Íslendingur - 27.11.1946, Side 1
Hornsteinninn lagður
Mynd þessi var tekin þeg'ar skólameistari Menntaskólans á Akureyri
lagði hornsteininn í hið nýja heimavistarhás M. A. Skólameistari sést
hér vcra að hagrœða steininum með aðstoð Stejáns Reykjalín, húsa-
smíðameistara. (Ljósm. E. SigurgeÍFSs'on).
Leikfélag Akureyrar:
Yariö yöur á niálninguQni
Eftir René Faucliois
Leikstjóri Guðmundur Gunnarsson
Alþingi perður að gegna frum-
skyldu sinni.
Meðan annar aðalatvinnuvegur þjóðarinnar er
að stöðvast, logar allt í pólitískum erjum á
Alþingi.
ENN hefir Alþingi ekki tekizt að mynda ríkisstjóm og alger ó-
vissa ríkjandi um framtíðina. Alþingi hlýtur að glata öllu trausti
þjóðariimar, ef það getur ekld hrátt myndað ríkisstjóm. Þjóðin
lilýtur að krefjast þess, að Alþingi láti ekki lengur gagnslausar
pólitískar erjur tefla öryggi þjóðarinnar í hættu.
Leikfélag Akureyrar liafði á laug-
ardagskvöldið frumsýningu á franska
leiknum „Varið yður á málning-
unni“ eftir R. Fauchois.
Leikur þessi er í þremur þáttum.
Efni hans er að vísu ekki fjölbreytt,
en leikurinn er vel byggður og marg
ar persónur hans ágætar. Leikurinn
er fjörugur og víða hlægilegur. en
þó er naumast hægt að segja, að
hann sé venjulegur gamanleikur,
heldur öllu fremur nöpur ádeila á
dómgreindarskort og skilningsleysi
°g peningagræðgi, sem á sér lítil
takmörk.
Aðalpersóna leiksins er franskur
sveitalæknir, Gadarin að nafni. Hon-
run finnst allmikið til sín koma og
telur sig kunna skil á flestum lilut-
tun. llann er þó í rauninni elcki
Eeimskur, en hugsanagangur lians
dómgreind er orðin eintrjánings-
^eg og sljó. Hefir kona hans, Helo-
ise, sem er heimsk og hrokafull átt
sinn þátt í að þrengja sjóndeildar-
hring hans. Finnst henni mikið til
um menntun og stöðu manns síns
og telur þau hjón yfir aðra hafin
þar í sveitinni. Eldri dótlirin, Syl-
via, dregur dám af móður sinni.
Hún er hreinasti pilsvargur og hroka
full, en stærsta þrá hennar er að
giftast. Hún hefir öll fjárráð á heim
ilinu og eru þær ihæðgur frekar til
fjárins, enda finnst þeim þær þurfa
mikið að berast á. Fellur það því
helzt í hlut læknisins að spara, því
að tekjur lians eru mjög takmark-
aðar.
Aðaltilgangur leiksins er að sýna
þá miklu erfiðleika, sem listamenn
eiga oft við að stríða til þess að öðl-
ast yiðurkenningu. Jafnframt er á
kátbroslegan hátt sýnt skilnings-
leysi andlega snauðs fólks á gildi
listaverka. Einnig korna fram brask-
ararnir, sem liugsa um það eitl að
græða á listamönnunum og notfæra
sér neyð þeirra á ódrengilegan hátt.
Ekki eru tök á að rekja efni leiks-
ins frekar, en vikið skal með fám
orðum að 'persónum leiksins.
Jón Norðfjörð leikur Gadarin
lækni. Mun mega fullyrða, að Jóni
hafi sjaldan tekizt betur. Er leikur
hans léttur og eðlilegur og gerfið
golt. Ef til vill gerir hann þó skap-
ofsa læknisins heldur mikinn. Hlut-
verk hans er í rauninni ckki vand-
leiknasta lilulverkið í leiknum, en
hiti og þungi leiksins hvílir mest á
honum, því að hann er næstum all-
an tímann á leiksviðinu. Klæðnaður
hans er heldur fínn, því að ælia má,
að fatakaup handa lækninum hafi
orðið að sitja á hakanum oft og tíð-
um.
Sigurjóna ]akobsdót/ir leikur
læknisfrúna. Tekst henni meistara-
lega að ná heimskusvipnum á frúnni,
þegar hún er að hlusta á vizku manns
síns, en skilur hvorki upp né niður.
Hreifingar hcnnar og svipbrigði eru
svo eðlileg, að hún fær áhorfendur
til þess að gleyma því, að,þeir séu
að horfa á leik.
Sigríður Schiöth leikur eldri dólt-
urina, Sylvíu. Nær hún yfirleitt vel
skapofsa þessa vanstillta eftirlætis-
barns. Svipbrigði eru þó naumast
alllaf nógu mikil og andlitið lieldur
mikið farðað.
Anna Tryggva leikur yngri dóttur-
ina, Amalíu. Amalía er alger and-
stæða systur sinnar, elskuleg í fram-
komu og má ekkert aumt sjá. Ýms
atriði í þessu hlutverki eru talsvert
vandleikin, svo að vel fari, en Anna
kemst klakklaust að heita má yfir
alla erfiðleika og leikur hennar er
eðlilegur og tilgerðarlaus.
