Heilbrigðismál - 01.01.1964, Side 9

unum, þá flagnar ávallt nokkuð a£ frumum
frá yfirborði þeirra og þessar æxlisfrumur
berast upp með uppgangi. Með sérstakri
litun á uppganginum tekst oft með smásjá
að finna æxlisfrumur á þennan hátt og þar
með greina sjúkdóminn.
Ef kominn er vökvi í brjósthol, er gerð
ástunga og leitað að æxlisfrumum í vökv-
anum. Með góðum röntgenmyndum,
lungnaspeglun og frumuleit er unnt að fá
ákveðna sjúkdómsgreiningu hjá 80—90%
þessara sjúklinga. Nauðsynlegt er að geta
vistað þessa sjúklinga í sjúkrahúsi á meðan
á rannsókn stendur.
Sé vafi á greiningu lungnasjúkdóms,
verður að leita af sér allan grun. Þá er sjálf-
sagt að ráðleggja aðgerð. Brjóstholið er þá
opnað, lungað þreifað vandlega, tekið sýni í
rannsókn, þar sem þurfa þykir og gerð við-
eigandi aðgerð, ef æxli finnst. Ef sjúkdóms-
greining er fengin og um krabbamein er að
ræða, þá er skurðaðgerð hið eina sem getur
veitt varanlegan bata. Oftast þarf að taka
allt lungað og með því alla eitla, sem liggja
inn við hjartað, barkann og vélindið. Þó
kemur til greina, einkum hjá gömlum
sjúklingum, að nema brott aðeins hluta af
lunganu þeirra öndunarþol er oft mikið
skert.
Þetta eru vissulega miklar og vandasamar
aðgerðir, en þó er skurðdauði orðinn mjög
lágur, ef aðgerðin er framkvæmd a£ æfðurn
skurðlækni og svæfingalækni og eftirmeð-
ferð er eins og bezt verður á kosið.
Skýrslur leiða í ljós, að í flestum löndum
koma margir sjúklingar svo seint til skurð-
lækna, að fjöldi þeirra er kominn með sjúk-
dóminn á það hátt stig, að aðgerð er von-
laus eða vonlítil.
Af þeim sjúklingum sem oftast er villzt
á við greininguna, má nefna berklabólgur,
sýkla — eða veirulungnabólgu, ígerð í lunga
útvíkkanir á lungnapípum og ýmsa sveppa-
sjúkdóma. Þeir geta allir gefið nákvæmlega
sömu einkenni og lungnakrabbi.
fréttabréf um heilbrigðismál
Til þess að forðast misskilning, er sjálf-
sagt að geta þess, að nauðsynlegt getur
reynzt að nema brott annað lungað við
ýmsa sjúkdóma aðra en krabbamein. Það
er hægt að lifa ágætu lífi og stunda flesta
vinnu, þó að annað lungað sé tekið.
Vísindamenn um allan heirn hafa árum
saman leitað að lyfi, sem gæti eytt krabba-
meini, án þess að skaða heilbrigða vefi lík-
amans. Ennþá hefur jietta ekki tekizt, hvað
lungnakrabba snertir. Röntgengeislar lækna
ekki þennan sjúkdóm, en geta e. t. v. dregið
úr vaxtarbraðanum og orðið nokkur fróun,
ef um mikla verki er að ræða og ákveðin
lyf hafa verið notuð í sama skyni.
í stuttu máli: Lungnakrabbi er ægilegur
sjúkdómur , sem stöðugt færist í vöxt.
Það þykir nú sannað, að reykitigar valdi
flestum tegundum sjúkdómsins. Við höf-
um nú þegar rannsóknaraðferðir, sem gera
kleift að greina sjúkdóminn í langflestum
tilfellum. Ennþá er ástandið þó þannig, að
sjúklingar koma allt of seint til skurðlækna,
en auðvelt ætti að vera að ráða bót á því, ef
9