Íslendingur - 09.04.1953, Blaðsíða 2

t
íSLENDINGUR
Fimmtudagur 9. apríl 1953
- Etst á
Sagan endurtekur sig.
Það kom engum kunnugum á
óvart að sjá það feitletrað á for-
síðu „Tímans“ um daginn, að
flokksþing Framsóknarmanna
hefði samþykkt í einu hljóði, að
núverandi stjórnarsamstarfi
skyldi lokið með alþingiskosning-
ingum þeim, sem nú fara í hönd.
Bæri ríkisstjórnlnni að segja af
sér að kosningum loknum.
Að undanförnu hefir það verið
venja Framsóknarmanna fyrii
allar kosningar að afneita þeini
flokki eða flokkum, sem þeir hafa
unnið með í ríkisstjórn. Með yf.r
lýsingum um samvinnuslit og
stjórnarrof hafa flokksbroddarnii
talið sig geta hresst upp á flokks
fylgið um stundarsakir.
Hver eru
ágreiningsmálin?
Það hefði mátt búast -við því,
að fiá flokksþinginu kæmi ýtar-
leg greinargerð um þau mál, sem
núverandi stjórnarflokka greindi
á um, úr því slíta ætti samstarflnu
áð loknum kosningum. Eimiig
hefði það óneitanlega verið þægi-.
legra fyrir væntanlega kjósendur
Framsóknarflokksins, að fá ein-
hverja vísbendingu um það frá
þing'.nu, nieð hverjum flokkurinn
ætlaði sér að vinna eftir kosning-
ar.
'Það undarlega skeður, að fund-
urinn, sem einróma samþykkir
samvinnuslit við Sjálfstæðis-
flokkinn eftir kosningar, bendir
varla á nokkurt ágrelningsatriði
og allar fyrirætlanir um samvinnu
við aðra flokka virðast meir en
þokukenndar.
Skugginn yfir
verzlunarmálunum.
Formaður Framsóknarflokks-
ins benti þó í ræðu sinni á eitt at-
riði, sem ber að skilja sem ágrein-
ingsmál innan rikisstjórnarinnar.
Taldi hann, að sá skuggi væri yflr
verzlunarmálunum, „að Sjálf-
slæðisflokkurinn ræður í megin-
atriðum yfir útlánum bankanna
og hefir notað það vald til þess að
sníða svo við neglur veltufé Sam-
bandsins -og; kaupfélaganna, sem
hefir fyrir þau svipuð áhrif og
innflutningshöft“. .
Þeir laudsmejrn, sem kunnug-
leika hafa. á yerzlunar- og banka-
málum,. muiiu br.osa að þessari
staðhæfingu formanns Framsókn-
arflokksins, enda ólíklegt, að
hann ætlist til, að orð lians séu
tekin alvarlega.
Sánnleikurinn er sá, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir á undan-
förnum' árum ekki haft meiri
áhrif á útlán bankanna, en hver
annar stjórnmálaflokkur í land-
inu, að kommum undanskildum,
nema síður sé. Má í því sambandi
benda á það, að éngínn af þremur
bankastjórum IJtvegsbankans í
Reykjavík hefir til skamms tíma
verið úr flokki Sjálfstæðsmanna,
Eini bankastjóri • Búnaðarbankans. t
baugi -
’iefir verið og er nú frambjóðandi
•'iamsóknarflokksms og allir, sem
itt hafa nokkur viðskipti við
.andsbankann í höfuðstaðnum,
vita, að Framsóknarmaðurinn,
ón Árnason, hefir ráðið þar því,
iem hann hefir viljað. Staðhæf-
agar Hermanns Jónassonar um
ið Sjálfstæðisflokkurinn ráði
lönkunum eru því fle.'pur eitt og
reiðanlega seltar fram gegn betri
itund.
Hugleiðingar þessar gefa til-
Eni til þess", að litið sé á aðrar
tofnanir í landinu, sem lánað
afa fé í stórum stíl. Hverjir ráða
essum stofnunum?
