Íslendingur - 20.08.1952, Blaðsíða 8

Hjónaefni. Síðastliðinn laugardag
opinberuðu trúloíun sína hér í bænum
ungfrú Jóna Friðjónsdóttir Axfjörð og
Kolbeinn Helgason. verzlunarmaður,
Strandgötu 9.
Kirkjan: Messað n. k. sunnudag í
Lögmannshlíð kl. 2, Akureyri kl. 5.
(F. J. R.)
Til Strandarkirkju. Gamalt áheit kr.
25.00 frá N. N.
Boðhlaupskeppni. Laugardaginn 23.
ágúst kl. 8.30 verður háð boðhlaups-
keppni á hestum milli Hestamannafél.
Léttis á Akureyri og Eyfirðinga að
Hrafnagili. Að keppninni lokinni hefst
dansleikur í skálanum.
Togararnir. Svalbakur kom til hafn-
ar af Grænlandsmiðum sl. sunnudag,
og var afla hans skipað upp í gær, en
ekki vissi blaðið um magn hans, er það
fór í prentun. Harðbakur átti að koma
í nótt, og Kaldbakur er væntanlegur í
frá Shanghai-svæðinu og 1.534
frá öðrum löndum.
35.000 fóru til Bandarikjanna,
6.927 til Áslralíu, 4.424 til Kan-
ada, 1.874 til Brasilíu og hinir til
annarra landa.
Mafnbreyling
Eins cg kunnugt er, veitti síð-
asta Alþingi nokkrum erlendum
mönnum búsettum hér á landi
ríkisborgararétt, þó með þeint
skilyrðum, að þeir tækju jafn-
framt upp íslenzk nöfn. Meðal
hinna nýju ríkisborgara er Akur-
SANDVÍK í GRÍMSEY eyringurinn Harry S. Rosenthal,
sem nú hefir tekið sér nafnið
Nyrzta höfn á íslandi, rétt norðan við heimskautsbaug. Höskuldur Markwsson.
<$*$*&*&&*$*&*$*&$+$*$>
Annall Islendings
A G .Ú S T :
Reknetabátar fá góðan 6Íldarafla
vestan við Snæfellsnes í byrjun mán-
aðarins.
Um verzlunarmannahelgina var ó-
venju mikill drykkjuskapur og róstur
meðal aðkomumanna, er dvöldu við
Hreðavatn í Borgarfirði. Var mikið um
rúðubrot og skemmdir á munum, eink-
um í veitingaskála Vigfúsar Guð-
mundssonar, en engin löggæzla. Við
Tívólí í Reykjavík særðust tveir ís-
lendingar allmikið og tveir minna í
viðuveign við blökkumenn af amerísku
skip', cr beittu hnífum í viðureign
milli þeirra. Gcrðist sá atburður sama
kvöldið og rósturnar í Borgarfirði.
Tveir Skagstrendingar slasast, er
jeppabifreið vcltur með þá út af
brúnni á Fossá á Skaga.
Maður frá Hólmakoti á Mýrum stór-
skaddast í andliti, er hestur fellur
með hann. Varð að flytja hann í
sjúkraflugvél í Landsspítalann.
kvöld eða nótt.
Ljósm.: V. Guðmundsson.
Fréttir frá S.I».
Kainsæli á Sauðárkrök
Einhliða vegamerki um heirn all-
an eiga að auka öryggi á þjóðveg-
unum.
Sérfræðingar hafa gengið frá
alþjóðasamningi, sem fjallað
verður um í Samgöngumálanefnd
Sameinuðu þjóðanna.
Vegamerki og umferðarljós um
heim allan verða samræmd. Á
þann hátt verður hægt að draga
úr hinum fjölmörgu umferðar-
slysum, umferðin gengur hraðar
og komizt verður hjá misskiln-
ingi.
Samgöngumálanefnd S. Þ. hef-
ir haft þessi mál til meðferðar
undanfarin tvö ár og nú hafa sér-
fræðingar nefndarinnar lagt fram
allmargar tillögur, sem vonast er
til að hægt verði að hrinda í
framkvæmd hið fyrsta. Málið
kemur fram á heppilegum tíma
því að mörg lönd vinna nú að
breytingum og endurbótum á
samgöngukerfi sínu.
Á tilraunatímabili hafa sérfræð-
ingarnir kynnt sér tvö þekktustu
merkjakerfi, sem nú eru í notkun,
en það eru kerfi þau, sem notuð
eru í Evrópu og í Bandaríkjun-
um. Mikill munur er á þessum
tveimur kerfum. Bandarísk um-
ferðarmerki eru fyrst og fremst
byggð á orðskýringum, en í Ev-
rópu eru táknmyndir notaðar.
Litir og form skiltanna eru einn-
ig öðruvísi. Sérfræðingarnir hafa
gert margar tilraunir með liti og
form. Komust þeir að þeirri nið-
urstöðu, að heppilegast væri að
nota svartar táknmyndir á gulum
grunni og að kringlótt merki eru
ekki eins heppileg eins og köntuð.
