Faxi - 01.10.1999, Qupperneq 9

FAXl September 1999
Hlítt á Ragnar Snæ. Ljósm. Olafur Oddur.
son sinn, vígðist til hans aðstoðar-
prestur, systursonur hans sr. Brynjólf-
ur Gunnarsson.
Arið 1886 fær sr. Sigurður embætt-
isbréf frá biskup þess efnis að hann
skuli tafarlaust segja Útskálapresta-
kalli lausu og sækja um lausn frá
prestsþjónustu. Þótt svo að hinuni
aldna presti hafi grunað að svo gæti
farið að hann yrði neyddur til að segja
embættinu lausu kom þetta sem reið-
arslag. Sr. Sigurði fannst þetta óþaifa
harðræði yfirstjómar, hann var sár og
honum fannst að sér vegið. Hann batt
miklar vonir við að aðstoðarpresturinn
sr. Biynjólfur Gunnarsson tæki við af
honum. I vitnisburði urn sr. Biynjólf
segir: Hann var lipur kennimaður,
stillingarmaður og hugljúfi hvers
manns, sómamaður í öllum greinum
og Ijós í dagfari. Það virðist einhver
kirkju- og/eða landsmálapólitík hafa
ráðið því hvemig fór. Því sr. Brynjólf-
ur sækir urn brauðið eftir að hafa þjón-
að prestakallinu sem aðstoðarprestur í
10 ár og með meðmæli flestra sóknar-
barna. En brauðið fékk sr. Jens Páls-
son þá prestur á Þingvöllum. Um
haustið er sr. Jens settur í embætti.
Daginn eftir er kirkja og staðurinn
tekin út. I þeirri úttekt fannst afhend-
andi presti mikill ójöfnuður og á sig
hallað. Ekki gekk saman með þeim
prestum að sá gamli fengi neitt að hafa
af jörðinni eftirleiðis. Hann fékk að
halda til í húsum sínum, en eftirlaun
hans skyldu renna upp í skuld. Fór því
þannig að sr. Jens Pálsson fékk bæði
brauðið, búið og Þingvelli til næstu
fardaga.
Þetta sama haust, þegar sr. Sigurður
var orðinn embættislaus, einangraður
og jarðnæðislaus, fékk hann óþekkta,
illkynja veiki í höfuðið með miklum
þrautum og andlitsbólgum og lá oft
þungt haldinn. Þann 4. febrúar 1887
gekk hann síðasta skipti að rúmi sínu
með þessum orðum: Þótt þú deyðir
mig Drottinn þá skal ég samt vona á
þig.
Hann lést þann 24. maí 1887, hálfu
ári eftir að hann lét formlega af emb-
ætti. Hann var jarðsettur í Útskála-
kirkjugarði 10. júní að viðstöddum
miklum mannfjölda, um 600-700
manns. Yfir moldun hans töluðu þrír
prestar, þeir sr. Þórarinn Böðvarsson
prófastur, sr. Oddur V. Gíslason prest-
ur í Grindavík og sr. Brynjólfur Gunn-
arsson aðstoðarprestur hans. En sókn-
arpresturinn sr. Jens Pálsson var fjar-
verandi en hann stóð þá í flutningum
frá Þingvöllum. Helga, kona sr. Sig-
uröar lést úr mislingum árið 1882.
Ragnar Snær Karlsson tók saman.
Heimildir:
Undir Garðskagavita,
Gunnar M. Magnússon,
Ægisútgáfan 1963.
Árbók Suðumesja. 1986-1987.
að enginn gat mig hitt, þar til um
morguninn, að tveir heimamenn mínir
hittu mig og var ég enn með rœnu og
nokkru fjöri, þó að nokkuð vari af mér
dregið. Hugði enginn maður, að ég þá
nótt ntundi hafa afhorið lífið, og var
það auðsjáanlega drottins almættis
dásemdarverk, að ég skildi lifa svo
lengi í því veðri, en mér leið vel og
mérfannst eins og yfr mér hefði verið
tjaldað, og vissulega var ég undir
hlífðartjaldi með föðurlegri varð-
veizlu. Guði sé lof fyrir þessa lífgjöf.
