Íslendingur - 22.01.1947, Blaðsíða 2

2
ÍSLENDINGUR
MiÖvikudaginn 22. janúar 1947

)
Hannes J. Magnússon:
Sögurnar hans pabba
Bókaútgáfa Æskunnar.
Nokkru fyrir jól gaf barnablaðið
„Æskan“ út barnasögur eftir Hann-
es J. Magnússon, yfirkennara á Ak-
ureyri. Eru þetta 13 sögur, og nefnir
höfundur þær Sögurnar hans pabba.
Sögur þessar eru fyrst og fremst
ætlaðar börnum innan tíu ára ald-
urs. Eru þær með þjóðlegum blæ.
og reynt að gera börnunum skiljan-
leg ýms fyrirbrigði daglegs lífs. —
Gott mál er á sögunum, og léttur og
lipur stíll. Er ekki að efa, að þær
geti orðið börnum kærkomið lestr-
arefni, enda að ýmsu leyti aðgengi-
legri en þýddar barnasögur, sem oft
eru miðaðar við staðhætti og siði,
sem íslenzk börn ekki þekkja.
Þrettán vel gerðar myndir eftir
Tryggva" Magnússon prýða bókina.
Bókin er bundin í snoturt band og
allur frágangur hennar góður.
Fornir dansar
Ólajur Briem bjó undir prent-
un. — Útgefandi: Hlaðbúð.
Bók þessi mun verða mikill feng-
ur fyrir alla unnenda íslenzkra
fræða. Er hér um að ræða nýja og
aukna útgáfu á „Islenzkum fornkvæð
um“, safni þeirra Svends Grundtvigs
og Jóns Sigurðssonar, sem mun í
fárra manna eigu. Er útgáfa þessi
vel vönduð og prýdd fjölda mynda
eftir Jóhann Briem listmálara. Fróð-
legur eftirmáli er í bókinni um
sögu þjóðdansanna og áhrif þeirra
á íslenzka þjóðarmenningu á liðnum
öldum. Hafa margir dansarnir verið
þýddir úr erlendum málum. En ís-
lendingar „sköpuðu sér líka sína
eigin dansa, sem aðeins að formi
voru byggðir á erlendum fyrirmynd
um. MSrgir íslenzkir dansar eiga sér
enga hliðstæðu í öðrum löndum.
Meðal þeirra er Tristranskvæði, sem
þykir allra dansa fegurst.“ Á það er
bent í eftirmálanum, sem er athyglis
vert, að íslendingar hafi sjaldan ort
dansa um innlenda menn. „Eini dans
inn, sem til er um Islending er Gunn
arskvæði, sem fjallar um ævilok
Gunnars á, Hlíðarenda og síðustu
skipti hans. við Hallgerði. Annar
dans virðist hafa verið ortur um
Gauk á Stöng. En hann hefir farið
sömu leið og saga bans og fallið í
gleymsku. Til er aðeins þetta brot:
Onnur var þá öldin,
er Gaukur bjó á Stöng.
Þá var ei til Steinastaða
leiðin löng.“
Enn segir svo í eftirmála um dans-
ana:
„íslendingar þurftu ekki dansanna
við til að varðveita minningu for-
feðranna. Til þess höfðu þeir sög-
urnar, sem Voru tiltölulega raun-
sæjar. En riddaralífið með allri sinni
viðhöfn og skrauti hafa þeir séð í
töfraljóma fjarlægðarinnar. Og
varla hefir íslenzk alþýða getað hugs
að sér skennntilegra fólk til þess að
syngja um á dansleikjum en skraut-
klædda riddara og fagrar jómfrúr.
Andspænis slíku fólki urðu jafnvel
f ornaldarhetj urnar hversdagslegar.
-Með dönsunum kom alveg fyrir
nýr tónn inn í skáldskap íslendinga.
Áður höfðu dróttkvæðin verið þar
mestu ráðandi. En varla getur ólík-
ari skáldskap en dróttkvæði og
dansa. Dróttkvæðin voru ort undir
dýrum bragarháttum og á torskildu
máli og því illa fallin til að orka á
tilfinningar alþýðunnar. Það var
því engin furða, þótt hún tæki döns-
unum fegins hendi. Dansarnir voru
hverjum manni auðskildir og form
þeirra var látlaust og einfalt ....“
Freistandi væri að birta meira úr
hinni fróðlegu og skemmtilegu frá-
sögn um dansana, en rúmið leyfir
það ekki.
Mörg kvæðanna í „Fornir dans-
ar“ eru kunn eldri kynslóðinni, en
fæst af unga fólkinu mun kunna mik
il skil á gömlu danskvæðunum. Eru
þau þó fyllilega þess virði að varð-
veitast og mættu Fornir dansar
gjarnan vera lil í hverju heimilis-
bókasafni.
Bókin er í þægilegu broti, og er
það meira en sagt verður um ýmsar
svokallaðar „viðhafnarútgáfur“, er
komið hafa á markaðinn að undan-
förnu og komast helzt ekki í nokk-
urn bókaskáp.
„Hlaðbúð“ hefir unnið þarft verk
með útgáfu þessarar bókar.
CjR.vifcmyndir
SKJALDBORGARBÍÓ:
HINRSK V.
Two Cities Film.
