Vesturland - 30.06.1927, Side 2

2
VESTURLAND.
hreppum hafði þó Jón A. Jóns-
son haldið leiðarþing með um-
ræðufuridum á eftir, og var Finn-
ur Jónsson mættur á þeim.
Fátt hefir Vesturland írétt af
þessum fundum annað en það,
að bændum hafi ekki getist að
rauða litnum, og þótt Leninsfóstri
mjóróma. Munu þeir, sem verðugt
er, örari við hann á öðrum greiða
en atkvæðum. —
Fundir í V.-ísafj.sýslu.
Asgeir Ásgeirsson fræðslumála-
stjóri hefir undanfarið verið hjá
frændfólki sínu í Vestursýslunni.
Hafa þeir síra Böðvar Bjarnason
haldið fundi í öllum hreppum.
Vesturland hefir ekki frétt af fund-
unum, en eflaust hafa þeir farið
vel fram af hálfu frainbjóðend-
anna, sem báðir eru hinir virðu-
legustu menn.
Vesturland tnun skýra nánar frá
fundahöldum, eftir því sem því
berast af þeim áreiðanlegar iréttir.
A Tíma vísu.
hað er ekki venjulegl og þykir
tæplega sæmandi, að þingmanns-
efni haldi þingmálafundi áður en
framboðsfrestur er liðinn þegar
Alþingiskosningar standa fyrirdyr-
um. Ný framboð geta komið fram
og breytingar orðið á framboðum
alt til þess er framboðsírestur er
út runninn.
Ritstj. Tímans gat ekki fylgt
þessari sjálfsögðu reglu, en rauk
í það strax að þingi loknu að
halda fundi í Strandasýslu.
A þessum fundum lét hann þess
allsstaðar getið, og er það end-
urtekið f Tímanum, að hann hafi
með engu rnóti getað fengið keppi-
naut sinn Björn Magnússon til að
mæta sér á hólmi, og gefur í
skyn, að hann hafi ekki þorað
það.
Björn Magnússon er ekki talinn
hugdeigur af þeim sem þekkja
hann. Þeirra vegna þarf því ekki
að leiðrétta þetta. En Vesturland
vill samt gera Tr. Þ. þann ógreiða
að skýra rétt frá þessu máli.
Rétt eftir þinglausnir talaði Tr.
Þ. við B. M. í síma og sagði
honum, að hann færi eftir nokkra
daga (28. maí) norður í Stranda-
sýslu til fundahalda og spurði
hvort hann, B. M., sem hann
hefði heyrt að yrði þarframbjóð'
andi, vildi ekki mæta á þeiin fund-
um. B. M. kvaðst ekki geta svar-
að því samstundis, en tveiin dög-
um síðar talaði hann við 1'r. Þ.
og sagði honuni, að harin teldi
ekki rétt að halda fundi svo
snemma (áður framboðsfrestur
væri útrunninn) og sagði að heim-
ílisástæður (veikindi) væru því til
fyrirstöðu, að hann gæti farið að
heiman þá þegar. Fór hanri fram
á það, að þeir frambjóðendurnir
héldu sameiginlega fundi um 20.
júní og færði enn sem ástæðu, að
forsætisráðherra hefði ákveðið að
halda stjórnmálafundi í Stranda-
sýslu utn þetta leyti, er hann kæmi
úr siglingu, og taldi, heppilegt að
þessir fundir gætu faHið saman.
Tr. Þ. aftók með öllu aö hann,
gæti mætt á fundum á þessum
tíma eða nokkrum öðrum, en hann
hafði áður um taiaö. Kvað hann
heimilisástæður sínar því til fyrir-
stöðu; svo og þaö, að hann ætl-
aði að sitja aðalfund B. Í. þ. 25.
júní. Skildi þarna með frambjóö-
endum. Og leiðir þeirra skildi á
fleiri vegu. Tr. Þ. bar það út um
alla Strandasýslu, að B. M. hefði
ekki viljað mæta á fundum með
sér (þótt Björn biði honum sam-
eiginleg fundahöld) og gaf í skyn,
að keppinautur sinn þyrði ekki að
mæta á hólmi, en vildi fá tæki-
færi til að koma aftan að sér.
Sagðist hann ekkert hafa vitað,
fyr en liann kom norður þangað,
að Björn ætlaði. að halda fundi
um 20. júní. Því siður að ráð-
herra væri þangað von.
Björn þar á móti halhnælti
Tryggva livergi, þótt hann skor-
aðist undan því að liafa meö hon-
um sameiginlega fundi, og virti
sein vera bar, ástæður hans.
Tryggvi undir eftiriiti.
Þegar íorsætisráðherra fékk það
að/ vita, að Tr Þ. ætlaði að halda
fundi sína á undan keppinaut sín-
um og honum, fékk hann hraðrit-
ara, sem var á ferð norður í
Hrútafiröi, lil afi rita ræðu hans.
