Alþýðumaðurinn - 18.11.1971, Qupperneq 5

Albert Guðmundur Sölvason,
Járnsmiður

„HANN Albert Sölvason er dá-
inn“. Þessi fregn gekk manna á
milli hér á Sauðárkróki laugar-
dagsmorguninn 6. nóv. sl. Menn
setti hljóöa. Ekki kannske vegna
þess að þetta hafi komið svo
mjög á óvart — því hér var
fólki kunnugt um hið mikla veik
indastríð hins gamla sveitunga
— og vissi að hverju stefndi —
heldur hitt, að jafnan þegar hel-
fregnir berast þá vakna margir
til umhugsunar um hið óþekkta
og slík fregn snertir þá strengi
í hrjóstum manna, sem höfða til
samúðar og skilnings og hug-
urinn leitar til þeirra sem um
sárt eiga að binda.
Ekki mun vera á neinn hallað
þó að sú fullyrðing sé hér fram
sett, að með Alhert sé genginn
einn sá geðþekkasti og 'hrein.
lyndasti drengskaparmaður sem
Skagafjörður hefur alið. Hann
ólst upp í stórum systkinahópi,
á þeim árum, þegar gott mátti
heita að fólk almennt í sjávar-
þorpum sylti ekki heilu hungri.
Þó að trúlega hafi oft verið
þröngt í húi og hömin þeirra
Stefaníu og Sölva hafi kannske
ekki alltaf farið södd í rúmið,
var 'heimilið alþekkt fyrir
tvennt: 'hjartahlýju og glaðværð.
Og þetta eru einmitt eiginleik-
amir sem systkinahópurinn er
gæddur í svo ríkum mæli og Al-
bert fékk sinn góða skerf af.
Ekki er ólíklegt að ’hinar ytri að-
stæður og kj ör almennings á upp
vaxtarárunum hafi átt sinn þált
í að móta lífsviðhorf Alberts og
undir það munu vafalaust marg-
ir geta tekið, sem sagt var af
manni nokkrum, honum nákunn.
ugum, að hetri og einlægari
jafnaðarmann væri vart hægt að
hugsa sér.
Ekki er að efa að á hinum fé-
lagslega vettvangi hafi hinir
miklu mannkostir og einlægur
vilji til að hæta hag þeirra sem
lakar stóðu í lífsharáttunni, ver-
ið hans leiðarljós, öðru fremur.
Meðan Albert átti heima hér
á Sauðárkróki starfaði hann
mikið í Verkamannafélaginu
Fram og mun fljótt hafa verið í
forystusveit félagsins. Um skeið
var hann formaður og mun hafa
verið atkvæðamikill, jafnframt
því sem hann rækti störf sín fyr-
ir félagdð af sinni alkunnu trú-
mennsku og velvilja. Á þeim ár-
um voru miklir erfiðleikar til
lands og sávar og sem næst neyð.
arástand á mörgum verkamanna-
heimilum. Á fundargerðum frá
þessum tíma má sjá að félagið
hefur haft við að glíma mörg
erfið verkefni, sem á ýmsan hátt
voru afleiðingar hins erfiða ár-
ferðis. Þá átti Albert um skeið
sæti í hreppsnefnd og stóð verka
mannafélagið að kj öri hans þar.
Á 50 ára afmælishátíð félagsins
árið 1953 var Albert kjörinn
heiðursfélagi í þakklætis og virð
ingarskyni fyrir störf í þágu
verkamanna á Sauðárkróki. Var
hann vel að þeim heiðri kominn.
í nafni Vmf. Fram leyfi ég
mér að færa þakkir fyrir vel unn
in störf og ræktarsemi fyrr og
síðar við félagið. Þá vil ég að
lokum flytja eftirlifandi eigin-
konu, hörnum, systkinum og
öðrum aðstandendum heilar sam
úðarkveðjur, í þeirri vissu að á
lífsferli Alberts 'hafi ásannazt
orðin „þar sem góðir menn fara
eru Guðsvegir".
Jón Karlsson.
Aðfaranótt hins 7. nóv. and-
aðist Albert Sölvason, hér á
Fjórðungssjúkrahúsinu eftir
langa og stranga sjúkdómslegu.
Með honum er genginn einn af
mætustu borgurum þessa bæjar.
