Skutull - 19.09.1945, Page 4

166
SKUTULL
Sunnukórinn fór hina mestu
frægðarför.
Hélt tvívegis almenna hljómleika i Gamlabíó
fyrir fullu húsi og siðan kirkjuhljómleika i
Dómkirkjunni.
Að endingu söng hann i útvarpið.
Forseti Islands, biskupinn yfir Islandi og borgarstjór-
i.nn í Reykjavík voru meðal áheyrenda kórsins á fyrstu
almennu hljómleikunum í höfuðborginni. Var söng hans
tekið með fádæmum vel, og varð flygelið í Gamlabíó al-
þakið blómvöndum og blómakörfum, sem kórnum bárust.
Söngstjóri var Jónas Tómasson tónskáld, en farar-
stjóri Elías J. Pálsson, formaður kórsins.
Doktor Victor von Urbantschitsch annaðist allan
undirleik fyrir kórinn, en einsöngvarar hans voru: Frú
Jóhanna Johnsen, frú Margrét Finnbjarnardóttir, herra
Jón Hjörtur Finnbjarnarson og herra Tryggvi ' Fr.
Tryggvason.
Stjórn Sunnukórsins skipa nú auk formannsins, Elías
J. Pálssonar, þau frú Margrét Finnbjarnardóttir, Ólafur
Magnússon skrifstofustjóri, Páll Jónsson kaupmaður og
séra Sigurður Kristjánsson sóknarprestur.
Sunnukórinn var stofnaður árið
1934 hinn 25. janúar, en þann dag
sér fyrst sól á Isafirði á vetri
liverjum eftir langt sólvana skamm-
degi. Þetta varð til að gefa kórnum
nafn (sunna = sól).
Aðalhvatamenn að stofnun kórs-
ins voru Sigurgeir Sigurðsson
biskup, þá sóknarprestur Isfirð-
inga, og organisti Isafjarðar-kirkju,
Jónas Tómasson tónskáld. Var séra
Sigurgeir formaður kórsins allt frá
stofnun hans þar til hann fluttist
til Reykjavíkur og tók við biskups-
embættinu árið 1939, en Jónas
Tómasson hefir verið stjórnandi
hans alla tíð.
Stofnendur kórsins voru um 30
söngmenn, konur og karlar, sem
um langt skeið höfðu sungið í Isa-
fjarðar-kirkju, sumir jafnvel allt
frá því um aldamót. Sjálfur liefir
söngstjórinn verið organleikari við
Isafjarðarkirkju í 35 ár.
Fyrsti kennari kórsins var Sig-
urður Birkis, en einnig hefir frú
Jóhanpa Johnsen tekið einstaka
kórfélaga í tíma undanfarna vetur.
Mest hefir þó jafnan mætt á Jón-
asi Tómassyni um þjálfun Sunnu-
kórsins, og er það meira en meðal-
mannsverk, sem hann hefir lagt
fram í þágu söngmálanna í Isa-
fjarðarbæ á seinustu áratugum. Er
ekki ofsagt, að í söngmálunum lief-
ir Jónas Tómassön sýnt einstaka og
aðdáunarverða þrautseigju og fórn-
fýsi. Ávallt hefir hann boðið/
skilningsleysinu og áhugaleysinu
byrginn, enda borið sigur úr bít-
um að lokum.
Kórnum var tekið meA- kostum
og kynjum í Reykjavík. — Áður
hefir verið frá því skýrt, að er
Esja lagðist að hafnarbakkanum í
Reykjavík, var Sunnukórnum fagn-
að af 120 manna blönduðum kór
undir stjórn Róberts Abrahams. Og
áður en byrjað var á söngskránni
í Gamlabíó fagnaði Samkór Reykja-
víkur „hinum ísfirzku söngbræðr-
um og systrum" með laginu „Sygdu
gleðinnar óð“, eftir Karl Ó. Run-
ólfsson, af veitingasvölum hússins,
en að því loknu flutti formaður
Landssambands íslenzkra karla-
kóra ávarp og bauð Sunnukórnum
velkominn.
Þessu næst lióf Sunnukórinn
söng sinn með sólarsöng Isfirð-
inga: „Ris heil, þú sól“, eftir Hann-
es Hafstein með lagi eftir Jón
Laxdal. Eru bæði ljóðið og lagið
ort á Isafirði skömmu eftir alda-
mótin.