Tryggvi reyndi aö telja Stranda-
mönnum trú um, að þetta væri
hinn mesti sómi fyrir sig, og lést
vera rnjög upp með sér, en sjálf-
sagt hefir liann rent grun í ástæð-
una, sem var auðvitað sú, að for-
sætisráðherra hefir gert ráð fyrir,
að liann mundi deila á stjórnina,
og ætlað að svara því fyrir sömu
áheyrendum, en til þess þurfti
hann að vita hvað Tr. Þ. hafði
sagt. E. t. v. hefir honum og dott-
ið i hug, að ekki yrði óhlutdrægt
eða ráðvandlega skýrt frá þing-
tnálum.
Tryggvi á nokkra fortíð. —
Ekki er vert að fullyrða neitt
um það, hvernig ræða Tr. hefði
orðið, ef honum liefði gefist kost-
ur á að flytja hana eftirlitslaust,
en um það getur hver gert sér
nokkra hugmynd, er hanp sér,
hvað harm leyfði sér undir eftir-
litinu. Skulu því hér tilfærð nokk-
ur atriði:
Kæliskipið.
í þessu máli sneri Tr. alveg við
sánnleikanum. Sagði hann sig per-
sónulega og samflokksmenn sína
hafa komið því rnáli frám. And
stæðingar þess voru auðvitað
stjórnin og íhaldið.
Sem betur fer vita flestir lands-
inenn sannleikann í þessu tháii.
Atvinnumáiaráðh. Magnús Guð-
inundsson leysti það mál og átti
Tr. og Frainsókn engan þátt í því.
Tr. Þ. Iiafði vérið í nefnd, sem
kosiri var í málið. En sú nefnd
klofnaði, og korn minni hlutinn,
sem Tr. var í, með tillögur, sem
iðeins voru stilaðar til að veifa
framan í þá fáfróðari af kjósend-
um. Engum þm. datt víst í hug
að taka þær í alvöru. Vildu þeir
kumpártar láta ríkissjóð byggja
á eigin spítur tniljóna skip.
Aðrir nefndarmenn bentu á, að
fyrst bærí aó vinna markaðinn
meö vel hepnuðum sendinguin.
Það tekur langan tíma að vinna
siíkan markað, og ríður á að spilia
ekki fyrir sér í byrjun, hvorki með
lélegri vörtt né of miklu framboði.
Enginn leit sem sagt við tillög-
um Tryggva, en stjórnin fann þá
lausn á málinum, sem enginn leyfir
sér nú að hafa í móti. En svo
kemur Tr. norður á Strandir og
segir að þetta sé sitt verk!
Kjöttollurinn.
Tr. Þ. sagði, að enginn einn
maður hefði gert jafn mikið fyrir
kjöttollsmálið og hann.
Þetta er að þvi leyti satt, að
enginn einn maður hefir unnið
landinu jafn óbætanlegt tjón í því
máli, sem ritstj. Tímans. Stjórn
sú er Frantsókn réði, hafði setið
11 /2 ár frá því kjöttollurinn var
fyrst hækkaður. og þar til hún
hrökklaðist frá. Á þvt tfmabili hafði
hénni orðið það ágengt, að toll-
urinn hafði verið hækkaður tvisvar
á ný.
Norðmenn liöfðu ekki einu sinni
nmnað eftir okkur, þegar tollurinti
var fyrst hækkaður. Okkar kjöt
fylgdi bara með í athugaleysi því
verðinætara kjöti, sem tollurinn
var stílaður gegn. En Tr. Þ. vakti
fyrstur tnanna eftirtekt Norðmanna
á því, að þeir ættu að fá sérstakar
ívilnanir hér á landi, ef þeir lækk-
úðu tollinn. Og þáverandi atv.m.-
ráðh., tengdafaðir Tr., fór að veita
þær tvilnanir, án þess nokkuð kæmi
í móti nema nýjar hækkanir. En
núverandi stjórn hafði ekki setið
nema mánuð að völdum, þegarhún
hafði samið ttm lækkun kjöttollsins,
án þess að gefa nokkrar frekari
íyilnanir, en áður vortt gefnar.
Já, þjóðin á Tr. og Tímanum
mikið að þakka i kjöttollsmálinu!
Þá fræddi Tr. Strandamenn á
því, að Jarðræktarlögin og Rækt-
unarsjóðurinnn væru sér að þakka.
Sá maöur' á, tæplega gnægð
sjálfvaxinna fjaöra, sem ekki reynir
á öðru að fljúga en stolnum fjöðr-
um. En óheppilegt var það að
minstakosti að grípa í þessu skyni
til Ræktunarsjóðsins, sem Tr. hefir
varið svo miklum tíma til að ó-
frægja og sýna fram á, að sé
hefndargjöf íhaldsins til bænda.