Albert var Skagfirðingur,
fæddurað Páfastöðum 11. júli
1903, en ólst mest upp á Sauð-
árkrók, en faðir hans var þar
járnsmiður og síðar rafveitu.
stjóri um mörg ár. Albert nam
járnsmíði, tók síðan vélstjóra-
próf og Ioks próf og meistara-
bréf í ketil- og plötusmíði. Var
hann óvenjufær í iðngrein sinni.
Meðan hann dvaldist vestra
stundaði hann jöfnum höndum
járnsmíðar og vélstjóm, og var
verkstjóri við ýmsar framkvæmd
ir þar og annars staðar. Hingað
til Akureyrar fluttist hann 1940,
og hefir unnið síðan í vélsmiðj.
unni Odda, þar sem hann var
verkstjóri, Atla, sem 'hann stjórn
aði um skeið og í fyrirtæki, er
hann rak sjálfur. Hvar sem hann
vann eða stjórnaði verki var
hann jafn eftirsóttur starfsmað-
ur. Kom þar til sérstök verk-
hyggni og 'hugkvæmni, ef um
vandamál var að ræða, og slík
afköst, þar sem-'hann lagði 'hönd
að verki, að segja mátti með
sanni, að hann væri tveggja
manna maki.
Albert var félagslyndur mað-
ur og starffús á félagsmálavett.
vangi. Ungur gekk hann í Al-
þýðuflokkinn, og var alla ævi,.
traustur stuðningsmaður hans^
og trúr fylgjandi jafnaðarstefn-
unnar. Var hann því mjög kvadd
ur til starfa fyrir flokkinn, 'bæði
á Sauðárkróki og hér. Væri hér
oflangt að telja þau trúnaðar-
störf, er honum voru falin, en
hvarvetna var sæti hans svo vel
skipað, að jafnt andstæðingar
sem samherj ar óskuðu starfa
hans. Lengst og mest mun hann
hafa unnið í stjórn Útgerðarfé-
lags Akureyrar, en þar átti 'hann
sæti yfir 20 ár. Varabæjarfull-
trúi var 'hann um skeið, og
margt vann bann í félagsskap
iðnaðarmanna. En þótt Albert
væri starfsmaður með ágætum,
var þó persónuleiki hans meiri.
Hann var fágætur drengskapar-
maður, og hvar sem hann fór
vakti 'hin bjarta, hlýja framkoma
hans athygli, laðaði menn að
honum, og lét alla fara 'hressavi
af fundi hans en þeir komu.
Hann var prýðilega ritfær og vel
að sér um marga hluti. Einkum
hafði hann aflað sér mikillar
þekkingar á tæknifræðilegum
efnum og fróður var hann vel
um sögu landsins. Hann 'hefir
skrifað nokkra smáþætti meðal
annars um Drangey, og eru þeir
vel gerðir. Hann unni fögrum
skáldskap, og var ekki komið
þar að tómum kofum, var sjálf-
ur vel skáldmæltur, þótt lítið
hafi birzt eftir hann á prenti,
enda tími hans af skornum
skammti til slíkra starfa. Ræðu-
maður var 'hann góður, skýr í
framsetningu og rökfastur, og
flutti mál sitt af þeim krafti, sem
nauðsynlegur er til þess að eftir
verði tekið.
Við fráfall Alberts er stórt
skarð höggvið í samfélag vort,
og í flokki hans er nú skarð fyr-
ir skildi.
Albert var kvæntur Karólínu
Gísladóttur og áttu þau tvö börn,
löngu upp komin. Er þeim öllum
harmur kveðinn, en minningin
um ágætan mann eru þar nokkr-
ar sárabætur. Vil ég flytja mín-
ar innilegustu samúðarkveðjur.
St. Std.
★
Þitt er menntað ajl og önd,
eigirðu fram að bjóða:
hvassan skilning, haga hönd,
hjartað sanna og góða.
St. G. St.
Laugardaginn 13. nóv. sl. var
kvaddur hinztu kveðju frá Ak-
ureyrarkirkju einn mætasti borg
ari þessa bæjar, Albert Sölvason,
járnsmiður, sem látizt hafði 5.
nóv. eftir þunga sjúkdómslegu.