Skjaldborgarbíó er nú að byrja
sýningar á brezku stórmyndinni
Hinrik V, sem er íburðarmikil og
stórbrotin söguleg mynd úr ævi Hin-
riks V. Bretakonungs, gerð eftir sam-
nefndum sjónleik Shakespeares.
í myndinni koma fram fjölmargir
kunnustu leiðtogar Breta og Frakka
á þessum tíma. Hinrik V. gerði sem
kunnugt er kröfu til konungsdóms í
Frakklandi, en Karl VI. Frakkakon-
ungur var ekki alveg á sama máli.
Fór Hinrik V. þá með her gegn
Frökkum, og er þeim átökum lýst í
myndinni. Aðalorustan var árið
1415 í nánd við Agincourthöll í
Norður-Frakklandi. Unnu Bretar
þar mikinn sigur, þótt Frakkar hefðu
margfalt meira lið. Hinrik konungur
heimtaði Katrínu, dóttur Frakkakon-
ungs, í sigurlaun, og lét prinsessan
sér það vel líka. Einnig viðurkenndi
Karl konungur rétt hans til ríkis-
erfða að sér látnum.
Laurence Oliver leikur Idinrik V.,
en Renee Asherson leikur Katrínu,
dóttur Frakkakonungs.
Tek framvegis
alls konar húsgögn til máln-
ingar á málaraverkstæði mitt,
Brekkugötu 3 (vestari bygg-
ingin, efri hæð). Þar til við-
tals frá 5—7.
Guðm. Halldórsson,
málari.
Enskir góifklukar í
fást nú hjá
Verzl. Eyjaf jörður h.f.
Stúlarnir
á kr. 34.85
komnir aftur.
Verzl. Eyjafjörður li.f.
•••••••••••••••••••••••••<
Gmailleraðar
mjúlkurfötur
nýkomnar.
Verzl. Eyjafjörður hf.
KOKOS go'ifmottur
£ást hjá
VerzL Eyjaf jörður h.f.
Olfuvélar
Ein, tveggja og
þriggja hólfa
fást ennþá hjá
Verzl. Eyjafjörður h.f.
SÁ, sem fann rafmagnsborvél-
ina, sem féll af mótorhjóli á
leiðinni frá sænsku húsunum
niður Eyrarlandsveg og Hafnar-
stræti, er beðinn að gera aðvart
í Raftækjaverzlun Samúels
Kristbjarnarsonar.
ACME
eru beztu þvottavind-
urnar — fást í:.
Vöruhúsið h.f.
Gðltmottar
nýkomnar.
Vöruhúsið h.f.
Hjartans bestu þakkir til allra, sem auðsýndu okkur hjálp og samúð við andlát og jarðarför móður okkar, Margrétar Jónsdóttur. Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna, Rannveig Gísladóttir. Oskar Gíslason.
Jarðarför konunnar minnar, GUDRÚNAR JÓHANNESDÓTTUR, fer fram frá Akureyrarkirkju laugardaginn 25. þ. m. og hefst kl. 12y2 e. h. (hálf eitt). Jarðsett verður að Tjöm sama dag. - F. h. aðstandenda Snorri Sigfússon.
Systir mín elskuleg, Halldóra Vigfúsdóttir, sem andaðist að heimili okkar, Brekkugötu 30, föstudaginn 17. þ. m„ verður jarðsungin þaðan laugardaginn 25. þ. m. kl. 1.30 síðd. F. h. aðstandenda Valgerður Vigjúsdóttir. .
Verzlunarmannatelagið á
Akureyri
heldur fund í húsi félagsins miðvikudaginn 22. þ. m.
kl. 9 e. h.
Fundarefni:
Leyfisveitingar Viðskiptaráðs.
önnur mál.
Stjórnin.
Aðalfundur
Skógræktarfélags Eyfirðinga
verður haldinn að Hótel K. E. A. sunnudaginn
26. þ. m. og hefst kl. 2 e. h. — Dagskrá sam-
kvæmt félagslögum. Lögð fram tillaga til laga-
breytinga. — Skógræktarstjóri verðxu* mættur
á fundinum að forfallalausu.
STJÓRNIN.
Játning Þjóðviljans
Það verður nú ekki lengur um það
villst, hvernig kommúnistar vilja
mynda ríkisstjórn. „Þjóðviljinn" seg
ir í forustugrein nl. sunnudag:
„Það leikur ekki á tveim tungum,
að meginþorri kjósenda Alþýðu-
flokksins, Framsóknarflokksins og
Sósíalistaflokksins vill, að þessir
flokkar stjórni landinu í samein-
ingu, — —
Ýms fleiri atriði í þessari grein
sanna, að ekki verður lengur um það
villst, að kommúnistar vildu mynda
ríkisstjórn undir forustu Hermanns
Jónassonar, höfuðandstæðings ný-
sköpunarinnar.
Er hægt að hugsa séí öllu augljós-
ari svik við þá stefnu, sem þjóðin
vottaði traust sitt við síðustu kosn-
ingar?
HERBERGI ÓSKAST!
Nemanda, sem er að lesa undir
stúdentspróf, vantar herbergi
nú þegar. Uppl. eftir hádegi í
síma 126.
Skynsamt
íolk
tekur olltaf leiðbeining-
um vel. Vertu vinstra meg
in ó vegi. Gakktu þvert
yfir götu, en ekki ó skó.
Víktu til vinstri.