Heilbrigðismál - 01.01.1963, Qupperneq 11

þannig, að hún er látin ná til allra sjó-
manna skráðra á íslenzk skip, enn fremur
til sjómanna á vél- og róðrarbátum, fjór-
rónum eða stærri. Sjómenn greiddu þessa
tryggingu að s/, en útgerðarmenn að l/.
Á stríðsárunum fyrri var enn stigið stórt
spor áleiðis, sjálfsagt vegna þeirrar auknu
liættu, er af stríðinu leiddi. Með lögum 14.
nóv. 1917, um slysatryggingu sjómanna,
voru dánarbætur bækkaðar stórlega. Þá er
einnig í lyrsta sinn tekið að greiða örorku-
bætur, en minna en 20% örorka var ekki
bætt. í jjessum lögum var annað nýmæli,
vísir til frjálsrar tryggingar, því að þeim
sjómönnum á smábátum, sem lögin tóku
ekki til, var nú gefin kostur á tryggingu.
Kostnaði við trygginguna var skipt að jöfnu
á sjómenn og útgerðarmenn, en ríkisssjóð-
ur greiddi stjórnarkostnað.
Árið 1925 markar tímamót í sögu slysa-
tryggingarinnar, því að þá voru með lögum
27. júní gerðar margar merkar breytingar á
fyrri lögum. Tryggingin náði nú til mirklu
fleiri en áður og nálgaðist það að verða al-
menn vinnuslysatrygging. Hún tók nú til
allra sjómana og flestra verkamanna nema
þeirra, er unnu við landbúnað og stunduðu
flutninga á landi. Með þessum lögum var
jjað sjónarmið staðfest, að atvinnuvegirnir
eigi sjálfir að bera þá slysahættu, sem er
þeim samfara, og atvinnurekendum því
gert að skyldu að greiða öll iðgjöld, án þess
að j^au séu færð launþegum til tekna. Þetta
iyrirkomulag hefur haldizt síðan. Jafnframt
þessu var öllum atvinnurekstri skipt í á-
hættuflokka, og var reglugerð um það efni
sett 1926. — Samkvæmt henni voru áhættu-
flokkar 7. Iðntrygging var í áhættuflokkum
1—5, en sjómennska í 5—7. þá var það ný-
ftiæli tekið upp, að byrjað var að heimila
dagpeningagreiðslur vegna slysa, og var
^yrjað að greiða eftir 4. veikindaviku. Eins
°g áður greiddi ríkissjóður stjórnarkostnað
lryggingarinnar og ábyrgðist, að tryggingin
stæði við skuldbindingar sínar.
fR.í:ttabréf um heilbrigðismál
Lagabreytingar næstu ára gengu í jiá átt
að fullkómna það tryggingakerfi, er komið
var á. Þannig var 1928 alls konar biðreiða-
stjórn gerð tryggingarskyld, 1930 var bið-
tími dagpeningagreiðslna styttur í 10 daga,
1931 er byrjað að greiða læknishjálp vegna
slysa og 2/s lyfja- og umbúðakostnaðar. Þá
er einnig nokkuð rýmkuð skilgreining
vinnuslyss, þannig að tryggingin tók ekki
eingöngu til þeirra slysa, sem urðu beint
við vinnu, heldur einnig til hinna, þar sem
mátti rekja orsakir til vinnu.
Með alþýðutryggingarlögunum frá 1.
febrúar 1936 verður alger bylting í al-
mannatryggingamálunum. Minnstar breyt-
ingar urðu Jiá á slysatryggingarákvæðum,
enda átti slysatryggingin þá þegar, eins og
rakið hefur verið, þó nokkurn {Dióunarferil
að baki. Slysatryggingin varð nú sjálfstæð
deild í Tryggingastofnun ríkisins undir
stjórn deildarstjóra. Tryggingin var skyldu-
trygging, sem náði til flestra launþega nema
þefrra, sem stunduðu landbúnað. Þeir urðu
ekki tryggingarskyldir fyrr en við lagabreyt-
inguna 1946. Bætur slysatryggingarinnar
voru ferns konar þá eins og nú, en örorku-
bætur voru ekki greiddar vegna minni ör-
orku en 20%. Áhættuflokkum var fjölgað í
12.
Mikil breyting var gerð á Slysatrygging-
arlögunum í árslok 1943. — Tvær megin-
breytingar voru þær, að örorkubætur voru
nú greiddar við 15% örorku eða meira og
að byrjað var að greiðá lífeyri vegna barna
öryrkja og þeirra, er fórust af slysum.
Næsta heildarendurskoðun tryggingalaga
var gerð 1946, og voru þá sett lög um al-
mannatryggingar hinn 7. maí. Tryggingin
tók nú til allra launjiega, bætur slysatrvgg-
ingar héldust í líku formi og áður.
Smávægilegar breytingar voru gerðar á
ákvæðum slysatryggingarákvæða almanna-
tryggingalaga á árunum 1947—1955, og
gætti mest ákvæða um hækkaðar bætur.
Síðasta heildarendurskoðun almannatrygg-
11