Skutull - 07.11.1956, Blaðsíða 2

2
S K U T U L L
Minningarorö:
Guðtnunður Jónsson frá Mosdal
Minningarorð:
Sigurður Guðmundsson
bakarameistari
Sigurður Guðmundsson, bakarameistari, lézt úr hjartaslagi á heim-
ili sínu 19. ágúst s.L, 59 ára að aldri.
Á fundi bæjarstjómar Isafjarðar 5. september s.l. flutti Birgir Finns-
son, forseti bæjarstjómarinnar, eftirfarandi minningarræðu um þenn-
an valinkunna og mæta mann.
Áður en gengið er til dagskrár
þessa fundar vil ég minnast Sig-
urðar Guðmundssonar, bakara-
meistara, með örfáum orðum.
Sigurður heitinn var fæddur í
Gufudal í Gufudalshreppi 20. júlí
1897, sonur hjónanna séra Guð-
mundar heitins Guðmundssonar og
Rebekku Jónsdóttur frá Gautlönd-
um, sem mikinn hluta æfi sinnar
störfuðu meðal Isfirðinga við ágæt-
an orðstý. Er frú Rebekka nú bú-
sett í Reykjavík, háöldruð.
Sigurður ólst upp í föðurgarði,
og flutti með foreldrum sínum
hingað til Isafjarðar og dvaldi hér
jafnan á unglings- og fullorðins-
árunum að undanteknum fáum ár-
um sem hann var við nám í Dan-
mörku. Hann hóf æfistarf sitt sem
bakari við hlið föður síns hjá Bök-
unarfélagi ísfirðinga, og að séra
Guðmundi látnum tók Sigurður
við forstjórn fyrirtækisins og rak
það síðan til dauðadags. Um
tveggja ára skeið var hann gjald-
keri Útvegsbankans hér.
Fyrir áhrif foreldra sinna var
Sigurður fastmótaður félags-
hyggjumaður og templari. Hann
fylgdi Alþýðuflokknum að málum
í stjómmálum og vann fyrir hann
ýmis trúnaðarstörf. Bæjarfulltrúi
fyrir flokkinn var hann kjörinn
22. nóv. 1924, og sat hann um
nokkurt skeið í Bæjarstjórn Isa-
fjarðar. Félagsmál stéttar sinnar
lét Sigurður mjög til sín taka, var
hann lengi formaður Iðnaðar-
mannafélags ísfirðinga, og sótti
mörg iðnþing sem fulltrúi ísfirzkra
iðnaðarmanna. í góðtemplararegl-
unni var Sigurður ötull starfsmað-
ur og naut mikils álits meðal reglu-
félaga sinna.
Af öðrum trúnaðarstörfum Sig-
urðar má nefna það að hann var
formaður sjúkrasamlagsstjórnar
frá ársbyrjun 1947 til dauðadags
og þekkti ég af eigin raun, hversu
samvizkusamlega Sigurður gegndi
því starfi, og hversu annt hann lét
sér um hag samlagsins, en þannig
var hann í öllu, sem hann tók sér
fyrir hendur.
Sigurður heitinn var aðsópsmik-
ill maður, ef því var að skipta.
Hann var kurteis vel, en gat verið
kjarnyrtur og gagnorður, og leyndi
þá sér ekki það tungutak, sem
hann hafði lært af föður sínum,
sem frægur var fyrir orðkynngi
og ritsnilld. Hann gerði sér far
um að vanda málfar sitt og fram-
komu, og tókst það svo vel að sam-
borgarar hans allir viðurkenna, að
með honum sé horfinn af sjónar-
sviðinu vandaður maður og dreng-
ur góður, sem ætíð var heill í
hvorju máli.
Sigurður heitinn lézt án þess að
dauðinn gerði boð á undan sér 19.
f. m. Kona hans, Kristín Guð-
mundsdóttir, hin mætasta kona, dó
allmörgum árum á undan Sigurði
frá þrem ungum sonum.
