Fréttabréf Siglfirðingafélagsins í Reykjavík og nágrenni - sept 1997, Qupperneq 8

Sunnan við Snók eru tveir lækir
með alllöngu millibili, en renna
saman er niður kemur að Skarðs-
dalshryggjum. Heitir lækur þessi
Grísará. Milli þessara lækja heitir
Miðhaus og er hann grasi vaxinn
uppá brún. Þar næst kemur fjallið
Illveðurshnjúkur. Er það hæsta
fjall við Siglufjörð, 895 m hátt.
Upp undir tindi fjallsins eru all-
miklar hraunbrúnir sem heita eftir
hnjúknum. Neðar í miðju fjallinu
eru Grashólabrúnir, og neðan við
þær Grashólarnir í Skarðsdalnum.
I Grashólunum, skammt frá vegin-
um, eru tveir steinar hvor á sínum
stað, heita þeir Grái steinn og
Könnusteinn. Sunnarlega á Illveð-
urshnjúki er samskonar vik í fjall-
seggina og á Hafnarfjalli, kallast
það einnig Steindyr og er þar mið-
aftansmerki frá Skarðsdal. Niður
undan þessum Steindyrum hefst
Siglufjarðarháls, er liggur suðaust-
ur frá fjallinu og endar við veginn
skammt ofan við Þvergil hjá
Kirkjusteini. Nokkru sunnan við
Illveðurshnjúk er Siglufjarðar-
skarð, um 620 m yfir sjávarmáli.
Skammt suðaustan við skarðið er
Klettahnjúkur allhár en rétt sunn-
an við hann er Afglapaskarðið,
ófært sakir kletta Siglufjarðar-
megin en greiðfært uppgöngu
Fljótamegin og þess vegna hættu-
legt vegfarendum í dimmviðri að
vetrarlagi.
Skammt austan við skarð þetta
er fjall sem nefnist Hákambar, er
það upp af Leyningssúlum 838 m
hátt, en svo er fjallið kallað ofan
við Leyningsbæinn. Kambar þessir
eru klettótdr og stórgrýttir efst en
skriður neðan. Neðan við þá, uppi
á Leyningssúlum, er djúpt vatn
eða stór tjörn, tveir til þrír hektar-
ar að stærð. Lækur, er Rjómalækur
nefnist, rennur úr vatninu, norður
af Súlum, niður Leyningskinn og í
Leyningsá. Ain var áður landa-
merki milli Skarðsdals og Leyn-
ings, en síðar milli Skarðsdalskots
og Leynings. Af Leyningssúlum er
fallegt útsýni yfir Siglufjörð og til
hafsins. Súlurnar eru sléttar ofan
og góðar yfirferðar svo að bílfært
væri eftir þeim. Sunnan við Leyn-
ingssúlu og Hákamba er Selskál,
úr henni rennur Selá niður í Fjarð-
ará. Norðan árinnar eru seltóftir
frá Leyningi. Ofan við þær eru Sel-
hryggir en sunnan árinnar er Sel-
hlíðin, upp af henni Selfjall. Á Sel-
fjalli er nónbilsmerki frá Skarðsdal.
Sunnan við Selfjall er vetrarfjall-
vegur til Fljóta er nefnist Botna-
leið. Austan við Botnaleiðina er
Blekkilsáin, er skilur á milli Sel-
hlíðar og Lág-Blekkils, eða afrétt-
arlands er liggur fram vestan meg-
in við Fjarðará á móti Hólsdal.
Næsti hnjúkur austan við Botna-
leið heitir Blekkill, 821 m hár.
Vestan á honum er lítill hnjúkur
er heitir Blekkilshorn. Fjallseggin
austan við Blekkil er klettótt - um
hana miðja er hamrahryggur sem
gengur ögn lengra niður og kallast
Fiskihryggur. Skammt austan við
hann er hnjúkur er heitir Almenn-
ingshnakki. Er hann hádegismerki
frá Skarðsdal. Hnjúkur þessi er
skammt suðvestan við Hólsskarð
630 m en um það er hesta- og
mannavegur til Héðinsfjarðar. Er
þá komið niður í Ámárdal. Einnig
er leið þessi farin ef farið er yfir
Ámárhyrnu og fyrir botn Héðins-
fjarðar til Ólafsfjarðar, er þá hægt
að fara hvort heldur niður Skeggja-
brekkudal eða Vikið og er þá kom-
ið niður að Kvíabekk.
Alllangt niður á Hólsdalnum
frá Hólsskarði er allstór hóll er
nefnist Stórhóll. Rétt hjá honum
er foss í Fjarðaránni er heitir
Gálgafoss. Norðan við Hólsskarð
hækkar fjallseggin allmikið þar til
komið er norður á Hólshyrnu, 683
m háa, sem er upp af bænum
Hóli. Sker fjall þetta sig úr fjall-
garðinum og myndast við það all-
stór dalur austan við Hyrnuna og
rennur á eftir dalnum. Austan
megin árinnar nefnist Skútudalur
en vestan megin Saurbæjardalur.
Er áin landamerki milli Efri-Skútu
og Saurbæjar. Landamerkin milli
Hóls og Saurbæjar er úr Hóls-
hyrnuröðli, beina línu í Fjarðará,
rétt sunnan við brúna. Norðan
brúarinnar er Álfhóll. Sagt er að
þar sé heygður Álfur bóndi er búið
hafi í Saurbæ. Nokkru sunnar með
ánni, í Hólslandi, eru Finnuhólar
og er mælt að þar sé heygð Finna
er bjó á Hóli.
Austan við Hólshyrnu og
norður eftir fjallgarðinum, eru
þessi örnefni: Næst Hyrnunni er
Neshnjúkur, þá Móskógahnjúkur,
þar næst Dísan, 747 m, og Palla-
hnjúkur, 861 m, norðan við hana.
Þá kemur Hestsskarð 850 m, er
þar dagmálamerki frá Skarðsdal.
Þá kemur Staðarhólshnjúkur, 778
m. Milli hnjúka þessara er djúp
skál er Skollaskál nefnist. Norð-
vestan í Staðarhólshnjúki, ofarlega,