Nýja stúdentablaðið - 13.05.1933, Blaðsíða 4

4
NÝ.JA STÚDENTABI.AÐIÐ
1933
Prófessorar og pólitík
í vetur fórum við 37 stúdentar þess á leit við háskóla-
ráö, að það leyfði okkur afnot einnar kennslustofu eina
klukkustund á viku. Tilgangur okkar var að afla okkur
fræðslu um liina efnalegu söguskoðun, og hafði Stefán
Pétursson lofað að verða leiðbeinandi okkar.
Háskólaráð neitaði okkur um húsrúmið, og ástæðan,
sem gefin var fyrir synjuninni, var sú, að Stefán Péturs-
son væri of yfirlýstur kommúnisti, til ]æss að háskólaráð
gæti leyft þetta.
Á sama tíma og háskólaráð neilaði okkur um liús-
rúinið, þótti jafn yfirlýstur sjálfstæðismaður og Magnús
.Tónsson guðfræðiprófessor hættulaus og boðlegur guð-
fræðideildinni oft i viku, Guðm. Hannesson, sem mikið
yndi hefir af þvi að lýsa yfir skoðunum sínum á stjórn-
málum i kennslustundum, boðlegur og hættulaus lækna-
deildinni, og Dr. Max Iveil iiélt, með velþóknun háskóla-
ráðs, fyrirlestra í skólanum um pólitíska flokka, sem
honum líkaði vel við og sem honum líkciði illa við.
Skilningsleysi háskólaráðs á liinni erfiðu húsnæðislegu
aðstöðu stúdenta upptendrast í allri sinn dýrð, þegar það
svo lánar þingmönnum sjálfstæðismanna kennslustof-
urnar til fundarhalda, og félögum utan háskólans, eins
og Allianee Frangaise, en meinar um þriðjung liáskólastú-
denta afnot einnar kennslustofu eina stund í viku.
Nú spyr maður um hinn akademiska anda og hið aka-
demiska frelsi — en það liefir kannske tapazt ofan í for-
ina — eða er bara fyrir þá, sem eru á móti kommúnism-
anum? Spyr sá, sem ekki veit.
Félagslíf stúdenta við háskólann hefir aldrei þótt
beysið, og um þess auvirðileik befir mörgum orðið
tíðrætt.
Deyfð og baráttuleti stúdenta lýsir sér bezt i unnnæl-
um þeirra í fyrsta Stúdentablaðinu, sem kom út 1. des.
1924, en þar segir svo: „Blað það, sem hér birtist hið
fyrsta sinn, er ekki stofnað lil þess að vinna fyrir neinar
ákveðnar stefnur í félags eða menntamálum“. Og þar
sem þetta þykir ekki taka af skarið svo sem vera heri,
kemur siðar: „Því er ekki ætlað að ganga fram fyrir
fylkingar i neinni baráttu“.
Hvílíkar dásemdir. Og þessir menn eiga að verða „sall
jarðar“ með þjóð vorri.
Það verður víst ekki annað sagt en að þessi fyrirlieit
Stúdentablaðsins frá 1924 hafi verið trúlega haldin. Stú-
dentablaðið, sem stúdentaráðið gefur nú út i meiningar-
lausri skrautútgáfu einu sinni á ári, er að mestu ekki
annað en ferðasögur og humbúkk, sem enginn nennir að
lesa og enginn kaupir af áhuga fvrir efni þess, heldur af
góðmennsku, til þess að stvrkja stúdenta.
En hvað, sem um þetta er, þá er hitt líka vist, að ef
brjóta á upp á einhverju nýju, ef stúdentar rumska, þá
fellur suinum betur svefn þeirra en vaka, og að þeir dauð-
ans ráðleysingjar, sem „ekki ætla að ganga fram fyrir
fylkingar í neinni baráttu“ eru betur liðnir en þeir, sem
alltaf eru með einhvern „óróa og ófrið“. Engum sinnast
við sauðkindina, sem bítur sitt gras með spekt i liaganum.
Guðm. Hanncsson hefir i Stúdentablaðinu 1930 lýst
ótta sínum við studentes novarum rerum — „mönnum,
sem réru undir allar byltingar, í þeirri von, að hagur sinn
kynni að batna“. Ja — liver skyldi lá vesalings mönn-
unum. Hin frumræna angist gagnvart nýmælum ríður
ekki við einteyming hér í skólanum frekar en annars-
staðar.
Stúdentar eiga að vera stilltir, rólegir og ánægðir. Bót-
tækir stúdentar, sem með lífi og sál ganga upp í sínum
áhugamálum og berjast fvrir þeim, óánægðir stúdentar
og byltingarsinnaðir, það er lýður, sem skynsamir borgar-
ar bafa litla samúð með. Má ég þá heldur fá: Sofðu, sofðu
góði. Virðing stúdenta fyrir háskólaráði og þess ákvörð-
unum er mikil. Dænnmi ekki, sagði Nazaretmaðurinn.
En virðing stúdenta fyrir háskólaráði væri þó meiri, ef
það vildi vera svo vænt að sýna ekki á eins áberandi liátt,
eins og húsnæðissynjunin her vott um, livoru megin það
er i pólitíkinni.
Svo andvigt upplýsingu er háskólaráðið ckki, að ]iess
vegna sé liúsrúmið ekki i té látið. Nei, hér er verið að
loka dyrum musterisins fyrir „yfirlýstum kommúnista“,
svo að þinghús lýðveldisins saurgist ekki af pólitík.
.Ia — ]>að er mikið hvað hinn húsnæðislausi háskóli í
þingliúsi lýðveldisins getur verið liræddur við pólitíkina.
Stundum dreymir mig á næturnar. Enginn hneykslast
á því, þótt maður segi Iionum draum sinn.
Ég er staddur í anddyrinu á þingliúsi lýðveldisins. Há-
skólaráðið situr i fleygfylking í stiganum gegnt mér.
Beetor magnificus situr efstur i toppi, en hinir i tröpp-
unum niður af, til beggja handa. Og ég stend frammi
fyrir þessum dómstóli, en lians dýrð er mikil, og enginn
mætir þar upp flibbalaus.
Ég Iiorfi upp í tröppurnar og segi bljúgur: Þið eruð
frjálslyndir menn, þið elskið þá æsku, sem á raust, þið
undrist þann stúdent, sem i dag, þegar allur Iieimurinn
er eins og marxismi i function, eins og lifandi mynd hinna
óskeikulu lögmála Marx, skipar sér undir merki marx-
ismans — undir merki kommúnismans. Þið dáið og
skiljið hina byltingasinnuðu æsku, sem lítur með undr-
un á „þá spottendur Guðs handarverka, sem leyfa sér að
hða skort á þessari gnægtaríku jörð“, ]iá æsku, sem berst
fyrir nýju og betra skipulagi, þar sem hvorki þekkist
Iiungur né neyð. Gefið okkur, þessurn æskumönnum,
uppörfun og hvetjið oss til kröftugri baráttu fyrii’ nýju
og betra skipulagi og meira réttlæli.
En rector magnificus svarar og segir: Slíka uppörfun
fáið ]iið ekki bja oss, og undirtóku hinir neðar í stigan-
um hver af öðrum: Nei, ekki hjá oss! Og ég verð dapur
i bragði og spyr: Megum við ekki eiga skoðun og berjast
fyrir henni?
En rector magnificus svarar og segir: Sannarlega segi
ég þér, þeir, sem hafa ráð á að eiga skoðun, hafa ekki ráð