Sameiningin - 01.05.1902, Síða 8

40
kvölds alla þá daga, sem vér erum hér á jöröunni. Þaö er
ekkert til almennara né sjálfsagöara í mannlegu eöli en þaö.
En hingað til höfum vér hugsað um trúna á allra lægsta
stigi. Vér höfum virt hana fyrir oss eins og hún kemr í ljós í
daglegu lífi allra manna. Allir þurfa jafn-mikið á slíkri trú
aö halda, eða svona hér um bil, hámenntaðasti maðrinn, sem
til er, ekkert síðr en mesti villumaðrinn. Vér byggjum allir
á orðum og eftirtekt annarra, reiðum oss á einhverja aðra
menn en sjálfa oss, látum þá að meira og minna leyti leiða
oss. Það er ekki unnt að benda á einn einasta mann, sem
ekki héfir gjört þetta og ekki gjörir það dagsdaglega. Ef
einhver ímyndar sér, að hann láti að eins leiðast af rökum,
er hann hefir fundið við áþreifing eigin skilningarvita, er það
einungis barnaleg ímyndun og ekkert annað.
En nú er talað um trú í öðrum skilningi en þetta. Sí-
fellt hafa mennirnir fundið til þess, að þessi daglega trú þeirra
hvers til annars verðr sér oft og einatt til minnkunar. Þeir
segja oft og tíðum ekki rétt frá, draga hver annan innan um
og saman við vísvitandi á tálar. Oft veita þeir þessu eða
hinu óviljandi ranga eftirtekt, misskilja það, sem fyrir augun
ber á einn eðr annan hátt, draga ósannar ályktanir, er leitt
geta sjálfa þá og aðra í gönur. Þetta getr allt haft rauna-
legar og háskalegar afleiðingar og varpað miklu böli inn í líf
mannanna.
Samt hættum vér ekki að trúa. Oss er það ekki með
nokkru móti unnt. Sál vor lyftir sér heldr upp yfir þennan
fallvalta og táldrœga heim. Þótt mönnunutn öllum geti
skjátlazt, þótt orð þeirra og eftirtekt sé oft og tíðum svo og
svo rugluð, þótt ekkert í mannheimi sé með öllu áreiðanlegt,
Svo ekki fái það brugðizt, er samt til heimr, þar sem allt
stendr heima, líf, þar sem vonin ekki er tál og trúin verðr sér
aldrei til minnkunar, — persóna, sem allt veit og allt sér og
dœmir rétt um alla hluti—ímynd góðleikans, sannleikans og
heilagleikans. Þeirri persónu er óhætt að treysta. Henni er
sjálfsagt að trúa.
Þess vegna er trúin á einhvern guðdóm eins almenn og
hún er, Þörfin til hennar er svo óumrceðilega r*'k í eöli
j