Íslendingur - 28.06.1946, Blaðsíða 7

Föstudagurinn 28. júní 1946
ÍSLBNDINGUR
?
NJ „lfna“ kommúnista
1 Frakklandi
Þeir reyna nú að afneita Moskva eins og kommún-
istar hér á Islandi
Hugleiðingar kjósanda
KOMMÚNISTAR í Frakklandi
juku mjög fylgi sitt á stríðsárunum
og urðu um skeið stærsti flokkur
landsins. Síðan hafa þeir þó mjog
sett niöur eins og flokksbræður
þeirra í öðrum lýðræðislöndum, og
við þjóðaratkvæðagreiðsluna um
stjórnarskrárbreytinguna í Frakk-
landi biðu þeir mikinn ósigur. Ka-
þólski flokkurinn lagði áherzlu á
það í kosningabaráttunni, að konun-
únistar stefndu að því að innleiða
nýtt einræði í stað nazismans, og
það kærðu Frakkar sig ekki um. I
þingkosningunum, sem fram fóru
fyrir skömmu, varð svo kaþólski
flokkurinn stærsti flokkur landsins.
Þessir ósigrar urðu þess valdandi,
að foringjar frönsku kommúnist-
anna sáu sér ekki annað fært en
breiða yfir nafn og númer og taka
á yfirboröinu upp alveg nýja stefnu.
Ritar fréttaritari ameríska stórblaðs-
ins „Time“ um bina nýju stefnu
frönsku kommúnistanna í blað sitt
fyrir skömmu. Er þessi nýja „lína“
frönsku kommúnistanna í svo eftir-
tektarverðu samræmi við prédikan-
ir íslenzku kommúnistanna síðustu,
mánuðina, að „íslendingi" þykir
rétt að birta frásögn ameríska blaða-
mannsins.
Fer frásögn hans hér á eftir.
Breytt um stefnu
í VIKUNNI sem leið brá Thorez
upp mynd af binni nýju utanríkis-
stefnu franska kommúnistaflokksins
fyrir fréltaritara Times. Meðan á
viötalinu stóð, greip bann penna og
skrifaÖi:
„Frakkland vonast til að geta
byggt upp nýjan heim, sem grund-
vallast á lýðræði og sameiginlegu
öryggi. AS þessu ber að vinna með
þjóðum þeim, sem börðust við hlið
Frakka gegn nazistákúgurunum, sér-
staklega Bandaríkjunum, Englandi
og Ráðstjórnarríkjunum. Það er
samband frjálsra þjóða, sem fært
hafa fórnir í sameiningu og geta
tryggt friðinn. Okkur virðist hinar
sameinuðu þjóðir vera öflugasta tæk
ið til varnar ágengni og ógnana.“
Thorez setti ekki einungis Banda-
ríkin fyrst, heldur undirstrikaði
bann orðið með penna sínum. Svo
brosti hann blíðlega.
Sama máli gegnir um, hina nýju
innaíirikisstefnu frönsku kommún-
istanna. Thorez heldur því fram, að
húverandi ástand í Frakklandi krefj-
lst lýðræðisstjórnar, og segir það
vera eina áhugamál kommúnista-
ilokks ins að vera lýöræöislegri en
Hokkur annar franskur flokkur. Þar
að auki, seg'ir l’horez, að franski
komtnúnistaflokkurinn vilji því að-
eins fara í stjórn að hann hafi meiri
^luta franskra kjósenda á bak við
Slíb Kommúnistarnir setja sig ekki
UPP á móti þeirri grein stjórnarskrár
ínnar, er kveður á um friðhelgi eigna
réttarin8 Um fram allt láta þeir í
veðii vaka að ekki komi til mála að
taka við skipunum frá JVIoskvu.
Þessi tvískinnungsháttur er ætlað-
ur til þess að kveða niður vissar
grunsemdir manna i Frakklandi í
garð kommúnistaflokksins., Frakki,
sem hugleiðir að ganga í flokkinn,
spyr sjálfan sig þeirrar spurningar,
hvort kommúnistaflokkuBÍnn sé
franskur, alþjóðlegur eða rússnesk-
ur. Charles de Gaulle gaf þessum
grunsemdum byr undir báða vængi,
jiegar hann neitaði kommúnistum
um utanríkis-, hernaðar- og innan-
ríkisráðherraembæfetin. Frakkar
muna einnig eftir hegðun kommún-
ista frá því að Hitler gerði samning-
inn fræga við Stalin 1939 og þar til
Þjóðverjar réðust á Rússa. Thorez
sjálfur vann það þá sér til ágætis að
svíkjast undan merjum í franska
hernum í september 1939 lil þess að
komast til Rússlands.