Albert Guðmundur Sölvason
var fæddur 11. júlí 1903, að
Páfastöðum í Skagafirði. For-
eldrar 'hans voru hjónin Sölvi
Jónsson, járnsmiður og síðar
lengi rafstöðvarstj óri á Sauðár-
króki, og Stefanía Marín Ferdin
andsdóttir. Albert fluttist með
foreldrum sínum á Sauðárkrók
þegar á 1. ári, og þar ólst 'hann
upp í stórum systkinahópi til full
orðinsára og var þar búsettur
allt til 1940, að hann fluttist
hingað til Akureyrar.
Af föður sínum nam Albert
jámsmíði og síðar tók hann vél-
stjórapróf. Vann hann mörg ár
ýmist í landi við járnsmiðar eða
á sjó að vélstjórn. Þótti hann
snemma afburðaverkmaður og
verkhygginn, og ber því vott m.
a., að honum var falin verk.
stjórn við smíði raforkuvers við
Sauðá árin 1932—1933 og síð-
ar við hafnargerð á Sauðárkróki
1939. Emi'I Jónsson, fyrrverandi
ráðherra, lengi vitamálastjóri,
— en Albert starfaði á vegum
vitamálastjórnar um skeið, með-
an Emil fór þar með yfirstjórn
— sagði eitt sinn við undirrit-
aðan, að fáa, ef nokkra, 'hefði
hann þekkt, sem hefðu verið
jafnvígir til verka hugar og
handa sem Albert. Hann hefði
að sínum dómi verið alveg ein-
stakur hæfileikamaður.
Árið 1940 fluttist Albert
Sölvason til Akureyrar, og var
hér síðan búsettur til dánardæg.
urs. Hann tók hér próf í ketil- og
plötusmíði. Vann 'hér fyrst í Vél-
smiðjunni Odda, síðan í Véla-
og plötusmiðjunni Atla og þar
framkvæmdarstjóri um 14 ára
skeið, síðan rak 'hann um tíma
eigið járnsmíðafyrirtæki. Hegra,
en síðustu árin var 'hann verk-
stjóri í Vélsmiðjunni Odda. Hér
sem á Sauðárkróki þótti hann
afburðaverkmaður, svo að hvar.
vetna var eftir verkum 'hans
sótzt, en það, sem var fágætt við
Albert, var hæfni hans og tími
til að vinna margt og mikið að
félagsmálum, þótt 'hann ynni ná-
lega myrkra á milli að iðn sinni,
og hve vel hann var að sér um
fjölbreytilegustu hluti, þótt sjálf-
menntaður yrði að teljast með
öllu. Skýrleiki 'hans í hugsun og
minni var frábær, þannig að
honum notaðist betur mörgum
það, sem bann sá og heyrði. Um
hann mun hafa verið hægt að
segja, eins og Stephan G. Step-
hansson, skáld, sagði um sjálfan
sig, að 'hann aflaði sér þekking-
ar og menntunar, meðan lúinn
makrátt svaf og kátur lék sér,
þótt enginn væri hann einfari í
fjöldans þröng, því að hann
hafði yndi af að blanda geði við
fólk, glaðvær og hress í skapi.
Ungur gekk Albert jafnaðar.
stefnunni á 'hönd, og starfaði öll
sín manndómsár mjög að málum
hennar 'bæði á Sauðárkróki og
'hér í bæ. Hann sat um 12 ára
skeið í 'hreppsnefnd Sauðár-
króks og var árum saman for-
maður Verkamannafélagsins
Fram á Sauðárkróki. Þar var
'hann gerður heiðursfélagi fyrir
ágæt störf á 50 ára afmæli fé-
lagsins. Allmörg ár var bann for-
maður Alþýðuflokksfélags Ak.
ureyrar og skipaði löngum ýmiss
konar trúnaðarstörf fyrir Al-
þýðuflokkinn 'hér, þar sem mik-
ils þótti við þurfa. Þannig var
hann frá 1949 í stjórn Útgerðar-
félags Akureyringa og síðustu
ár allmörg formaður félags-
stjórnar, 'hafnarnefnd Akureyrar
skipaði hann lengi og rafveitu.
stj órn, hann var mörg 'hin síðari
ár formaður stjórnar Kaupfé-
Framhald á bls. 4.
ALÞÝÐU M AÐU RIN N