Sumargjöfin - 23.04.1925, Síða 9

SUMARG1ÖFIN
9
Að kveðast á.
Oft hefi jeg heyrt því fleygt, að æskulýður
sá, er nú vex upp í kaupstöðum vorum,
kunni ekki eins mikið af ljóðum eða stökum
og unglingar fyrrum í sveit. Þetta er ilt ef
satt 'er, því að fákunnátta í ljóðum kemur af
því, að menn lesa þau lítt eða ekki. En eng-
inn verður vel að sjer í móðurmáli sínu
nema hann lesi mikið kveðskap, og ljóð eru
meðal annars fyrir þá sök nauðsynleg til
mentunar, að þau segja oft mikla hugsun í
stuttu og fáguðu máli og heimta rneiri and-
lega áreynslu en laust mál. Nóg verður af
lausalopanum þó að ljóðalestur falli ekki
niður, og því verður að gera það sem hægt
er til að glæða áhuga barna og unglinga á
kveðskapnum.
Eitt af því sem mjög studdi að því, að
unglingar í sveit lærðu fjölda vísna, var kveð-
skapar kappið. ]eg man það frá æskuárum
mínum, að við krakkar kváðumst á öllum
stundum, er við rnáttum því við koma. Það
var alt af »skandering«, því að »sópur« þótti
okkur of lítilfjörleg íþrótt. Svo mikið var
kappið, að við tókum hverjar rímur og hverja
ljóðabók, er við náðum í, til að leita þar
uppi og læra vísur, sjerstaklega þær er byrj-
uðu á stöfum, er oft þurfti til að taka og
því gengu fyrst til þurðar, er kveðist var á.
A slíkri leit kyntumst við mörgu og lásum,
er við að öðrum kosti mundum ekki hafa
gefið gaum.
Jeg geri nú ráð fyrir, að eðli kaupstaðar-
barna sje eitthvað svipað og sveitabarnanna,
svo að kveðskaparkapp mundi engu síður
vera þeim að skapi, ef þeim væri komið á
lagið. Þetta finst mjer skólarnir ættu að reyna
og sjá hvernig fer.
Tilraunina mætti gera með þeim hætti, að
íslenskukennarar barnaskólanna verðu t. d. 5
mínútum viku hverja allan veturinn til að
láta börnin kveðast á (skanderast). Fyrst
væri börnunum í hverjum bekk skift með
hlutkesti í tvo jafna flokka, er kvæðust á í
5 mín. svo ótt og títt sem þeir gætu. Síðan
yrði hvorum þessara flokka skift í tvo, með
sama hætti, og svona koll af kolli, uns ekki
yrði nema 1 í flokki.
Gerum ráð fyrir, að 32 væru í bekk.
1 skifti yrðu 16 í flokki
2 — _ 8 - —
4 — — 4 - -
8 — — 2 - —
16 — — 1 - —
Ekkert barn gæti þá komist undan því að
læra vísur og kveðast á og börnin yrðu að
auka vísnaforða sinn að sama skapi og
fækkaði í flokkunum.
Við og við mætti svo hafa kveðskapar-
kapp milli tveggja eða fleiri bekkja, með
völdum mönnum úr hverjum bekk, og veita
þá nægan tíma til að reyna til þrautar. Loks
gæti orðið kapp fyrir allan skólann og yrði
sá »kvæðakóngur«, er sigur fengi.
Guðin. Finnbogason.
Gleðin.
Gestur eineygði, sem margir kannast við,
ferðaðist um fjölda mörg ár um alt land.
Hann átti engan samastað og hafði enga
eirð eftir það sem á undan var gengið.
Fyrst á efri árum, þegar hann var farinn að
eldast og lýjast, staðnæmdist hann um nokk-
ur ár í afdal einum langt upp undir heiði.
Því hafði hann kosið sjer þennan stað öðr-
um fremur, að staðurinn var afskektur rnjög
og náttúrufegurðin afar hrífandi. Vegur lá að
vísu upp dalinn og yfir heiðina, sem kofi
Gests lá undir, en kofinn var falinn bak við
klettasnös og sást því ekki frá veginum. Víð-
sýni var fagurt af heiðinni og sást þaðan
jafnvel út á sjó, en vetrarríki var í meira