Freyja Antonsdóttir leikur Úr-
súlu, vinnukonu, sem öll læknisfjöl-
skyldan lítur niður á nema Amalía.
Hlulverk þetta er töluvert vanda-
samt, en Freyju tekst vel að túlka
framkomu og sálarlíf þessarar vinnu
konu, sem læknishjónin lilu á sem
tilfinningalausa vinnuvél, en kunni
þó ein að meta hinn auðnulitla list-
málara, sem dó af skorti, en allir
vildu nú eiga myndir eftir. Gerfi
hennar er gott, en hún talar stund-
um heldur lágt.
Baldur Hólmgeirsson lék í þetta
sinn Bouquet, listmálara, í stað Guð-
mundar Gunnarssonar. Lék hann lag
lega, þegar þess er gætt, að hann
kom inn sem varamaður í þetta hlut-
Framh. á 8. síðu.
SÖN GSKEMMTUN
„GEYSIS44
KARLAKÓRINN „Geysir“ efndi
á sunnudaginn var iil söngskemmtun
ar í Nýja Bió á Akureyri. Er nú orð-
ið alllangt síðan Akureyringar hafa
heyrt lil „Geysis", enda fjölmenntu
þeir í Nýja Bíó, og var húsið þétt
skipað.
Sænski söngkennarinn Gösta Myr-
gart stjórnaði kórnum í þetta sinn.
Hefir liann undanfarið þjálfað kór-
inn og einsöngvara hans.
Söngskráin var með nokkuð sér-
stökum hætti, því að meginhluti henn
ar voru emsöngslög, án aðstoðar
kórsins. Einsöngvarar voru þeir
Hreinn Pálsson, Guðmundur Gunn-
arsson, Jóhann Guðmundsson,
Skjöldur Hlíðar og Gösta Myrgart.
Voru lögin bæði eftir íslenzka og er-
lenda höftmda.
Kórinn söng þrjú sænsk þjóðlög,
Pílagrímskórinn úr Tannhauser eftir
Wagner og Islands lag eftir Björg-
vin Guðmundsson. Söng Hreinn
Pálsson einsöng í því lagi.
Söngur kórsins bar þess vott, að
hann var vel þj álfaður og leysti hann
viðfangsefni sín af hendi með mestu
prýði. Hefði hann gjarnan mátt tví-
taka Pílagrímskórinn.
Einsöngvararnir sungu mjög lag-
lega. Vegna heildarsvipsins á söng-
skemmtuninni hefði þó verið æski-
legra, að kórinn hefði aðstoðað ein-
söngvarana meira.
Myrgart var færður blómvöndur
og bæði honum, kórnum og einsöngv
urunum var vel fagnað af áheyrend-
um. Mun kórinn lieldur naumast hafa
valdið nokkrum manni vonbrigð-
um. Mega Akureyringar vera stolt-
ir af „Geysi“ sínum.
Undirleik önnuðust Gösta Myr-
gart, Þórgunnur Inginmndardóttir og
Arni Inginmndarson.
Tólf manna nefndin svokallaða
hefir enn ekki komizt að neinu sam-
komulagi um grundvöll til stjórnar-
samstarfs fjögurra flokka, eftir þvi,
sem bezt verður vitað. Hagfræðinga-
nefndin hefir skilað áliti síriu, en
vafasamt er, að hve miklu leyti
stjórnarstefna verði á því byggð,
því að þeir munu hver um sig hafa
samið sérstaka hluta álitsgerðarinn-
ar, og því mun álitið í heild ekki
sýna nema að nokkru leyti samræmd
ar skoðanir þeirra á lausn vanda-
málanna.
Hvað sem þessu líður, er ekki með
nokkru móti hægt að slá því lengur
á frest að mynda ríkisstjórn, sem
hefir bæði getu og vilja til þess að
snúa- sér með atorku að skjótri lausn
þeirra vandamála, sem bíða úrlausn-
ar. Geigvænlega horfir nú með fram-
tíð sjávarútvegsins, ef ekki tekst að
lækka framleiðslukostnað sjávaraf-
urða og tryggja hagkvæmt verð fyr-
ir þær á erlendum markaði. Mest-
allur fiskiflotinn liggur nú í höfn,
og útgerðarmenn telja litlar líkur til,
að hægt verði að gera skipin út á
næstu vertíð, ef ekki rætist úr.
Það er fyrst og fremst skylda Al-
þingis að gera nauðsynlegar ráðstaf-
anir til þess að flotinn geti farið til
veiða. Hver dagurinn, sem líður, án
raunhæfra aðgerða í þessu vanda-
máli, veldur sjómönnum, útgerðar-
mönnum og þjóðfélaginu í heild
stórtjóni.
Það er réttlætiskrafa þjóðarinn-
ar, að það mikla umbótastarf, sem
hafið var undir forustu fráfarandi
ríkisstj órnar verði ekki gert að engu
vegna innbyrðis sundrungar og sam-
takaleysis á Alþingi. Þjóðin krefst
sterkrar ríkisstjórnar, sem á grund-
velli lýðræðis og einstaklingsfrelsis
vinni að enn meiri félagslegum um-
bótum og reyni áfram að skapa svo
blómlegt atvinnulíf, að allir lands-
menn geti haft viðunandi atvinnu.