Þrátt fyrir þelta eru miljónir
Frakka reiðubúnir til þess að stað-
festa fööurlandsást frönsku konun-
únistanna, vegna þess hve hraust-
legayþeir börðust í mótspyrnuhreyf-
ingunni. Reyndar hófu þeár ekki bar
áltuna fyrr en Rússland var komið
í stríðið.
Og þó verða hvorki grunsemdirn-
ar i'um Moskvu-eftirlitið kveðnar nið-
ur, né ótti Frakka við kommúnista
ríki eftir rússrieskri fyrirmynd. A-
rangursjaust hrópar Thorez: „Ólík
lönd, breytlar starfsaðferðir.“ ,
Stefnan er vtndir niðri
óbreytt
FRÖNSKU kommúnistarnir hafa
beitt brögðum, frábrugðnum þeim,
sem komniúnistaflokkarnir í Rúss-
landi, Bretlaridi og Bandaríkj unum
nota. í Rússlandi (og Austur-Ev-
rópurikjunum, sem lúta Rússum) er
flokkurinn einn þáttur lögreglu-
valdsins, sem liefir vakandi auga
með þjóðinni og gætir þess að þagga
niður í öllum, sem eitthvað hafa út
á stjórnina í Kreml að setja. í
Bretlandi og Bandaríkjunum er
kommúnisminn að nokkru leyti of-
beldisaðgerðir og að riokkru leyti
leynilegt samsæri manna, sem dylja
hina raunverulegu stefnu sína.
En franski kommúnistaflokkurinn
fer ekki í felur með markmiö sín.
Meðliyiatala hans er 1 miljón, kjós-
endur 5 miljónir og 6 ráðherra á
hann í ríkisstjórninni. Hann er eini
kommúnistaflokkur veraldaf, sem í
alvöru hefir reynt að ná meirihluta-
aðstöðu á lýðræðislegan hátt. En sú
kænska frönsku kommúnistanna að
beita lýðræðislegum aðferðum, saim
ar á engan háttjað flokkurinn sé á
leicðnni til lýöræðis. Flokksforingj-
arnir hafa aðeins lært að beita nýrri
aðferð til þess að ná einræðistak-
markinu.
, Marxisti, sem hlær
ÞEGAR kommúnistarnir settust í
stjórnina, voru sumir hægri manna
svo barnalegir að halda að valdíð
myndi milda hinar ofstækisfuflu á-
kvaröanir kommúnista. Þess sjást
engin merki, að Thorez sé að bráðna.
Sem varaforseti Frakklands, hefir
hann aðsetur í hinu íburðarmikla
Ilotel Matignon, sem sendiherrar
Austurríkis—Ungver j alands bj uggu
í fram að árinu 1914. Gobelin fóðr-
ið á veggjúnum, hvorki hæfir né hef-
ir áhrif á byltingarhug hans. Hann
veit jafnvel ekki nafnið á rómverska
keisaranum, sem brjósllíkanið, sem
snýr að honum, er af. Þegar Thorez
hlær (hann er einn þeirra fáu marx-
ista, sem lilær) hristist hann allur
og höllin bergmálar.
Fjarvera Thorez á stríðsárunum
er hvorttveggja í senn pólltísknr á-
vinningur fyrir hann og frap. Ilann
fór til Rússlands ásamt Jeannette
Vermeerch. Hveritig þeim auðnað-
ist að komast þangaö er „ennþá
leyndararmál", eins og þau komust
sjálf að orði fyrir skömmu. En þau
neituöu ekki þeirri getgáiu, að rúss-
nesk sprengjuflugvél hefðl flutt þau
nokkurn hluta leiðarinnar.
Thorez var í Rússlandi á stríðsár-
unum, þegar rússneski kommúnista-
flokkurinn gerði árangursríkar til-
raunir, sem franski kommúnista-
flokkurinn er nú að reyna að stæla.
Það var elcki jlaggaS með kommún-
istaslagorðum í Moskvu á stríðsár-
unúm, heldur var skírskotað til þjóð
ernistilfinninganna. Skyldi þessi bar
dagaaðferð gefast vel utan Ráðstjórn
arríkjanna? Frönsku kommarnir
oru að grennslazt eftir því um þess-
ar mundir.
Þýzku kommúnistarnir gera há-
værari kröfur en nokkrir aðrir Þjóð
veijpr um Ruhrhéraðið. 1 Frakk-
landi krefjast engir jafn eindregið
Ruhr og frönsku kommúnistarnir.
Þetta borgar sig beggja megin landa
mæránna, og karlarnir í Moskvu
kippa sór ekki upp við það, enda
vita þeir sem er, að ákvöröunin um
Ruhr verður tekin af hinum þreinur
stóru, en hvorki af Frakklandi né
Þýzkialandi. Auðvitað má þjóðernis-
tilfinning erlendra kommúnista lúta
í lægra haldi, þegar hagsmunir
Moskvuvaldsins eru verulega í húfi.
