1. desember - 01.12.1936, Blaðsíða 6

6
1. DESEMBER
drengsins; einkum leizt honum vel á
lítið leikhús. Svo rík varð löngun
hans til að taka þátt í þeim leik, að
hann einsetti sér að komast í mjúkinn
hjá hinum börnunum. Hann brosti og
byrjaði að leika sér við þau. Eina
eplið sitt rétti hann smávöxnum ístru-
belg, sem hafði vasana fulla af sæl-
gæti, og annan tók hann á háhest,
einungis til að fá að standa hjá leik-
húsinu.
En örfáum augnablikum síðar réðst
ósvífinn drenghnokki á hann og gaf
honum spark. Hann þorði ekki einu
sinni að gráta. Kennslukonan kom og
sagði houm að láta leik hinna barn-
anna afskiftalausan. Hann laumað-
ist inn í herbergið, þar sem litla stúlk-
an og ég vorum. Hún lét hann setjast
hjá sér, og þau tóku nú í óða önn
að klæða hina dýru brúðu.
Nú leið nærri hálf klukkustund, og
ég var farinn að dotta, en heyrði þó
hjalið í rauðhærða drengnum og
blómarósinni auðugu. Skyndilega kom
Julian Mastakovich inn. Hann hafði
sloppið út úr gestasalnum, er börnin
með hávaða sínum drógu að sér at-
hygli fólksins. Það hafði heldur ekki
farið fram hjá mér, að hann nokkru
áður hafði átt djúpar samræður við
föður ríku stúlkunnar, sem hann þá
nýlega hafði verið kynntur.
Hann stóð kyrr um stund og muldr-
aði eitthvað, eins og hann teldi á
fingrum sér.
„Þrjú hundruð — þrjú hundruð —
ellefu — tólf — þrettán — sextán —
eftir fimm ár! Segjum fjórir af
hundraði — fimm sinnum tólf —
sexttíu, og við þessa sextíu — segj-
um, að það verði eftir fimm ár —
jæja, fjögur hundruð. Hm-hm! En sá
gamli bragðarefur gerir sig víst ekki
ánægðan með fjóra af hundraði. —
Hann fær allt af átta eða kannske
tíu. Gerum ráð fyrir fimm hundruð
— fimm hundruð þúsund í það
minnsta. Það, sem fram yfir verður,
nota ég sem vasapeninga — hm. —“
Hann snýtti sér og var í þann veg-
inn að fara, er hann kom auga á
litlu stúlkuna. Þá nam hann staðar.
Mig sá hann ekki fyrir plöntunum.
Hann virtist titra af geðshræringu.
tJtreikningarnir hans hljóta að hafa
komið honum úr jafnvægi. Hann neri
saman höndum, dansaði úr einu horni
i annað og virtist stöðugt verða örari.
Loks sigraði hann geðshræringu sína
og staðnæmdist. Han nhorfði ákveðið
á brúður sína tilvonandi og bjóst til
að ganga til hennar, en leit þó fyrst
í kring um sig. Það var eins og hann
hefði slæma samvizku, er hann lædd-
ist á tánum til barnsins, brosti, beygði
sig og kyssti hana á höfuðið.
Svo óvænt var þessi koma hans, að
hún hljóðaði upp yfir sig.
„Hvað ertu að gera hér, barnið
gott? hvíslaði hann og kleip hana í
kinnina um leið og hann leit í kring
um sig.
„Við erum að leika okkur“.
„Ha — við hann?“ sagði Julian
Mastakovich og gaf barni kennslu-
konunnar hornauga. „Þú ættir að
fara inn í gestastofuna, drengur
minn“.
Drengurinn þagði og horfði stórum
augum á manninn. Julian Mastako-
vich leit varlega í kringum sig og
laut sí'ðan niður að stúlkunni.
„Hvað fekkst þú, brúðu, góða
mín?“
„Já, herra“. Hún hnipraði sig dá-
lítið saman og hnyklaði brýrnar.
„Brúðu? Veiztu, góða, úr hverju
brúður eru búnar til?“
„Nei, herra“. sagði hún dræmt og
drúpti höfði.