Sáðmenn Tímans.
Tfmaforkólfarnir tóku snemma
upp þá hernaðaraöferð að senda
ár hvert menn út um alt land lil
að flytja mál flokksins og útbreiða
málgagrt lians. Til þessa eru valdir
ttngir og sporviljugir menn, sem
fátt vita og litlum frama hafa áð-
ur átt að fagna, og þykir því
ttpphefð að þvi að vera valdir
sem trimaðarmenn svona öflugs
stjórnmálaflokks. Menn þessir eru
uppfræddir á Tímavísu og þeini
lögð öll orð í munn. Hundtrygðir
með matarvoninni og skjalli leggja
þessir auiningjar af stað, einfaldir
í trúnni á matgjafann, en vitandi
ekkert um opinber mál.
Snemma tók þessi trúboðsstarf-
semi cinhliða ákveðna stefnu, þá,
að níða Timaandstæðingana. Þetta
stafaði fyrsl og fremst af því, að
þeitn er uppfræddu trúboðatia og
sendu, var tungutamast upploginn
óhtóður um andstæðinga sína, og
í annan stað voru slík fræði auð -
lærðust, en gáfnafar sendimanna
oft á þann veg, að þörf var á að
létta námið sem tnest.
A s. I. vetri var trúboðunum
fyrir lagt að flytja aðallega tvenn
fræði. í fyrsta lagi að þylja upp
utan að lærðar klausur tint þaö,
hvernig núverandi stjórn væri búin
að setja ríkið á hausinn fjárhags-
lega. í öðru lagi að hrósa forkólf-
um Tímans og skýra frá því, að
þeir hefðu opnar leiðir til að rétta
alt við, svo hagur allra lands-
manna stæði á sköinntum tíma í
blóma, ef þeir aðeins kæmust í
stjórn og fengju að njóta sín.
Þessir menn eiga auðvitað helst
að þefa uppi þá sem ófróðir eru,
en fyrir kemur það þó, að þeir
lenda hjá mönnum, sem betur vita,
og verður þeim þá veganestið
— lýgi lærifeðranna að mestu
ógagni. Er skoplegt að sjá þessa
vesalinga í gapastokknum, setn
þeir eru svo auðleiddir í.
Eitt slíkt atvik kom nýlega íyrir
hér í sýslu. Útsendari Tímans kom
á bæ einn, þar sem margbýli var.
Hitti hann einn bóndann og bauð
Tímann; fór síðan að leysa frá
fræðasyrpunni. Bóndi kvaðst alls
ómóttækilegur fyrir pólitík og lét
lítið yfir þekkingu þeirra sambýlis-
manna, cn vísaði þó tii eins sam-
býlings síns, er hann kvað vera
fyrir þeim.
En þetta var hin mesta forsend-
ing, sem síðar kom fram.
Trúboðinn drap nú á'dyrhjá
þeim, sem til var vísað, og liugð-
ist nú gegnum þennan eina mann
brátt mundu méfkja Tlmanum alla
sambýlingana.
Bóndi bauð gesti til stofu og
lét sem hann væri alls ófróður í
stjórnmálunum, en lagði við bæði
eyru. Trúboðinn vildi nú ekki
spara útsæði í svo frjóan akur
og þuldi upp alt er honum liafði
verið kent. Sagði hann Jón Þor-
láksson hinn mesta skaðræðis-
mann, sem nú væri best á dagiun
komið; væri hann búinn að eyða
öllu fé rikissjóðs og taka ógurleg
lán, sem öll væru upp etin. Nefndi
hann stórlán í Englandi, sem Jón
hefði ekki nú um langt skeið get-
að borgað af samkvæmt samningi
og ætti því að fara að ganga að
ríkinu. Bóndi teygði flónið lengra
og lengra út á hálkuna og lést
ekkert vita, en þegar honum fór
að leiðast, sneri hann við blaðinu
og sagði pilti sannleikann í þess-
um málum. Bað hann nú þyggja
góð ráð og snúa heim aftur, því
bændur væru yfirleitt svo vel að-
sér, að slíkar lygar sem þessar.
blektu þá ekki.
Drengrýjan vissi nú ekki hvað
hann átti af sér að gera. Hatin
vissi ekki hverju trúa skyldi, en
það eitt vissi hann, að hatin sjálf-
ur vissi állra manna minst, hafði
verið illa að heiman búinn og
orðið gintur sem þurs. Hvarf hann
af bænum tneð svo miklu skyndi,
að við sjálft lá að liann færi sér
að voða. Fór hann flóttalega um
sveitina og lagði kollhúfur, er
hann varð á vegi bænda.
Oft vill það sýna sig, hve upp-
fræðsla Títnans kemur hatts eigin
mönnum i koll. Verður það tnest
að baga þeitn, sem standa eiga
fyrir máli Tímaflokksins á niann-