Ég bið bæjarstjórn Isafjarðar að
votta sonum þeirra hjóna og öðr-
um aðstandendum Sigurðar heit-
ins Guðmundssonar, samúð og
virðingu með því að rísa úr sæt-
um.“
Þegar forseti hafði þetta mælt,
risu bæjarfulltrúar úr sætum í
virðingarskyni við hinn látna.
Minnst 50 ára afmælis unglinga-
fræðslunnar á ísafirði og 25 ára
afmælis gagnfræðaskólans.
Gagnfræðaskólinn á Isafirði var
settur laugardaginn 29. sept. s.l.
Við það tækifæri var minnst 50
ára afmælis unglingafræðslunnar á
ísafirði og 25 ára afmælis gagn-
fræðaskólans. Skólasetningin fór
fram í Alþýðuhúsinu og var fjöl-
menni viðstatt. Ræður fluttu
Björgvin Sighvatsson, form.
fræðsluráðs ísafjarðar, Hannibal
Valdimarsson, félagsmálaráðherra,
sem var skólastjóri Gagnfræða-
skólans í 15 ár, Guðmundur G.
Hagalín, fyrrum skólanefndarfor-
maður og kennari við skólann,
Haraldur Leósson, skólastjóri
unglingaskólans árin 1923—1931
og alls kennari við báða skólana í
30 ár, Ása Grímsson, er talaði f.h.
50 ára nemenda, Guðmundur Lud-
vigsson, er talaði f.h. gagnfræð-
inga 1932, Ólafur Hannesson f.h.
nemenda, sem komu í skólann 1931
Maríus Þ. Guðmundsson f. h. 15
ára nemenda og loks Guðjón Krist-
insson, núverandi skólastjóri, sem
flutti skólasetningarræðu. Milli
ræðanna stjórnaði Ragnar H.
Ragnar almennum söng. Allir full-
trúar eldri nemenda færðu skól-
anum gjafir og þakkir og Guðm.
G. Hagalín flutti skólanum heilla-
óskir fræðslumálastjóra. Fjöldi
heillaskeyta bárust m. a. frá
menntamálaráðherra, Bjarna Jóns-
syni vígslubiskupi, Sigurjóni Jóns-
Einn mætasti og kunnasti borg-
ari Isafjarðar andaðist í sumar.
Það var Guðmundur Jónsson frá
Mosdal, en hann lézt 3. júlí s.L eft-
ir erfiða sjúkdómslegu.
Guðmundur frá Mosdal fæddist
24. sept. 1886 að Villingadal á
Ingjaldssandi.
Foreldrar hans voru hjónin
Sveinfríður Sigmundsdóttir og Jón
bóndi Jónsson á Villingadal.
Skömmu fyrir jólin, árið sem
Guðmundur fæddist, fórst faðir
hans af slysförum, lenti hann í
snjóflóði.
Voiiö eftir var Guðmundur tek-
inn í fóstur í Mosdal, en þar bjó
hálfbróðir Jóns heitins, Guðmund-
ur Jóhannesson.
Strax í æsku kom listhneigð
Guðmundar í ljós, svo og bók-
hneigð hans. Hagnýtti hann hverja
stund sem til féll til ástundunar
íyrrgreindra hugðarefna.
Árið 1911 brauzt hann af Íitlum
efnum en ríkri þörf og óbugandi
áhuga til náms í tréskurði hjá
snillingnum Stefáni Eiríkssyni.
Lauk hann því námi 1916.
syni, fyrrverandi bankastjóra og
Luðvig Guðmundssyni, fyrrverandi
skólastjórum. Unglingaskólinn á
ísafirði var fyrst rekinn af
bæjarfélaginu. Fyrsti skólastjóri
hans var dr. Björn Björnsson frá
Viðfirði, en fyrsti skólastjóri
gagnfræðaskólans var Ludvig Guð-
mundsson, núverandi skólastjóri
Handíðaskólans. Fyrstu sjö ár
gagnfræðaskólans, eða meðan
Luðvig Guðmundsson var skólastj.
