Dagblað - 21.04.1925, Page 1

Þriðjudag
21. apríl
1925.
I. árgangur.
66.
tölublað.
HÉR í bænum eru til margs-
konar félög og stofnuð í
margskonar tilgangi. En
undarlegt er það, að enginn skuli
sá vera félagsskapur hér, er hafi
það á stefnuskrá sinni, að hafa
hönd í bagga með því, hvernig
bænum er stjórnað og hvernig
fjárreiður hans eru. Menn vita
þó, að árlega eykst gjaldabyrði
borgarbúa og að svo er komið,
að óvíða í heimi mun vera jafn
dýrt að lifa og hér í höfuðborg
tslands. Af hverju stafar þetta?
Um það hafa fæstir Jjósa hug-
mynd, og ekki einu sinni bæj-
arfulltrúarnir, sem ætti þó að
vera kunnugri hag bæjarins en
allur almenningur.
Eins og haldið hefir verið |
fram hér í blaðinu, er það ekki
nema eðlilegt, að gjöld bæjarins
hækki jafnframt því að hann
stækkar. En þótt bærinn hafi
tnikið stækkað nú á síðari ár-
nm og íbúum fjölgað, hefir
hækkun gjaldanna orðið hrað-
stigari og almenn óánægja átt
sér stað út af þvi. Kemur það
jafnan bezt í ljós, þá er niður-
jöfnun aukaútsvara birtist.
Hjá þingi og stjórn er nú uppi
sú stefna, að fara mjög gætilega
i fjármálum og að reyna að
greiða lausaskuldir ríkissjóðs
sem allra fyrst. Þessi sama
stefna í fjármálum er og uppi í
ttágrannalöndum vorum, eigi að-
eins hjá stjórnum þeirra, heldur
og hjá bæjarstjórnum. Það eru
afleiðingar og eftirköst ófriðar-
ins, sem eru þess valdandi.
Menn eru farnir að sjá að sér.
þessa stefnu þyrfti Reykja-
víkurbær að taka upp, og hygg
ág, að bezta ráðið til þess að
svo verði gert, sé það, að borg-
Srar stofni með sér félagsskap
i þeim tilgangi, að hafa áhrif á
stjórn bæjarins og hönd i bagga
úm það, hve mikið hann leggur
i kostnað árlega. Menn mega
v*ta það, að alt það fé, sem
^ærinn kemst yfir og hefir und-
h höndum, er eign bæjarmanna,
og getur. varla talist einhlítt, að
bæjarstjórn ráðstafi því eftirlits-
laust og leiðbeiningarlaust.
Slíkur félagsskapur og hér er
stungið upp á, á alls ekki að
vera settur til höfuðs bæjar-
stjórn, heldur á hann miklu
fremur að vera ráðgjafi hennar
og gæti þar unnið mikið og
þarft verk, því að svo er nú
jafnan, að betur sjá augu en
auga. Er það í raun og veru
merkilegt, að slíkur félagsskap-
ur skuli ekki hafa komist á
laggirnar fyrir löngu, þar sem
vitanlegt er, að bæjarmálum er
oft og einatt ráðið til lykta án
þess að borgarar hafi kynst
þeim, eða að þau hafi verið
rædd annars staðar en á bæjar-
stjórnarfundum. Félagið á og
að geta unnið mikið og þarft
verk sem samherji bæjarstjórnar
um öll nýmæli, og ætti að geta
orðið boðberi nýrrar stefnu og
framfara á ýmsum sviðurn.
Verkefni þess er því ærið, og
stefnir eingöngu að því, að auka
heill bæjarfélagsins í hvívetna.
Er slíkt fagur tilgangur, og því
hverjum manni sómi að því, að
styðja slíkan félagsskap.
Húsaleigulögin.
Þá er nú loks komið svo langt,
að tilraun er gerð um það að
afnema hin illræmdu húsaleigu-
lög hér í Reykjavfk. í*rfr þing-
menn í Nd., þeir Magnús Jóns-
son, Jakob Möller og Bjarni
Jónsson frá Vogi, bera fram frv.
um það, og segir svo í greinar-
gerð þeirra:
»Húsaleigulögin 1917 voru án
efa ætluð aðeins sem bráða-
birgðaráðstöfun út af ófriðar-
ástandi því, sem þá var. Var
hægt að sætta sig við svo frek-
lega skerðingu á umráðarétti
húseigenda yfir eign sinni, með-
an svo var ástatt ... 1921 voru
sett lög er heimiluðu bæjarstjórn
Reykjavíkur að setja reglugerð
um þetta efni og áttu þá húsa-
leigulögin að falla úr gildi. Nú
er alveg útséð um, að bæjar-
stjórn Reykjavíkur takist að
setja slíka reglugerð . . . og
húsaleigulögin eru að talsverðu
leyti orðin dauður bókstafur,
eins og hætt er við, að jafnan
fari um slík lög, þegar þau fara
að standa til lengdar án þess
að menn kannist við réttmæti
þeirra«.
Hafi þingmenn þessir þökk
fyrir að bera fram frv. þetta.
Síídveiði á Skagafirði.
Með lögum nr. 30, 20. júní
1923, var sýslunefnd Skagafjarð-
arsýslu heimilað að gera sam-
þykt um síldveiði með herpi-
nót á Skagafirði innan línu frá
syðri enda Þórðarhöfða til norð-
urenda Drangeyjar og þaðan í
sömu stefnu á Skaga. Hefir
sýslunefnd notfært sér þessi lög
og bannað alla síldveiði með
herpinót innan þessa svæðis,
þar sem síldveiði hefir oft og
tíðum reynzt einna notadrýgst,
sérstaklega þá er norðanátt er.
Nú bera 8 þingmenn í Nd.
fram frv. um það, að lög þessi
verði afnumin og bera því við,
að ekki sé hægt að færa nokk-
ur sæmileg rök fyrir því, að
Skagfirðingum sé nauðsynlegt
að fá þenna hluta fjarðarins
friðaðan, en á hinn bóginn um
svo mikið fjárhagstjón að ræða
fyrir sildveiðamenn og rfkissjóð
að engin sanngirni sé í þvi að
samþykt sýslunefndar nái að
standa.