Tryggingarstofnun rík'sins hef-
r að undanförnu lánað út stórfé.
iama er að segja um Brunabóta-
álag íslands. Það hefir rekið út-
ánastarfsemi. Ekki ráða Sjálf-
æð smenn þessum s'.ofnunum. í
mlánsdeildum kaupíélaganna
m land allt liggur nú meiri hlut-
in af sparifé bændastéttarinnar.
Itrúlegt er, að Siálfstæð'smenn
ráði þar öðrum fremur útlánum.
Hkki varir við féleysi
hjá S. í. S.
Annars skiptir það mestu um
sannleiksgildi fullyrðmgar for-
manns Framsóknarflokksins, að
andsmenn hafa á siðari árum yf-
irleitt ekki orð'.ð varir við féleysi
Sambandsins. Ekkert einas'.a fyr-
irtæki hefir á jafnskömmum tíma
fært út kvíarnar hér á landi. ■—
Það leisir stórhýsi, kaupir upp
ióðir í Reykjavík, og festir kaup
á sk.'pum svo lil árlega. Samband-
ð leggur stórfé í olíuverzlun og
íryggingastarfsemi og má segja,
ið varla sé til sú atvinnugrein,
-em Sambandið hefir ekki lagt
fé í.
Til allra þessara framkvæmda
barf geysilegt fjármagn, og það
tjármagn hefir Sambandið fengið
’ijá bÖnkunum og lánastofnunum
’taupfélaganna. Þetta fyrirtæki
hefir því ekki orðið útundan á
lánamarkaðmum.
Það er svo önnur saga, sem
ekki verður rakin hér, að mörg
smærri fyrirtæki, sem ekki hafa
'afn góða valdaaðs'.öðu í þjóðfé-
’aginu og S. í. S., eiga um sárt að
binda vegna skorts á lánsfé.
Utan viS lög og rétt.
Flokksþing Framsóknarmanna
samþykkti vítur á Bjarna Bene-
dikmson fyrir meðferð dómsmála.
Eí: talið, að Helgi Benediktsson,
frambjóðandi Framsóknarflokks-
ins í Vestmannaeyjpm hafi haft
forgongu um „v.ítúrnar“ á þing-
inu. Eins og kunnugt er, hefir
Helgi verið kærður fyrlr verð-
lagsbrot og fleiri. misferli í við-
skiptum.
Flokksþingið laldi þó ekki
heppilegt, að benda á eins'.ök at-
riði í meðferð dómsmálanna, sem
væru aðfinnsluverð, en ástæðan
fyrir y,vítunum“ er sú, að fram-
sóknarforlngjunum líkar það
ekki, að skjólstæðingur þeirra og
f arnbjóðandi skuli ekki s anda
fyrir utan lög og rétt í landinu. í
þessu sambandi má rifja það upp,
að „Tíminn“ gerði allt sem unnt
var til þess að koma í veg fyrir,
að me'nt verðlagsbrot Olíufélags-
'ns h.f. yrði rannsakað. Taldi
blaðið það hina mestu fásinnu og
réttarofsókn.
Skyldi blaðið ekki hafa skip'
um skoðun í mál'nu eftir að
Rannveig Þorsteinsdóttlr felldi
sekta.dóminn?
Vonir — vonbrigði.
Það hafa verið mikil fagnaðar-
Iæti í herbúðum andstæðinga
Sjálfstæðismanna síðan fregnir
bárust af flokksstofnun Varð-
bergsmanna. Halda þeir því mjög
á lofti, að flokkur þeirra sé klofn-
ingur úr Sjálfstæðisflokknum, og
hyggja því gott til að ná þingsæt-
um fiá Sjálfstæðismönnum við
næstu kosningar. Er ljóst, að von-
ir andstæðinganna um sigur í
þeim kosnlngum byggist e.’n-
göngu á framboðum Varðbergs-
manna, svo mjög er af þeim dreg-
ið.
