Fréttablaðið - 09.07.2011, Side 26

9. júlí 2011 LAUGARDAGUR26
Harry Potter-ævintýrinu lýkur
Sögurnar um Harry Potter og ævintýri hans í galdraheimum eru flestum kunnar. Börnin sem lásu fyrstu bókina þegar hún kom
út eru komin á fullorðinsaldur og sama má segja um Harry. Í tilefni þess að áttunda og síðasta myndin sem gerð er eftir bókunum
um Harry verður frumsýnd í bíó á miðvikudag rifjar Birgir Þór Harðarson upp söguna af galdradrengnum og ævintýrum hans.
Dauðadjásnin eru þrír hlutir sem Dauðinn sjálfur á að
hafa gefið þremur bræðrum eftir að þeir reyndu að forð-
ast hann. Þeir óskuðu sér galdrasprota, endurlífgunar-
steins og huliðsskikkju. Hvert og eitt er til í raun þó að
margir í galdraheimum haldi að sagan sé ævintýri fyrir
börn.
Galdrasprotinn. Dauðinn gaf elsta bróðurnum
galdrasprota sem sigrað gæti alla aðra sprota. Sprotinn
var í eigu Albus Dumbledore og var grafinn með honum.
Voldemort nær hins vegar sprotanum í lok fyrri kvik-
myndarinnar.
Endurlífgunarsteinninn. Dauðinn gaf öðrum
bróðurnum stein sem gat reist fólk upp frá dauðum.
Bróðirinn sá endurlífgaði eiginkonu sína en hún átti
ekki heima með lifendum og því létust þau
bæði í eymd. Steinninn var í eigu fjölskyldu
Voldemorts en Voldemort notaði steininn
sem helkross. Steinninn endar svo í fórum
Dumble dores, sem eyðileggur helkrossinn.
Huliðsskikkjan. Dauðinn gaf þriðja
bróðurnum huliðsskikkju sína. Bróðirinn
vildi fá það sem mundi vernda hann
frá dauðanum þar til hann ætti að
deyja úr elli. Skikkjuna ánafnaði
hann syni sínum og þriðji bróðirinn
fylgdi Dauðanum í sátt. Harry fékk
skikkjuna í arf frá föður sínum.
■ DAUÐADJÁSNIN
Harry er kennt eftir að hann mætir Voldemort í fyrsta skipti að ást móður hans á honum sé
vörn gegn hinu illa. Ástæðan fyrir því að Volde-
mort gat ekki snert hann með berum höndum var sú
að móðir hans fórnaði sjálfri sér til að bjarga
honum.
Þetta er mikilvægt atriði í öllum sög-
unum um Harry Potter. Albus Dumble-
dore útskýrði fyrir Harry að ástin og
væntumþykja væru mögnuðustu galdrar
sem nokkur galdramaður gæti búið yfir.
Voldemort kann ekki þessa galdra. Hann
hefur enga trúa á náunganum og
treystir aðeins sjálfum sér.
Skýringin á göllum Volde-
morts gæti verið að móðir
hans yfirgaf hann eftir að
hann fæddist. Föður sinn
þekkti hann aldrei. Tom Marvolo
Riddle gat ekki hugsað sér að gang-
ast við nafni mugga og kallar sig því
Voldemort.
Voldemort sem aldrei hefur eign-
ast vini er því illur og gerir allt
sem þjónar honum best.
Harry er hins vegar brenndur
af ástinni fyrir lísfstíð. Foreldr-
ar hans birtast honum í ýmsum
myndum þegar hætta steðjar að
og vinir hans og velunn-
arar hjálpa honum úr
vandræðum. Það er því
heillandi að skoða þá
hlið sögunnar sem snýr
að væntumþykju og
vinaböndum.
■ HARRY KANN GALDRA SEM VOLDEMORT KANN EKKI
Lærifaðir Harrys er Albus
Dumbledore. Þáttur Dumble-
dores í framvindu bókanna
um Harry Potter er mikilvæg-
ur. Hann leggur leið Harrys
svo sigur geti unnist gegn
Voldemort.