Þetta tilfelli í lífi mínu vil ég ekki
gleyma að minnast á og gefa Guði
dýrðina. “
Nokkru eftir þennan atburð lét séra
Sigurður hlaða upp vörðu á þessum
stað. Eins og sjá má nú er nokkuö
mikið hrunið úr vörðunni. Ekki veit ég
livenær hrunið hefur úr henni en sam-
kvæmt skrifum Tryggva Ófeigssonar
fyrrum útgerðannanns var varðan heil
um 1920. Varðan er og hefur verið
ferstrend eins og margar grjótvörður.
Þegar varðan var heil var hún frá-
brugðin öðrum vörðum á þann hátt að
á þeirri hlið sem sneri í austur var all-
stór flöt hella sem í er höggvið er
sálmavers.
Það eru rúm tuttugu ár síðan að ég
FYRIR í FRIÐI ER ÉG ÞVÍ ÞÚ
EINN DROTTINN ERT ÞAÐ SEM
LÆTUR MIG BÚA ÓHULTAN í
NAÐUM. Þetta vers er greinilega úr
Davíðsálmi 4. kafla 9. vers: „í friði
leggst ég til hvíldar og sofna, því að
þú, Drottinn, lætur nrig búa óhultan í
náðum. “
Það skemmtilegasta við þessa sögu
er það að mágur minn sr. Hjörtur
Magni Jóhannsson sem þá var nem-
andi við Fjölbrautaskóla Suðurnesja
vígðist síðar sem prestur að Útskálum.
Eins og fyiT segir var sr. Sigurður
Br. Sívertsen merkur maður. Hann
hafði meðal annars forgöngu að söfn-
un til að koma á fót bamaskóla, sjálfur
gaf hann 1200 krónur og gaf árlegt til-
legg eftir það. Hann gaf mikla peninga
til fátækra. Hann styrkti efnilega ung-
linga til framhaldsmenntunar. Hann
lét reisa nýja kirkju árið 1861, kirkjan
kostaði 3450 krónur, og sr. Sigurður
borgaði sjálfur 632 krónur. Þá gaf
hann kirkjunni altaristöflu, og fleiri
hluti. Hann stundaði líka lækningar,
keypti mikið af meðulum og ferðaðist
um prestakallið og veitti fólki hjálp og
meðul án endurgjalds. Hann vann að
miklurn jarðarbótum og var veitt sér-
stök viðurkenning fyrir það. Sr. Sig-
Séra Björn Sveinn B jörnsson í ræðustól. Ljósm. Olafur Oddur.
kom fyrst að þessari vörðu. Þá hafði
mágur minn og ég gert nokkra leit að
henni en án árangurs. Þegar við kom-
um hér að þessari hálfhrundu vörðu
ákváðum við að setjast niður og hvíla
okkur aðeins. Þá dettur mér allt í einu
í hug að velta við stórum steini sem lá
þama eins og á grúfu. Þegar við velt-
um honurn við sáum við að hér var
kominn steinninn með sálmaversinu á.
Við hlóðum því nokkrum steinum í
pall og settum steininn þar sem hann
er nú. Versið á steininum er og var þá
ill læsilegt, en seinna um veturinn fór
ég og makaði snjó í steininn og var þá
betur hægt að greina hvað á honum
stendur. Á steininum virðist standa:
1876 21.JAN í FRIÐI LEGST ÉG
urður skrifaði margt og mikið, sumt af
því hefur kornist á prent en niest ligg-
ur í handritum á landsbókasafninu. Sr.
Sigurði var veitt heiðursmerki frá kon-
ungi fyrir atorku og menningarforystu.
Hann keypti 25 lesta þiljubát frá
Sarpsborg í Noregi í félagi við þrjá
aðra menn en það ævintýri gekk illa
og tapaði hann miklu á því.
Árið 1868 vígðist sonur sr. Sigurð-
ar, sr. Sigurður Síveitsen yngri til að-
sloðarpresls hjá föður sínum. Hann
lést úr taugaveiki aðeins rúmum mán-
uði eftir að hann tók vígslu. Það varð
þeim hjónum mikill missir því vonir
voru bundnar við að hann tæki við
brauðinu el'tir daga föður síns. Sjö
árum eftir að sr. Sigurður liafði misst
Keflavíkurkirkja með nýju koparþaki
og nýja safnaðarheintilið.
Ljósm. Olafur Oddur.
FAXI 57