„Úr tuskum, góða mín. Þú, strákur,
farðu út í gestasalinn til hinna barn-
anna“, sagði hann og leit um leið
ströngum augum á drenginn.
Bæði börnin létu brýrnar síga. Þau
tókust í hendur og vildu ekki skilja.
„Og veiztu, hvers vegna þér var
gefin brúðan?“ spurði Julian Masta-
kovich. Hann talaði stöðugt lægra.
„Nei“.
„Af því að þú varst góð og þæg
stúlka alla vikuna“.
Um leið og hann sagði þetta, greip
hann einhver áköf æsing. Hann leit í
kring um sig og sagði lágri röddu,
sem lýsti geðofsa og óþreyju.
„Ef ég heimsæki foreldra þína ein-
hvern tíma, viltu þá elska mig, góða
mín?“
Hann reyndi að kyssa hið yndis-
lega barn, en rauðhærðri drengurinn
sá, að hún ætlaði að fara að gráta.
Þá greip hann hönd hennar og tók
að snökta af samúð. Þetta gerði
manninn hamstola.
„Farðu! Farðu! Farðu inn í hitt
herbergið til leiksystkina þinna“.
„Ég vil ekki, að hann fari. Ég vil
það ekki. Farið þér! Látið hann vera!
Látið hann vera!“ Hún var rétt farin
að gráta.
Nú heyrðist fótatak í dyrunum.
Julian Mastakovich hrökk við og-
rétti úr sinni virðulegu persónu. Þó
brá rauðhærða dregnum jafnvel enn
meir. Hann sleppti hönd telpunnar,
smeygði sér fram með veggnum og
slapp í gegnum gestasalinn inn í
borðstofuna.
-Julian Mastakovich stefndi einnig
til borðstofunnar, til þess að draga
ekki að sér athygli. Hann var blóð-
rauður í framan, og mér virtist koma
á hann vandræðasvipur, er hann leit
sjálfan sig í spegli. Sennilega hefir
honum sjálfum verið skapraun að ó-
þolinmæði sinni og frek.ju. Þrátt fyrir
alla tign sína og virðuleik lét hann
útreikninga sína hlaupa með sig í
gönur, og þeir komu honum til að
hegða sér eins og bráðlátur strákur,
sem vill strax grípa það, er hann
girnist, þótt enn sé það tímabært.
Tímabæi’t varð það fyrst eftir svo
sem fimm ár. Ég gekk á eftir þess-
um sæmdarmanni inn í borðstofuna
og varð þar snjónarvottur að ein-
kennilegum leik.
Sótrauður af vonzku og ygldur á
svip tók Julian Mastakovich að ógna
rauðhærða dregnum.. Barnið hörfaði
undan, þar til það komst ekki lengra
og var sem innilukt. í hræðslu sinni
vissi hann ekki, hvað hann átti af
sér að gera.
„Snáfaðu út héðan! Hvað ertu að
gera hér? Farðu út, segi ég, ræfill-
inn þinn! Ertu að stela ávöxtum?
Jæja, svo þú ert að stela! Hypjaðu
þig út, rauðhausinn þinn!“
í dauðans ofboði skauzt drengur-
inn undir borðið, svo sem væri það
hans síðasta úrræði. Kvalari hans,
sem nú naumast réð sér fyrir reiði,
tók upp stóran vasaklút og notaði
hann sem svipu á drenginn, til þess
að flæma hann úr hæli sínu.
Hér má geta þess, að Julian Masta-
kovich var maður í sæmilegum hold-
um, þungur í vöfum, þrútinn í andliti
og vambmikill. Svitinn rann af hon-
um og han blés af mæði. Svo mikið
var ógeð hans á drengnum (eða var
það afbrýði?), að hann hegðaði sér í
sannleika sagt sem brjálaður maður.
Ég rak upp skellihlátur. Julian
Mastakovich sneri sér við. Hann var
alveg örvita, og það var augljóst, að
hann gleymdi gersamlega virðuleik