Er nú bezt að gefa einum list-
dómanda Reykjavíkur-blaðanna
orðið um þessa hljómleika. (Baldur
Andrésson í dagbl. Vísi). Hann
sagði meðal annars:
„Til skamms tíma hefir blandað-
ur kórsöngur orðið útundan hjó
okkur af einhverjum ástæðum og
liafa margir slíkir kórar átt erfitt
uppdráttar og skamma lífdaga, og
þannig hefir það að minnsta kosti
verið hér í Reykjavík, þar til fyrir
nokkrum árum, að hver blandaður
kórinn af öðrum hefir komið fram
og dafnað vel undir handleiðslu
hæfileikamanna. Sunnukórinn mun
vera einhver elzti blandaói kórinn
á landinu og hefir ávallt notið
söngstjórnar sama mannsins. Ber
þetta söngstjóranum fagurt vitni,
þvi að til þess að kór geti lifað og
lognist ekki út af aftur, þarf söng-
stjórinn að vera áhugamaöur og
hafa persónu, sem sameinar menn
ulan um sig.
Á söngskránni voru íslenzk og
erlend sönglög, sein öli áttu það
sameiginlegt að vera við' alþýðu-
skap og frá rómantísku listastefn-
unni runnin, en hér hjá almenn-
ingi er jarðvegurinn ruddur fyrir
slík lög. Hér verða lögin ekki tal-
in, en geta vil ég þess, að söngstjór-
inn hafði búið nokkur þeirra i
búning fyrir blandaðan kór og gert
það með prýði, og vil ég sérstak-
lega vitna í „Gýgjuna" eftir Sigfús
Einarsson og „Vorljóð" eftir
Mendelsohn, en það lag er upp-
Iiaflega samið fyrir píanóleik ein-
göngu (Úr „Lieder ohne Worte“).
Sunnukórinn er skipaður um 30
manns. Eru kvenraddirnar betri
hluti kórsins, því að þær eru bjart-
ar, mjúkar og sveigjanlegar, en
tenórraddirnar eru iitdaufar og
bassaraddirnar hvorki hljónimiklar
né nógu þungar. Kórblærinn er fag-
ur í veikum söng sérstaklega, en í
sterkum söng er frískleiki karl-
mannaraddanna minni en æskilegt
væri. Innan takmarka þess sviðs,
sem kórinn sérstaklega er lieima á,
sungust lögin vel, en þau voru flest
valin með hliðsjórk^af getu hans.
Þessi takmörk kórsins komu einna
skýrast í ljós í Pílagrímssöngnum
eftir Wagner. Hann hefði ég frem-
ur kosið sunginn með meiri breidd
og alvöruþunga, svo að sú tign,
sem í tónunuin býr, hefði komið
fram. En smálögin aftur á móti
voru mörg laglega sungin, eins og
áður er tekið fram. Einsöngvarar
voru í þetta sinn þau Margrét Finn-
bjarnardóttir Tryggvi Fr. Tryggva-
son, Jón Hjörtur Finnbjarnarson og
Jóhanna Johnsen. Frú Jólianna er
lærð söngkona og gerði sínu lilut-
verki góð skil, sem var allerfitt.
Um.liin er það að segja, að þau
fóru laglega með sín hlutverk, eftir
því sem efni stóðu til.
Jónas Tómasson tónskáld er
söngstjóri kórsins. Hann er lands-
kunnur fyrir sönglög sín og fyrir
það, að hafa verið lífið og sálin í
sönglífi Isafjarðar um nokkra ára-
tugi, síðan Jón Laxdal hvarf það-
an á hrott. Er söngstjórn hans
smekkvís og músikölsk og oft með
ágætum. Það má segja honum það
til lofs, að jafnvel einnig þar, sem
gætti ýmsra takmarka í söngnum
frá kórsins hálfu, þá var samt á-
vallt söngurinn lifandi eða líf og
andi, en ekki dauður bókstafur.
Þess vegna var bragð að söngnum
og þess vegna höfðu menn líka
gaman að því að lilusta á hann.
Áheyrendur létu óspart fögnuð
sinn í ljós og bárust blómvendirnir
hver af öðrum upp á söngpallinn,
svo að flygillinn stóri varð allur
þakinn blómum. Kórinn varð að
sýngja mörg aukalög.
Dr. von Urbantscchitsch lék und-
ir söngnum í mörgum lögum af
snilld.
Áhugi og almennur stuðningur
bæjarbúa hratt af stað framkvæmd-
um sundlaugarbyggingarinnar. Við
hana eru tengdar vonir ailra um
aukið hreinlæti, aukna líkams-
hreysti og vaxandi menningu.
Þessum framkvæmdum er nú
svo langt komið, að innan skamms
mun sundlaugarbyggingin verða
tekin til almennrar notkunar. Er
nauðsynlegt að þessi almennings-
stofnun, sem er ein hin þýðingar-
mesta á sviði heilbrigðismála bæj-
arins, verði skuldlaus, þegar hún
tekur lil starfa. Þá verður auðveld-
ara að liaga svo rekstrinum, að
notkunin verði sem ódýrust fyrir
allan almenning.