Táknmyndir eru taldar betri en
Iesmál, meðfram vegna þess, að
táknmyndir eru auðskildari en
erlent tungumál og einnig vegna
þess að auðveldara er að greina
táknmyndir en lesmál þegar far-
ið er hratt framhjá.
Þrennskonar merlci.
Sérfræðingarnir hafa gert til-
lögur um þrjár gerðir af merkj-
um. Viðvörunarmerki vegna yfir-
vofandi hættu, merki sem boða
bann eða takmarkanir og loks
merki, sem veita upplýsingar og
auðvelda umferðina.
Viðvörunarmerkin eiga að
vera tígulmynduð. Hættumerkið í
svörtum eða dökkbláum lit á gul-
um grunni. Þríhyrnd merki er þó
einnig hægt að nota sem viðvör-
unartákn. Þríhyrnd merki eru.
eins og kunnugt er, langmest not-
uð sem vegamerki í Evrópu.
Að því er varðar annan flokk-
inn — bann eða takmarkanir —
er lagt til að áttstrend stöðvunar-
merki í svörtum og gulum lit
verði sett upp. Fyrir önnur merk'-
í þessum flokki er lagt til að not-
uð verði hringmynduð eða fer-
hyrnd merki með dökkri brún og
viðvörunartáknið svart á ljósum
grunni.
Þriðji flokkurinn eru merki,
sem aðeins veita upplýsingar um
bæjanöfn, vegi og leiðir o. s. frv.
Þessi merki eiga að hafa svart les-
mál á hvítum grunni eða öfugt.
Miklar umræður hafa verið um
úllit táknmyndanna. Endanlegar
tillögur um útlit þeirra allra eru
enn ekki fyrir hendi.
U mjerðarljósin.
Ekki liefir verið lagt til að
gerðar verði miklar breytingar á
umferðarljósunum. Sérfræðing-
arnir eru sammála um að þau tvö
kerfi, sem nú eru í notkun ■—
þrjú Ijós: rautt, gult, grænt, og
tvö Ijós: rautt, grænt — séu á-
hrifaríkust. Merki á sjálfri ak-
brautinni eiga að vera í hvítum
lit.
Tillögur sérfræðinganna eru
uppkast að alþjóðasáttmála í stað
sáttmála frá 1931 og 1949. Upp-
kast þetta verður lekið til um-
ræðu í Samgöngumálanefnd S.Þ,
næsta ár eftir að það hefir verið
til athugunar hjá bandalagsríkj-
unum og þau hafa haft tækifæri
til að kynnast því náið.
Öllum er þó ljóst, að taka mun
langan tíma að koma sama kerf-
inu í notkun um heim allan. Mörg
lönd hafa þegar lokið við að
koma upp fullkomnum merkja-
kerfum í veganeti sínu og munu
án efa telja nýjar breytingar
mjög kostnaðarsamar. Önnur
lönd eru skemmra á veg komin
og þeim væri hagur í því að taka
upp hið fyrirhugaða alþjóðakerfi
nú þegar. Vonazt er til að hin
löndin fylgi smám saman eftir
þannig að vegamerkin verði jafn
alþjóðleg að gerð og útliti og
vitarnir, sem leiðbeina sæfarend-
um framhjá hættunum.
Nœstum 50.000 útjlytjendur frá
Evrópu á 5 mánuðum.
Hin alþjóðlega nefnd, sem
fjallar um flutning útflytjenda frá
Evrópu til nýrra heimkynna í
öðrum hlutum heims, hefir á 5
mánuðum, sem liðnir eru siðan
nefndin tók til starfa eftir að Al-
þjóða flóttamannastofnunin
(IRO) var lögð niður, séð um
flutning tæplega 50 þúsund út-
flytjenda frá Evrópu. í júnímán-
uði voru 8560 sendir af stað —
ýmist sjóleiðis eða loftleiðis, að
því er formaður nefndarinnar
skýrir frá, en hann er Daninn Pi-
erre Jacobsen.
Ekki er búizt við að hægt verði
að sjá um flutning 10 þúsund út-
flytjenda að meðaltali á mánuði
á næstunni eins og gert hefir ver-
ið að undanförnu. Ástæðan fyrir
þessu er sú, að nú er orðið tak-
markað hvað hægt er að taka við
af útflytjendum og áætlanir
nefndarinnar um að senda út-
flytjendur frá Ítalíu og Grikk-
landi geta ekki komizt til fram-
kvæmda fyrr en seint í haust.
Á þeim 5 mánuðum, sem
nefndin hefir starfað hafa 31.222
útflytjendur verið sendir frá
Þýzkalandi, 9.666 frá Austurríki,
4.179 frá Hollandi og Belgíu,
2.317 frá Ítalíu og Trieste, 399
í síðasta tbl. íslendings var
minnst sjötugsafmælis Jóns Þ.
