Sameiningin - 01.05.1899, Blaðsíða 11

43
ef börn og brœðr vorir skyldi sjúkir, þess betr skyldi þeim
hjúkrað. þannig fann eg, að bróður-atlotin ætti að vera
gagnvart Islandi, hinni íslenzku þjóð, en einkum hinni ís-
lenzku aumstöddu móðurkirkju, —hinni andlegu móður vorri.
Og nú, þegar eg var loks kominn í þetta orlof heim, fann
eg það bezt, hve fátœkr eg var, alinn upp að sumu leyti við
andlegan skort í kristilegri óáran, og átti nú svo lítið til að
miðla af. Eg lifði nú upp aftr í huga mínum œskuárin þar
heima: hið andlega líf, sem auðsjáanlega lá víða í fjörbrotun-
unum; drykkjuskap og ósiöi ýmsa, sem víða var orðin íþrótt
manna, komið í stað fornrar frægðar; kuldann, ísinn og
vetrinn,—allt hið ömurlega þoku- og kulda-ástand lands og
þjóðar, ytra og innra, — og svo alla sólskinsbletti og sælu-
stundir, alla hvíld og kyrrð, alla náttúrutign og eins allan
hrikaleik illviðra og náttúruafla.
Júní-sólin og Desember-myrkrið tók að kveðast á í huga
mínum — í öllum skilningi. — Eg sté fyrst fótum á land í
Nesi við Norðfjörð á hádegi 20. Júnf. Prestinn þar, séra Jón
Guðmundsson, heimsótti eg. Raunar var hann viðriðinn af-
greiðslu skipsins sem póstafgreiðslumaðr, en hann og kona
hans tóku mér mjög Ijúfmannlega. Hann er í tölu hinna
yngri presta, hefir verið prestr um tíu ár. Kirkjan, sem hann
þjónar, var flutt frá Skorrastað að Nesi, þar sem þorpið eða
kauptúnið er. þau prestshjónin sýndu mér kirkjuna, og var
það hin fyrsta kirkja á íslandi,sem eg sá á ferð minni, eins og
séra Jón var hinn fyrsti meðal prestanna, sem eg fékk að sjá.
Kirkjan er ný-gjörð úr timbri og kostaði á 6. þús. krónur. Er
það afar-verð fyrir ekki stœrra né vandaðra hús, þó hún megi
vel teljast góð kirkja eftir íslenzkum mælikvarða. Ber
margt til þess, að kirkjubyggingum á íslandi, þó þær hafi tekið
miklum framförum og umbótum síðustu árin, er enn mjög
ábótavant og að þær eru víða fremr ófagrar. Eg sá til dœmis
hvergi fallegan kirkjuturn. — Fyrst skortir útlendan sam-
anburð í hugum þeirra, er fyrir verkum standa; svo skortir
íslenzka smiði að jafnaði mjög tilfinnanlega allt ,,praktiskt“ í
þeirra verklegu menntun; og loks er efni það, sem lang-oftast
er haft til þeirra bygginga, mjög lélegt timbr og auk þess