Ætla má að um leið og for-
eldrar Harrys voru drepnir hafi
Dumbledore hafist handa
við áætlun sína. Hann kemur
Harry fyrir hjá móðursystur
hans þar sem hann nýtur
áfram verndar fjölskyldunnar.
Harry fær svo fræðslu í Hogwarts þar sem Dumbledore
kennir honum um veikleika Voldemorts. Það er svo
Harrys að framkvæma.
Eftir lát Dumbledores kemur í ljós að flest það sem
komið hafði fyrir Harry hafði verið skipulagt af Dumble-
dore. Það var hans vilji svo Harry væri tilbúinn að mæta
Voldemort upp á líf og dauða.
Áætlun Dumbledores er svo fullkomin að hann undir-
býr eigin dauða. Severus Snape myrðir hann fyrir framan
Harry í hæsta turninum í Hogwarts. Spurningin sem
hangir í lausu lofti fyrir síðustu myndina er hvort
Snape sé hliðhollur Fönixreglunni eða Voldemort.
Og, auðvitað, hvort áætlunin hafi virkað.
■ ÁÆTLUN DUMBLEDORES
L
iðin eru rúm fjórtán ár síðan fyrsta
Harry Potter-bókin var gefin út í Eng-
landi. Síðan hafa verið gefnar út sex
til viðbótar og nú á allra næstu dögum
er áttunda kvikmyndin frumsýnd, en
farin var sú leið að hafa myndina sem
gerð var eftir sjöundu bókinni í tveimur hlutum.
Bæði bækurnar og kvikmyndirnar um galdra-
strákinn hafa notið gríðarlegra vinsælda um
allan heim og verið þýddar á 68 tungumál, þar
með taldar þýðingar á latínu og forngrísku. Seld-
ar hafa verið yfir 400 milljónir eintaka af bók-
unum og er Jo Rowling höfundur bókanna tólfta
ríkasta konan á Bretlandseyjum, eignir hennar
eru metnar á tæpa 93 milljarða íslenskra króna.
Í kvikmyndinni sem frumsýnd verður á mið-
vikudaginn er farið yfir síðustu kaflana í Harry
Potter-ævintýrinu og það er kannski við hæfi að
lokabardaginn fer fram í sjálfum Hogwarts-skóla,
þar sem ævintýrið byrjaði.
Harry var aðeins ellefu ára þegar við kynnt-
umst honum fyrst. Hann var að stíga sín fyrstu
skref í galdraheimum og að uppgvöta uppruna
sinn upp á nýtt. Honum hafði verið talin trú um að
foreldrar hans hefðu farist í bílslysi og því hefði
honum verið komið fyrir hjá frændfólki sínu,
hinni þröngsýnu Dursley-fjölskyldu. Foreldrar
Harrys voru myrtir þegar hann var aðeins eins
árs af Voldemort eftir að hann heyrði spádóm um
að sá sem gæti orðið honum að falli myndi fæðast
á síðasta degi sjöunda mánaðar ársins.
Flókið líf
Svona hefst ævintýrið og barátta hins góða og illa
í galdraheimum. En hlutirnir í lífi Harrys eru
ekki svona einfaldir. Honum er ætlað að skilja
andstæðing sinn. Mann sem fórnaði sál sinni til
að verða enn öflugri og enn sterkari galdrakarl
en hann var. Albus Dumbledore lærifaðir Harrys
deyr, áður en hann getur kennt honum allt, fyrir
hendi Severus Snape, sem allir þekkja sem hinn
illgjarna kennara.
Snape er flókinn, mjög erfiður að skilja og það
kemur á daginn að hann er ekki allur þar sem
hann er séður. Alan Rickman sem leikur Snape
í myndunum er til að mynda eini leikarinn sem
fékk að vita örlög og forsögu persónu sinnar áður
en fyrsta myndin var gerð.
Harry og vinir hans Ron Weasley og Hermione
Granger þurfa því að leysa gátuna á eigin spýt-
ur. Það á eftir að reynast erfitt. Vinátta þeirra
hangir oft á bláþræði vegna verkefna sem full-
þroska galdrakarlar og konur ættu í erfiðleikum
með að sigrast á.