Víst er, að bæði Framsókn og
Kratar eiga eflir að verða fyrir
miklum vonb.igðum í sambandi
við nýja flokkinn þelrra í Reykja-
vík. Að honum standa brot úr
öllum flokkum, svo hann verður
engan veginn tal'nn „fyrirtæki
óánægðra Sjálfstæðismanna“. En
hvað um það — þegar á reynir,
munu Sjálfs æðismenn s'anda vel
saman um flokk sinn og ekki gera
Kommum, Krötum og Framsókn-
armönnum þann greiða að ganga
sund.aðir til kosninga. Það eitt er
víst.
Erfiðar heimilisásfæður.
Eftir því, sem kunnugir tjá,
hafa verið lieldur erfiðar ástæður
á kærleiksheimili AlþýðuflokksT
ins, síðan Hannibal tók þar hús-
bóndavaldið. Heflr ekki gengið á
öðru en hatrömmum deilum um
stefnu flokksins, yflrráðin yfir
flokksmálgagninu og hverjir eigi
að fa. a í framboð fyrir flokkinn
fyrir næstu kosningar. Helz'a bil-
be’nið er að sjálfsögðu Reykja-
vík, en það er eina kjördæmið,
sem flokkurinn á víst að fá mann
kjörlnn í. ,
Gamla forustuliðið á erfitt með
að sætta sig við ósigurinn í vetur
og þolir illa valdboð mannsins í
formannssætinu, sem á sínum
tíma nefndi það „gamalt og væru-
kært hækjulið“.
Orðfúðan.
Haraldur Guðmundsson er
greindur maður og orðheppinn.
Elnu sinni sagði hann um núver-
andi formann Alþýðuflokksins,
að hann væri sú mes'.a „orð.úða'1,
sem hann hefði nokkru sinni
þekkt.
Formaður Alþýðuflokksins er
orðinn landskunnur maður fyrir
marga hluti. Á sínum t'ma var
hann í flökki þeírra - manná, sem
börðust gégn stofnun lýðveldis á
íslandi. Eina •vikuná býósir hann
til Kommúnista og þá méstú til
Framsóknar, allt eftir því sem
Indverskur fulltrúi á æskulýðs-
móti kommúnista afhjúpar
tilgang þeirra
Vínarborg, 30. marz. —- Æsku
lýðsþing kommúnista, sem haldio
var hér . borg í síðustu viku, varð
fyrir harðorðri gagnrýni af hálf.
indverskra fulltrúa, er þingið
sátu.
Er þ'nginu lauk sagði Shatru
gan Prasad Singh, framkvæmda-
stjóri Bisar menningarstofnunar-
innar í Patna' í Indlandi, við
blaðamenn, að hann væri sann-
færður um, að slík „friðarþ:ng“
væru enginn staður fyrir sanna
og trúa fiiðarunnendur. Hann
kvaðst hafa verið algerlega and-
varalaus, er hann kom til þ ngs-
ins, „en ég komst brátt að raun
um, að kommúnistar nota þessi
friðarþing, sem yfirvarp til að ala
i hatri og úlfúð meðal manna og
’jjóða“. Singh kvaðst hafa fyllzt
iðbjóði á þessari „lúalegu mis-
iotkun“ kommúnista á hinum svo
ölluðu „þingum til varnar rétti
cskulýðsins“. Ennfremur þótti
lonum það ærið eftirtektarvert,
að „meiri hluti þátttakenda æsku-
ýðsmótsins voru gráhærðir
kommúnistaöldungar, í gerfi
skulýðsfull.rúa“. Það er og í
frásögn færandi, að kommúnistar
'ieimiluðu Singh ekki að tala á
þinginu, enda þótt hann hefði
verið löglega kosinn fulltrúi þjóð-
ar sinnar tll setu á þessu þingi.