T.d. sjá etnlægir franskir föðurlands
vinir hernaðarlega kosti við þátt-
töku Frakklands í bandalagi vest-
rænna þjóða. En franskir kommún-
istar eru algjörlega andvígir slíkri
þátttöku, vegna þess, að hún gæti
liaft áhrif á rikjasamsteypu RÚ9sa í
austri. Það er hlutverk Thorezar að
skapa stefnu, sem er hæfileg blanda
þjóÖlegra atriða og Rússavináttu.
Reynsla hans í Rússkndi og hug-
kvæmni 'um það, hversu framkvæma
megi heimsbyltinguna með þjóðleg-
um slagorðum, skapa honum að-
' stöðu í franska kommúnistaflokkn-
um, sem á fárra færi er að keppa um
við hann.
Belgiskur sendilierra
r I
til Islands
SENDIHERRA Belgíu, herra Char
les Vierset, afhenti forseta íslands
embættisbréf sitt við hátíðlega at-
höfn á Bessasftiðum, að viðstöddum
forsæfris- og utanríkisráðherra, sunnu
daginn 23. þ. m. Sat sendiherrann
síðan hádegisverð í boði forsetahjón
anna, ásamt forsætisráðherra, ræðis
manni Belgíu hér og nokkrum öðr-
um gestum.
(Frétt jrá utanríkisráðuneytinu).
Undanfarið hefir Einar Olgeirs-
son, alþm., verið að halda stjórn-
málafundi út um landiö. Ja, því ekki
þaö. Ekki mun vanþörf á, að hressa
upp á fylgiö nú fyrir kosningarnar,
Einn slíkur fundur var haldinn hér
á Akureyri 11. þ. m. og var öllum
flokkum boðin þátttaka.
Eg hugði gott til að hlýða þar á
mál manna, ásamt öðrum kjósend-
um þessa bæjar, og sérlega var mér
forvitni að heyra málflutning stjórn-
arandstöðunnar, og þá ekki síöur
)iins nýja kandidats Alþýðuflokks-
ins, þessarar upprennandi stjörnu á
stjórnmálahimni bæjarins, sem nú
fyrir kosningarnar átti að lýsa upp
hin ægilegu myrkur stjórnmálanna.
Af ýmsum ástæðum tafðist ég svo,
að ég gat ekki heyrt ræðu frummæl-
anda, en hinar ræðurnar heyrði ég
allar, og verð að viðurkenna, að ég
bjóst ekki við sérlega vönduðum mál
flutningi hjá þeim sumum hverjum,
enda kom þar að getu minni.
Þorsteinn M., sem talinn er góður
skólastjóri og mörgum Framsóknar-
mönnum frernri um málflutning, hóf
ræðu sína með siðferðisprédikun, og
komst að þeirri niðurstööu, að nú
hefði siðgæðismálum hrakað svo á
landi hér, að aldret hefðu þau koin-
izt neðar. Og til þess að hefja þjóð-
ina upp úr þessu öngþveiti, þyrfti að
skipta’ um þingmenn og stjórn, og
þá vitanlega setja Frainsóknarþing-
menn í staðinn, sem ekki mundu
verða lengi að hressa upp á velsæm-
ið. Allur málflutningur hans bar
keim af hinum stóru fyrirsögnum,
er staðið höfðu þá í Tímanum und-
anfarna daga, þar sem fyllilega var
látiö skína í, að drykkjuskapurinn
og glæpirnir í landinu, væru núver-
andi ríkisstjórn að kenna, þó sann-
ast hafi síðhr, að tveir hálfbrjálaðir
menn eigi sök á flestum innbrotun-
um.
Nú vita allir, að vínverzlun ríkis-
ins er ekki nýtt fyrirbrigði, því að
Framsóknarstjórnin, meðan hún var
og hét, -— hirti með ánægju þær tekj-
ur, er sú verzlun gaf af sér, og því
virðist þessi stjórn ekki sekari en
fyrirrennarar hennar í þessu efni.
Eg býst við, að fleirum en mér
hafi komið málflutningur Þorsteins
M. nokkuð á óvart, ekki það að hann
væri á móti vínsölunni, heldur hitt,
að svo mætur maður, sem hann að
mörgu leyti er, skyldi algjörlega
leggjast á sveif með slíkri sorpblaða-
mennsku, sem Framsóknarmenn hafa
rekið í stjórnarandstöðunni, og gera
það að sínum orðum, því að það
hlýtur liann að játa, a. m. k. með
sjálfum sér, að það getur. ekki talizt
til góðs siðferðis, eða nein rök, að
kenna einni stjórn um alla glæpi og
óreglu landsmanna, en þegja vendi-
lega um allt, sem hún hefir vel gert.
