Faxi - 01.12.1980, Page 29

MARGEIR JÓNSSON:
Olíukreppan og fiskiskipin
Stöðugar hækkanir á olíu
og olíuvörum veldur útgerð
og fiskveiðum miklum erfið-
leikum, ekki síst hjá þeim
þjóðum, sem byggja afkomu
sína að langmestu leyti á fisk-
veiðum. íslendingar eru ein
þeirra þjóða, sem sjávaraf-
urðir eru aðalútflutningur til
öflunar gjaldeyris bæði fyrir
olíu og öðrum vörutegund-
um sem landsmenn þurfa á
að halda.
Til að sjá þá miklu verð-
hækkun sem orðið hefur á
olíu, til samanburðar við
verðhækkun á þorski, þágeri
ég samanburð á þessum
þáttum frá árinu 1972 til
dagsins í dag. Olía kostaði
1972 4.70 kr hver lítri, en í dag
210 kr., sem er hvorki meiri
né minni en 4368% hækkun.
Á sama tíma hækkaði
ÆTTMENN SÉRA ÁRNA
Framh. af bls. 240
óslægður þorskur um
1670%, eða úr 12.20 kr. í 216
kr. hvert kg.
Þessi samanburður á olíu
annars vegar og þorski hins
vegar hjá skipaflotanum
sýnir okkur hversu (Dessi
munur er gífurlega mikill og
hlýtur því að hafa í för með
sér mjög óhagstæða þróun í
rekstri fiskiskipaflotans,
þrátt fyrir hið svokallaða
olíugjald til fiskiskipanna. Þá
bætist það við að frakt hefur
hækkað hjá kaupskipaflot-
anum vegna olíuhækkana og
skilar því minna verðmæti
fyrir sjávarafurðir sem fluttar
eru á erlendan markað.
Þegar haft er í huga hve
olía er mikill þáttur í rekstri
fiskiskipanna, þá þarf að
draga úr notkun á olíu á
komandi árum. Hér á Suður-
nesjum er bátaflotinn orðinn
sá elsti að meðaltali á land-
inu og verður því að fara að
huga að nýsmíði bátanna á
næstunni, hanna þá fyrir
heimamið og með olíusparn-
að í huga.
Hér á vetrarvertíðarsvæð-
inu frá Hornafirði til Breiða-
fjarðar, hafa byggðakjarnar
myndast vegna aflans sem
fékkst á vetrarvertíð fyrst og
fremst, fyrir það að stutt var á
miðin, enda árin og seglið
sem komu skipunum á
veiðisvæðin. Nú þegar
olíukostnaður hækkar
hraðar en fiskurinn, þá er
þörf á að hagnýta vel þá staði
sem fiskur gengur grynnst.
Skipting fiskimiðanna milli
báta og skuttogara þarf því
að verða þannig að bátar afla
á grunnmiðum sem mest, en
skuttogarar á fjarlægari mið-
um og þá að sjálfsögðu fyrir
þær byggðir sem minna hafa
af fiski á heimamiðum.
Suðurnesin eru sá staður
landsins sem hefur byggst
upp á vetrarvertíðarafla að
mestu leyti. Með það fyrir
augum þarf á næstu árum að
byggja nýja tegund báta,
sem verði hannaðir fyrir nú-
tíma tækni, með hagstæðari
olíunotkun en nú er, yfir-
byggðir og með góða
vinnuaðstöðu, búnir veiði-
tækjum fyrir hinar ýmsu
fisktegundir sem fást á
heimamiðum.
sigla, fóru þeir bræður að Ytri-
Njarðvík til Jóns bónda og
Katrínar fóstursystur sinnar og
biðu þar eftir skipi er fara átti frá
Keflavík. Það mun hafa verið um
miðjan þriðja áratug sl. aldar. Þá
var Einar bróðir Árna prófasts
ógiftur. Margrét og Sigríður í
Ytri-Njarðvík, frænkur þeirra
bræðra, voru þá ógiftar heima-
sætur. Þær systur ásamt Árna
fylgdu Einari til skips í Keflavík.
Þegar Margrét kveður Einar
frænda sinn, segir hún, ætlar þú
aö bjóða mér i brúðkaupsveisl-
una þína (gaf í skyn að hann
fengi sér danska). Einar svarar
að bragði, slíkar eru nú sjálf-
sagðar. Einar fór sína leið til
Danmerkur og lærði trésmíði
þar, Margrét heim til sín að Ytri-
Njarðvík. Einar bauð henni
aldrei í danska brúðkaupsveislu,
hann kom aftur heim til íslands,
hitti Margréti að nýju og nú bauð
hann henni í brúökaupsveislu
eins og hann taldi sjálfsagt vera
þegar hann sigldi. Þaö var þann
21. okt. 1826 að þau Margrét
Jónsdóttir frá Ytri-Njarðvík, þá
25 ára gömul (fædd 1. maí 1801)
og Einar Helgason snikkari, 33
ára, giftust í kirkjunni. Voru þau
frændsystkin merk hjón er
bjuggu sinn búskap í Reykjavík.
Er nú þessum þætti lokið,
frásögninni af Árna prófasti,
ferðum hans, frændanna og
fleiru úr Njarðvík.
Og nú þegar síðustu orð
þessa þáttar eru fest á blað, er
verið að halda upp á 100 ára
afmæli Garðakirkju á Álftanesi á
þeim sögufræga staö, þar sem
séra Árni var prestur, prófastur
og biskup á árunum 1825 til 1858
samfleytt í 33 ár og átti heima
þar á prestsetrinu til dánardags
14. des. 1869, alls í 44 ár.
. ■ I!
iiuiiiiiiiiunuiiijliiij
IHllllSii
Sssi
œiíssssl

GF-6060H
'(MPO)
Auto Program Search System
. meira en
ferðatæki!
Verð kr. 224.000
Þessi ser
um

FATAVAL - KEFLAVÍK
FAXI - 193