______________*____
f gnmoi
Vinstú'ka mín sagði mér að
hún hejði eitt hveldið farið út að
skemmta sér með Skota — og það
er aj og jrá að hún gcri það aft-
ur! Hann sótli hana heim til
hennar og slakk svo upp á því að
þau jceri út að ganga saman. Þau
jóru framhjá sœlgcetisbúð, þar
sém j)að e nnig var búið til og þá
sagð'i slú'kan:
„Oh, hvað er góð lyklin aj sœl-
gætinu!'‘
„Já,“ sagði jélagi hennar. „Við
skulum staiida héma stundarkorn
og jinna lyktina af því.“
Þau luéldu svo áleiðis og ltomu
að kvikniyndahúsi. Varð stúlkan
þá steinliissa er pilturinn sagði:
„Hér skulum við fara inn.“
Henni var þá litið upp á Ijósa-
sk'ltið, þar sem mynd’n var aug-
’ýst. Þar stóð: „Konan borgar!“
Ég sé að þú ert farinn að kunna
þig Nonni minn. Ég tók ejtir því
að þú opnaðir hlöðudyrnar fyrir
henni mömmu þinni í kvöld, þeg-
ar húti fór þangað.
Usss, það er nú ekki milcið. Ég
opna fjósdyrnar fyrir kúnum á
hver ju kvö'di!
Srniður einn kom með Uerling
með sér og átti að gera við eitt-
livað smávcgis á íburðarmiklu
heirnili, sem .svartamarkaðsbrask-
ari áliti.
Mavía, hrópaði frúin þegar
opnað var. Er þella smiðurinn?
Þér hafið vonandi munað ejtir
því að laka skartgripaskrínið
mitt og lœsa það niður í skúffu?
Smiðurinn leit á frúna stundar-
Jaorn.
Síðan tók hann vœnt gullúr
upp úr vása sinum, rétti það lœr-
vindur'inn blæs. Stefna hans í ut-
anríldíftriáhrtn breyiist svó -til ár-
lega. Á ótrúlega skömmum tíma
hefír honum tekizt að gera Al-
þýðublaííið að málgagni, sem
færít-Ir taka mark á.
Það má seg;a, að ógæfa Al-
þýðuflokksins ríði ekki við ein-
teymin.g að hafa slíkan foringja.
lingnum og sagði: Þarna Henrik,
farðu heim til mín með úrið mitt,
það lítur út fyrir að ekki sé óhœtt
að hafa eigur sínar hjá sér hér á
heimilinu.
Filmstjarna var þaulvön að
láta gifla sig og gekk upp að alt-
arinu örugg í fasi, en svo varð dá-
lítið hlé og hún varð að bíða efl-
ir því að presturinn tœki til við
hjónavígs'ualhöjnina. Það var
kornungur maður, sem átti að
framkvœma hina hálið'.egu athöfn
og liann blaðaði nú jlaumósa í
bók sinni til að finna upphafsorð-
:n. Filmstjarnan laut að honum
'UilIcga og hvíslaði:
„Það er á bls. 36 — annar
kafli.“
Stína litla kom lil kennarans
þegar öll börnin voru komin út
úr kennslustofunni og heimáleið.
„Kennari,“ sagði hún vand.
rœðalega, „hvað lœrði ég í skóL
anum i dag? Pabbi spyr m;g allt-
af um það, þegar ég kem heim.“
Lowell litli, sem var þriggja
ára, hafði farið með móður sinni
út í gróðurhús til að tína agúrk-
ur. Drengnum varð starsýnt á bý-
flugurnar, sem voru á stöðugu
flögri milli blómanna, og spurði
móður sína, hvað þœr vœru að
gera. Móðirin sagði að þœr vœru
að bera frjókorn á milli b'óm-
anna, en þannig jœri guð að því
að búa til agúrkur.
Svo hélt hún áfram að tína og
gaf ekki gaum að Lowell litla,
fyrr en hún heyrði lumn œpa upp
yfir sig. Þegar hún leit við, sú
hún, að Lowell vár í ofboði að
banda frá sér býflugu, sém var að
fögra uppi yjir höfði hans. „Ó,
niamma!“ hrópaði hann í öfboði,
„guð er að reyna að gera mig að
agúrku!“
Frúin (grá’andi): Demanls-
hr'ngurinn hefir dotlið af firigri
rriínúm, og ég get ekki fundið
'háriri aftur.
Máðúr'nri: Veftur róleg, góðá.
Ég fanri hann. Hánn var í buxná-
vása rriiriutn í morgun.
t«- •