hans, var tekin upp ýmis nýbreytni
í skólastarfinu m. a. aukin verkleg
kennsla og lögð mikil rækt við fé-
lagslíf nemenda. þá var byggt
skólaselið Birkihlíð, þar var um
skeið rekinn vinnuskóli undir
stjórn Luðvigs. Var verknáms-
kennslunni einnig haldið áfram
eftir að Luðvig hvarf frá skólan-
um og var skólinn fyrsti gagn-
fræðaskóli landsins, sem uppfyllti
kröfur núgildandi fræðslulaga til
verknáms, en það var í skóla-
stjóratíð Hannibals Valdimarsson-
ar. í skólastjóratíð hans var hús-
næði skólans aukið stórum og býr
hann nú við ágæt skilyrði hvað
húsnæði snertir.
Nemendur í vetur eru 142 tals-
ins og starfar skólinn í þrem
bekkjum í 7 deildum. Á laugar-
dagskvöldið hafði fræðsluráð Isa-
fjarðar boð inni að Uppsölum fyr-
ir fjölda gesta í tilefni afmælis-
ins og voru þar margar ræður
fluttar og vel sungið undir stjórn
Ragnars H. Ragnars. Formaður
Um haustið 1916 fór Guðmund-
ur til ísafjarðar og átti hér heima
nær óslitið upp frá því.
A árunUm 1919—’21 dvaldi hann
við íramhaldsnám í sérgrein sinni
erlendis. Þegar heim kom hóf hann
kennslu hér í bænum og víðar í
smíðum, tréskurði, bókbandi og
dráttlist. Hann gerðist kennari við
barna- og unglingaskólann hér ár-
ið 1923 og gegndi hann því starfi
af stakri trúmennsku og ríkum
áhuga til dauðadags.
Eins og þeir vita gleggst, sem
Guðmund þekktu, þá var hann ein-
lægur hugsjónamaður og mikill
félagshyggjumaður, sem hafði ætíð
drenglund, manngildi og góðvild
að leiðarljósi í öllum störfum sín-
um.
Þáð var því ekki nema að von-
um, að Guðmundur gerðist forvíg-
is- og áhrifamaður þeirra samtaka,
sem unnu að ræktun lands og lýðs.
Um langt árabil var hann einn
helzti áhrifamaður ungmennafé-
lagshreyfingarinnar og hvíldu
mjög á honum margháttuð trúnað-
arstörf þeirra samtaka.
Innan góðtemplarareglunnar
gegndi hann einnig trúnaðarstörf-
um og lét sérstaklega til sín taka
þau mál, sem snertu velferð ungl-
ingareglunnar.
Uni langt skeið var hann í safn-
aðarstjórn hér í bæ og meðhjálp-
ari í kirkjunni.
Starf manna eins og Guðmund-
ar Jónssonar frá Mosdal verður
seint metið til verðs eða þakkað
sem vert er, til þess er það of dýr-
mætt og þýðingarmikið. Allir, sem
áttu þeirri hamingju að fagna, að
kynnast Guðmundi, munu af heil-
um hug geta tekið undir eftirfar-
andi orð úr hinni afburðasnjöllu
ræðu, sem séra Eiríkur J. Eiríks-
son á Núpi flutti í Isafjarðarkirkju
við jarðarförina.
Hann sagði:
„ . . . en fegursta minnismerkið,
sem Guðmundur frá Mosdal gerði,
er mynd minninganna, sem við
vinir hans eigum af þonum. Hún
er ekki í gullumgjörð auðs né
valds, en hlý hjörtu hinna mörgu,
er hann liðsinnti, munu varðveita
hana.
Líkamlegt atgerfi eða ytri
glæsileiki gerði hann ekki að for-
ingja og brautryðjenda, en yfir
honum var þó reisn gáfaðs manns,
traustrar gerðar, af djúpri, ósvik-
inni rót íslenzkra, vestfirzkra ætta,
með reynslu og baráttu þjóðarinn-
ar og þessa landshluta í blóðinu,
mál hennar á tungu, menningu
hennar í huga og hjarta og í hönd-
um.“
fræðsluráðs, Björgvin Sighvatsson,
stjórnaði hófinu.
Vegleg skólahátíð