En Dumbledore var búinn að hugsa fyrir öllu.
Í erfðaskrá sinni ánafnar hann Harry gullnu eld-
ingunni sem hann náði í fyrsta Quidditch-leiknum
sem hann spilaði. Í fyrri hluta kvikmyndanna um
Dauðadjásnin kom fram að sama gullna elding-
in „muni opnast að leikslokum“. Einnig ánafnaði
hann Harry sverði Godrics Griffindor, því sem
hann notaði til að drepa basilíuslönguna á öðru
ári sínu í Hogwarts. Sverðið má nota til að tor-
tíma helkrossunum sem Harry, Ron og Hermione
leita að.
Dauðadjásnin
Og það er fleira sem Harry þarf að íhuga áður
en lokabaradaginn hefst. Í geðsjúkri leit
sinni að ódauðleika er Voldemort á hött-
unum eftir Dauðadjásnunum. Þau saman-
standa af ósigrandi galdrasprota, huliðs-
skikkju og endurlífgunarsteini.
Í galdraheimum er börnum sögð saga um
þessa hluti. Dauðadjásnin eru þó mikilvæg
fyrir framvindu sögunar um Harry og Volde-
mort því í lok fyrri hlutans sést hvar Voldemort
brýst inn í grafhvelfingu Dumbledores og stelur
galdrasprotanum ósigrandi.
Uppgjör í galdraheimum
Þegar fyrri hlutanum sleppti hafði þríeykinu rétt
tekist að sleppa undan drápurum Voldemorts.
Þeim hafði einnig tekist að bjarga Griphook
sem starfaði í Gringotts-banka og Olivander
sprotasmið.
Þá höfðu þau tortímt einum helkrossi
til viðbótar við þann sem eyðilagður var
í Leyniklefanum, þann sem Dumbledore
eyðilagði.
Harry Potter og annar hluti Dauðadjásn-
anna er því eins konar uppgjör í galdra-
heimum. Lokabardaginn er eins ótrúleg-
ur og lokabardagar gerast og það skyldi
engan undra að Harry Potter er eina von
Fönixreglunnar gegn Voldemort.
Sautján árum áður, kvöldið örlagaríka
þegar Harry Potter lifði af, merkti Volde-
mort Harry sem þann eina sem gæti orðið
honum að falli. Hvort sem Harry líkar það
betur eða verr þá stendur honum ekkert
annað til boða en að hjóla í’ann.
Þeir eru ekki gamlir leikar-
arnir sem mynda þríeykið
góða. Daniel Radcliffe
er fæddur árið 1989 og
var tólf ára þegar fyrsta
myndin var frumsýnd.
Jo Rowling sagðist vera
himinlifandi yfir Daniel
og sagði hann vera hinn
fullkomna Harry.
Daniel hefur fengið
að spreyta sig í öðrum
hlutverkum en Harry
Potter. Hann hefur verið
duglegur í leikhúsinu,
leikið í West End-sýningum og á Broadway við góðan orðstír.
Rupert Grint er fæddur árið 1988 og er elstur þeirra þriggja. Hann hafði
aldrei leikið áður en hann fékk hlutverkið í fyrstu myndinni en hóf snemma
að taka önnur verkefni. Rupert hefur ekki tekið þátt í mjög farsælum
verkefnum fyrir utan Harry Potter en einbeitir sér þó frekar að kvikmyndaleik.
Emma Watson er fædd árið 1990 og er því yngst í þríeykinu. Gagn-
rýnendum hefur yfirleitt þótt hún standa sig best af þeim þremur en það
hefur ekki orðið til þess að hún leiki meira. Emma hefur gjarnan kvartað
undan frægðinni og valdi til að mynda að halda áfram með námið og settist
á skólabekk frekar en að leggja áherslu á ferilinn. Emmu hefur farnast vel í
tískuheiminum. Hún hefur fengist við fyrirsætustörf og verið ráðgjafi hönn-
uða í Bretlandi. Nú síðast sat hún fyrir hjá Lancôme í mars á þessu ári.
■ DANIEL, EMMA OG RUPERT