Heilbrigðismál - 01.01.1964, Side 12

krabbamein í einu kvikmyndahúsi Reykja-
víkur og um tíma litskuggamyndir, gerðar
á vegum K. í., í öllum kvikmyndaluisum
borgarinnar og á Akureyri. Það hefur veitt
læknum styrki til að kynna sér nýjungar í
krabbameinsrannsóknum erlendis og veitti
lækni styrk til kaupa á tækjum til frumu-
greininga, er leit að vissum tegundum
krabbameins byggist mikið á. Þá lagði það
fram nokkurt fé til byggingar Landspítal-
ans, að jöfnu á móti Krabbameinsfélagi ís-
lands, með sérstaka fyrirgreiðslu krabba-
meinssjúklinga fyrir augum. Fræðslukvöld
fyrir hjúkrunarkonur og ljósmæður hafa
verið haldin, á vegum félagsins, um krabba-
mein í legi og brjóstum.
Árið 1956 hóf K. R. undirbúning að
krabbameinsleitarstöð í Reykjavík, þar sem
fólki er ekki kennir sér meins skyldi gefast
tækifæri til að fá sig rannsakað með tilliti til
krabbameins á byrjunarstigi. Stöðin var
þegar fjölsótt og svo er enn. Krabbameins-
tilfellin sem þar liafa fundist, auk margra
annara sjúkdóma, eru nógu mörg til að
sanna gildi hennar og að hún á fullan rétt
á sér.
Svo fór að rekstur leitarstöðvarinnar varð
K. R. fjárhagslega ofviða, svo að K. í. kaus
að taka við rekstrinum, frekar en að styrkja
K. R. til að halda honum áfram. Ein merk-
asta rannsókn leitarstöðvarinnar er frumu-
greining í leit að legkrabbameini hjá öllum
konum er þangað sa?kja. Það er rannsókn-
araðferð, sem hefur rutt sér mjög til rúms
í flestum löndum heims og sýnir að hægt
væri að útrýma byrjandi leghálskrabba-
meini að mestu, eða öllu leiti, með nógu
víðtækum rannsóknum, aðgerðum og eftir-
liti með þeim konum, sem hafa tekið sjúk-
dóminn. Slík rannsókn, í stórum stíl, stend-
ur nú fyrir dyrum hjá K. í.
Borg og ríki hafa lengst af séð krabba-
meinsfólögunum fyrir ókeypis húsnæði.
Árið 1962 varð ekki lengur unað við skrif-
stofurnar vegna þrengsla. Þá keyptu félögin,
að jöfnu, hálfa húseignina viðSuðurgötu 22,
í Reykjavík. Nokkru seinna keypti K. í. hinn
hluta húsins. Þannig hafa félögin skapað
sér góð starfsskilyrði og aðstöðu til þeirra
rannsókna sem K. í. er nú að hefja. Þetta
var mikið átak. en óhjákvæmilegt til að
tryggja aðstöðu og íramtíðarrekstur félag-
anna.
Ekki væri úr vegi að minnast þess hverj-
um helzt beri að þakka að krabbameins-
félögin hafa getað elft starfsemi sína og
komið henni nokkuð áleiðis. Það er fyrst
og fremst góður skilningur almennings og
veglyndi, sem þar á hlut að máli. Framlög
félagsmanna og árangur af happdrættum
sýna að viðleitni krabbameinsfélaganna á
sér ítök í hugum fólksins, sem skylt er að
þakka og virða.
Vegna anna hjá K. í., og að eigin ósk,
hefur K. R. tekið að sér fræðslustarfsemi
þá, sem K. í. hefur haft með höndum. Hún
felst fyrst og fremst í áróðri gegn reyking-
um í barna og unglingaskólum bæði í
Reykjavík og úti á landi, eftir því sem við
verður komið og útgáfu fræðslubæklinga,
sem dreift er víðsvegar um landið. í haust
og í vetur hafa verið haldin fræðslukvöld á
7 stöðum austanfjalls og á Austfjörðum, öll
í samvinnu við kvenfélögin á fundarstöðun-
um og læknana í viðkomandi héruðum. Það
er ánægjulegt að geta skýrt frá því að bæði
kvenfélögin og læknarnir hafa allsstaðar
sýnt lofsverðan áhuga á baráttumálum
krabbameinsfélaganna, og að þeir hafa flutt
erindi á öllum fræðslufundunum.
Það sem gerir alla fræðslu um krabba-
mein erfiða er hin mikla og rótgróna
hræðsla almennings við sjúkdóminn. Ef til
vill á nafn hans einhvern þátt í því. Sum-
ir halda að allir þeir, sem fá krabbamein,
í hvaða mynd sem er séu dauðadæmdir.
Þenna misskilning þarf að leiðrétta með
því að fræða fólkið betur en gert hefur
verið. Bæði meðal lækna og almennings eru
margir andvígir allri fræðslu um krabba-
12
FRÉTTABRÉF UM HEII.URIGFHSMÁU