Sundiaugarnefnd er það vel
Ijóst, að bæjarbúar yfirleitt hafa nú
minni ráð til mikilla framlaga en
undanfarin ár. En mikið má ef vel
vill. Það er ævarandi sannleikur
að kornið fyllir mælirinn. Þótt
skerfur livers og eins sé ekki stór
safnast þegar saman kemur, ef al-
mennt er eitthvað látið af hendi
rakna.
Heitir sundlaugarnafnd á hátt-
virta bæjarbúa að bindast samtök-
um um að herða enn róðurinn um
framlög til sundlaugarinnar, svo
náð verði því marki, að stofn-
kostnaður verði að fullu greiddur
þegar sundlaugiri tekur til starfa.
Til þess að svo verði Vantar um
50 þúsund krónur. Það er að vísu
mikil upphæð fyrir ekki fjölmenn-
ara bæjarfélag en Isafjörð. En ef
við leggjumst öll á eina sveif, mun
okkur auðveldlega takast að safna
þessu fé í þessum og næsta mán-
uði, en í lok októbermánaðar verð-
ur sundlaugarbygingunni væntan-
lega lokið.
Sundlaugarnefnd sendir ekki út
fjársöfnunarlista eða beiðnir til
einstaklinga og félaga, en nefndin
væntir þess, að margir einstakling-
ar og flest félög í bænum og ná-
grenni hans árétti velvild til sund-
laugarbyggingarinnar með því að
leggja fram sinn skerf til þess, að
Eftir þessa hljómleika var
Sunnukórinn boðinn heim til
biskups og sat þar við ágætar veit-
ingar og mikinn söng fram yfir
miðnætti.
Eftir liljómleikana kvöldið eftir
sat kórinn virðulegt boð góðtempl-
ara, og var þar mikil gleði á ferð-
um.
Að kvöldi þess 12. september
hafði Sunnukórinn kirltjuhljóm-
leika í dómkirkjunni. Var kirkjan
yfirfull af fólki, og mjög virðuleg-
ur og hátíðlegur blær yfir öllu.
Byrjaði kórinn þarna á lagi eftir
hinn aldna söngfræðing præp. hon.
Sigtrygg Guðlaugsson á Núpi við
sálminn: Heilagur, heilagur, eftir
Valdimar Briem, en lag þetta hef-
ir séra Sigtryggur tileinkað Sunnu-
kórnum.
Síðastliðið laugardagskvöld söng
Sunnukórinn svo ásamt Samkór
Reykjavíkur, Hörpu og blönduð-
um kór templara í útvarpið við á-
gætan orðstír. Og í dag kemur
Sunnukórinn heim úr frækilegri
sæmdarför.
Kórnum og söngstjóranum hefir
hlotnast mikil viðurkenning, og er
það að verðleikum eftir allar þær
fórnir, sem Jónas Tómasson og
samstarfsfólk hans á seinustu ár-
um og áratugum hefir fært til efl-
ingar sönglífi og tónmennt í okkar
litla bæjarfélagi.
Komið heil heim. Og hafið beztu
þökk bæjarfélagsins og allra bæj-
arbúa.
við getum skilað sundlauginni
skuldlausri. Ef við fylgjumst öll að
og tökum höndum saman, verður
það auðvelt verk, en með því búum
við i haginn fyrir fraintíðina og
gefum lofsvert fordæmi.
Sundlaugarnefnd þakkar kær-
lega bæjarbúum hinn mikla og al-
menna stuðning, sem þeir hafa
sýnt sundlaugarmálinu frá byrjun.
Ný flóðalda v
dýrtíðarinnar.
Mjólk hækkar úr 1,45
kr. í 1,82. Skyr úr 2,60
kr. í 3,10 kr. Smjör úr
22,00 kr. í 26,50 kr.
Rjómi úr 9,20 í 12,00 kr.
Þetta þýðir geysilega
aukningu dýrtíðarinn-
ar, nýtt áfall fyrir
þjóðina og beinlínis
hnefahögg í andlit sjó-
mannanna, sem nú eru
nýlega heim komnir
frá mishepnaðri vertíð.
— Eftir byrjuninni
virðist Sovétráð land-
búnaðarins ætla að
verða þjóðinni dýr
stofnun.
Yerða þessi mál óhjá-
kvæmilega gerð að um-
talsefni í næsta blaði.
Bjarni Sigur&sson í Vigur hlaut
sæti í búnaðarráði og verðlags-
nefnd.
Frá sundlaugarnefnd.
Sundlaugin þarf að vera skuldlaus, þegar hún tekur
til starfa.