Björnssonar, skólastjóra, en það
var 15. þ. m. Laugardagskveldið
16. ágúst gengust vinir Jóns fyrir
samsæti í skólanum á Sauðár-
krók fyrir hann. Voru þar á ann-
að hundrað manns saman komið,
og sátu menn undir borðum frá
kl. 8.30 til miðnættis. — Sigurð-
ur Sigurðsson, bæjarfógeti á
Sauðárkrók, var veizlustjóri.
Helgi próf. Konráðsson formaður
fræðsluráðs, flutti aðalræðuna
fyrir minni heiðursgestsins og
fékk honum í hendur heiðursgjöf
frá Sauðkrækingum og öðrum
vinum í Reykjavík og Akureyri.
Minntist prófastur lofsamlega, að
maklegleikum, ins merkilega
starfs skólastjórans þar á staðn-
um 44 ár. Því næst flutti Björg-
vin Bjarnason, bæjarstjóri, ræðu
og skýrði frá hreppsnefndarodd-
vitastörfum Jóns á Sauðárkrók,
en hann gegndi þeim samfleytt 21
ár, og taldi upp ið helzta, er
gerðist í málum staðarins á odd-
vitaárum hans. Tilkynnti bæjar-
stjóri, að bæjarstjórnin hefði ein-
róma samþykkt að láta mála
mynd af Jóni, og skyldi hún vera
geymd í skólanum. Þá talaði
Magnús kennari Bjarnason og
þakkaði Jóni sérstaklega bind-
indisstarfsemi hans á staðnum
allan þann tíma, er hann hefði
dvalizt þar. Næstur talaði Bryn-
leifur Tobiasson, yfirkennari á
Akureyri, og flutti Jóni þakkir
Stórstúku íslands af IOGT og
bætti við nokkrum orðum um
störf Jóns, einnig á öðrum vett-
vangi. Hannes J. Magnússon,
skólastjóri á Akureyri, flutti Jóni
ávarp frá Snorra námsstjóra Sig-
fússyni, og minntist auk þess á
margháttuð störf heiðursgestsins.
Nú tók til máls sr. Fr. Friðriks-
son, dr. theol., og minntist með
þakklæti móðurföður Jóns, Stef-
áns bónda Stefánssonar á Heiði,
og fleiri ættmanna þeirra. Kvaðst
sr. Friðrik hafa kynnzt Jóni fyrst,
þá er hann var tveggja vetra, eða
fyrir 68 árum, og Sauðárkrók sá
hann fyrst árið 1883 og man vel.
Hér á eftir flutti heiðursgestur-
inn langa og merkilega ræðu, og
hefðu allir Sauðárkróksbúar
þurft að heyra hana.
Að ræðu þessari lokinni flutti
Sigurður bæjarfógeti ræðu. Þakk-
aði hann skólastjóranum marg-
víslegt menningarstarf í sýslunni
og í kaupstaðnum, minntist einn-
ig innar ágætu konu hans, frú
Rósu Stefánsdóttur, og barna.
Viðstödd voru 7 börn Jóns af 10.
Eru tvö búsett vestan hafs og 1
við nám í Finnlandi. Þar var og
sonardóttir Jóns, uppalin af hon-
um og seinni konu hans. Minnt-
ust menn nú Jóns skólastjóra,
konu hans og allrar fjölskyldu.
Sigurður Á. Björnsson, fátækra-
fulltrúi í Reykjavík, flutti Jóni
kveðjur og heillaóskir systkina
hans, en þau voru alls 10 og
minntist einnig sér í lagi fyrri
konu hans, frú Geirlaugar Jó-
hannesdóttur. — ísleifur Gísla-
son, kaupmaður, talaði næstur og
flutti gamanyrði. Guðjón Ingi-
mundarson, kennari, þakkaði
samvinnuna af hlýjum hug og
Árni Þorbjörnsson, lögfræðingur,
þakkaði Jóni frænda sínum fyrir
sína hönd og annarra yngri
frænda.
Loks ávarpaði heiðursgestur-
inn viðstadda og þakkaði. —
Sungið var öðru hverju, og
stjórnaði Eyþór Stefánsson, söng-
stjóri og tónskáld.
Fór samsæti þetta ið bezta
fram, og má það til nýlundu
telja, að engin manneskja reykti
í hófinu.
Fimmtíu ára kennslustarfi er
lokið, en samt er Jón Þ. Björns-
son beinn í baki, hress og heill,
bjartsýnn og góðgjarn. Svo fer
þeim, sem lið Ijá í lífinu mætti
gróðrar og manndáðar í trú á
Guð. Hvílíkur munur á slíkum
mönnum og þeim, sem traðka
niður alla þá gróðurnál, sem
skýtur upp á mannlífsakrinum
og þeir ná til!
SamJovtBmisgéstur.