Næstur tók svo til máls, frambjóð-
andi Alþýðuflokksins, Steindór Stein
dórsson. Sennilegast er að álíta, að
hann hafi haldið, að þarna væru fá-
ir flokksmeiui hans inni, en aörir
fundarmenn mundu lítið þekkja af-
rek Alþýðuflokksins á undangengn-
um árum, enda sjálfsagt farið fram-
hjá mörgum háttvirtum kjósendum,
a. m. k. hér á Akureyri. Var helzt að
skilja á hounm, að hann vildi líjtið
fara út í dægurmálin, en hóf að
segja sögu flokksins á Alþingi síð-
astliðin 30 ár. Eg hugsaði sem svo,
að sá mætti vera mælskur, ef hann
lyki við að segja frá því 30 ára stríði
í ekki lengri ræðutíma en hann hafði
til umráða, eða þá hitt, að afrekin
væru hvorki mörg né, mikil á þessu
tímabili og því fljóttalin. En til allr-
ár hamingju hugsaði ég ckki upp-
hátt, eins og öðrum fundarmanni
varð á, sem varð til þess, aö nokkrir
fundarmenn fóru að hlæja, sem
tæplega var hægt að lá þeim, ekki
sízt er það, sem sagt var, kom snið-
uglega við ræöumann, og' var ein-
mitt það, sem bæjarmenn hetida
einna mest gaman að um þessar
mundir.
> En nú brá svo -við að ræSiímaður,
í staðinn fyrir að byrja á æviminn-
ingu flokksins, tók þetta svo éstinnt
upp, að harm skipaði ölluin að þegja
og fára út! Mun það vera ný aðfurö,
að reka tilheyrendur á dyr, er upp-
fræöslan á að byrja, og var tæplega
liægt að skilja það á annan veg en
þann, að ræöumaöur vildi talast einn
við, er hann rifjaði upp ævi og af-
rek Alþýöuflokksins, og 'verður þá
þetta atvik vel skiljanlegt.
Um hinn ræðumann Alþýðuflokks
ins, Braga Sigurjónsson, vil ég sem
minnst segja annaö en það, að illa
trúi ég því, að málflutningur hans á
þessum fundi verði til þess að auka
hróður flokksins hér á Akureyri.
Um frambjóðanda Kommúnista er
lítið hægt að ségja af þessum fundi
því að ekki lét hann ljós sitt skína
þar, — tók aldrei til máls — af hvaða
ástæðum, sem það kefir veriö. Héldu
sumir, að framkoma hans sem for-
seta, síöustu daga þingsins, hefði
einhverju valdið þar um, því að ekki
er ólíklegt, að til hafi veriÖ þeir
menn meðal kjósenda hans, sem hafi
þótt nóg um þá framkomu og viljað
gjarnan að yfir hana fyrntist sem
fyrst, því að ekki er víst að allir
kjósendur hans séu svo „línu“ fastir
að þeim þyki ekki leiöinlegt, að hann
skuli fyrst vera haföur til glíkra
verka að misnota forsetavald
sitt, og síöan sýnd sú eindæma lítils-
virðing, sem raun varð á við þing-
slit, þar sem enginn — ekki einu
sinni hans eigin flokksmenn —
töldu viðeigandi að þakka honum
slörf hans sem forseta efri deildar.
Að öðru leyti fannst mér lítiö til
ræðumennsku þeirra koma, er þarna
töluöu annarra en Sjálfstæðismanna,
er fluttu mál sitt með rökum og prúð-
mennsku, sem þeirra er vandi; og
býst ég við, að áheyrendum hafi fleir
um farið sem mér, að þeir hafi lítið
snúist til fylgis við flokka þessa —
og ég vil biðja kjósendur Akureyrar
að hugleiða í alvöru, hvort fram-
koma þeirra Alþýðuflokksmanna og
Þorsteinn M., að nokkru leyti, hafi
verið til þess fallin, að við gætum á-
litið þá ncíkkra fyrirmynd í siðgæði,
og er það illa farið, því að fáar stétt-
ir þjóðfélagsins geta haft
meiri áhrif á siðgæði og siðferðis-
þroska þjóðarinnar en einmitt kenn-
ararnir. Þætti mér ekki ólíklegt, ef
dæma ætti þá stétt, eftir framkomu
þeirra kennara, er tóku þátt í fundi
þessum sem ræðumenn, að ekki væri
svo fjærri lagi, að skipta þar frekar
um menn og vanda betur siðfágun
þeirra, en að fara nú að skipta um
þann þingmann, er allir viðurkenna,
að ekki vilj i vamm sitt vita í einu né
neinu, og þekktur er að prúðmennsku
og sainvizkusemi í hvívetna, og á ég
þar við þingmann Akureyrar, Sig.
E. HlíÖar.
: - Kjósandi.