17. júní - 01.09.1924, Blaðsíða 13
17. JÚNÍ
45
um, hvað við tekur fyrir neðan þau.
Hægt og gætilega göngum við niður
stigann álútir, en ógððslegar hugsanir
um knífstungumenn og illvirki gægjast
upp í hugum okkar. Reykjandi kerti,
sem standa þarna með æði ójöfnum
millibilum, gera skugga vora stóra og
kynlega. Hún er eins og martröð þessi
niðurstigning í veitingakrá undir París.
Loksins erum við kommir niður. Við
komum inn í litla, lága stofu með
nrúrað loft úr gráu stórgrýti. Meðfram
veggjunum eru borð og bekkir úr
óhefluðu trje; tólgarljósin reykja og
blakta, en tókaksreykurinn bærist eins
og dimt ský undir loftinu. Við fáum
cider að drekka úr skálum, sem að
vísu eru skörðóttar, en fallegar á borði.
Hjer eru stúlkur, hnífstungumenn,
flibbalausir handverksmenn og lista-
menn með „Herriat", besta teiknara
Le Journals í broddi fylkingar.
Stúlkurnar hafa dökka hringi í kring
um augun, eru í stuttum kjólum,
drengjahár, drekka allar cider.
Veggirnir eru þaktir teikningum, sem
listamennirnir hafa gert þegar andinn
var fjörugur. Hugsunarlaust liafa þelr
krotað stúlkuhöfuð, viðburð o. s. frv.
á vegginn með svartri kiít.
Á þessum veggjum er alsherjarsafn
afþeim andlitum — fallegum ogófríðum,
meira að segja ljótum andlitum, sem
liafa vakið athygli listamannanna.
Um skemtunina sjer maður, sem
spilar yndislega á hið furðulegasta
hljóðfæri. Það er ekki annað en þaninn
stálstrengur, en á þetta spilar maðurinn
hin erfiðustu „klassisku" lög.
Við heyrðum hann spila Schubert
og Schumann með svo miklum innileik,
leikni og næmleik, að dauðaþögn varð
í litlu stofunni, og allir liðu inn í
draumanna heim. Tíminn og hin líð-
andi stund varð hljómlist og tónar,
ógleymanleg augnabliks dýrð; hin
skínandi augu stúlknanna urðu dauf
og sljó og þær dreymdi þann hreinleik
og fegurð, sem lífið hefur neitað þeim
um. Þær urðu eitt angnablik að mann-
verum, sem grípa eitthvað af hinu
ólýsanlega og skynja eilífðina.
Hinir ruddalegu og morðgjörnu
menn, sem beita lrníf og taka upp
skaminbyssu út af litlu tilefni, urðu
þöglir og fjálgir; hin hörku mótuðu
andlit þeirra fengu einhvern mildibiæ
ýfir sig.
Tónarnir ómuðu svo fínir og mjúkir.
í loftinu mátti kenna vængjaþyt skáld-
andans.
Hann er ekki sá eini, sem kemur
hjer fram, það getur hver sem er af
gestunum. Kvöld eitt stóð upp norska
ljóðskáldið Hermann Wildenway og las
eitt af sínum heillandi kvæðum á
frönsku. Hann flytur kvæði vel og nú
tókst lionum svo vel, að allir hníf-
stungumennirnir vildu drekka með
honum.
Blátt áfram og ómentaður alþýðu-
maður stendur upp og flytur með mælsku-
list kvæði eftir Baudelaire, einn
syngur, annar segir sögu, bráðum
syngja allir saman, og þá er loítið í
litla kjallaranum komið að sprengingu.
Eitt kvöld í þessum kjallara fræðir
betur um hreinan Parísarbrag en
margar lieimsóknir á frægum og fjöl-
sóttum gististöðum á Montmatre, þar