Sjómaðurinn - 01.01.1941, Blaðsíða 17

S JÓM AÐURINN
11
þeir sáu langa strönd fyrir stafni ,og liéldu þeir
Cook nú, að þeir væru komnir að liinu óþekkta
Suður-landi, sem landfræðingar þeirra tíma héldu,
að hlyti að vera til sem mótvægi móti öðrum
löndum jarðar. En þetla nýja land, sem þeir Iiöfðu
fundið, var Nýja-Sjáland og komu þeir að norður-
eyjunni.
Þeir félagar sáu reyk i landi og síðan hús og
báta og margt fólk, er flyktisl ofan að ströndinni.
Eftir nokkrar smáskærur tókst Cook að koma
á vinsamlegu samkomulagi við eyjarskeggja, sem
þó stóð ekki lcngi, því að þeir voru þjófóttir og
uppvöðslusamir.
Cook sigldi nú norður með eyjunui og er ekki
að orðlengja það, að á næstu mánuðum sigldi
hann umhverfis fjórar evjar og fann sundið á
milli þeirra, en það er nú við hann kennt og kall-
að Cooks sund.
Þeir Cook komu viða í land og verzluðu við
eyjarskeggja, en þeir heita Maoríar, og eru laldir
lil Malaja. Cook hafði í Tahiti tekið með sér pilt,
er hét Tupia og var hann túlkur og þeim til mjög
mikils gagns, en mál Malajanna á Suðurhafseyj-
um eru víðast svipuð.
í marslok 1770 sigldu þeir Cook frá Nýja Sjá-
landi og stefndu nú til vesturs þar til þeir sáu land
hinn 19. april. Var ])að suðausturströnd Ástralíu.
Mollenskir sjómenn höfðu nokkru sinni koniið
að vestur og suðurströndinni og þekktu m. a.
eyjuna Tasmaníu, en að austurströndinni hafði
engnin hvitur maður komið.
Þarna er ströndin hálend og nokkuð skógi vax-
in. Þeir Cook urðu fljótt varir við mannabyggð
og fóru í land, en var tekið með kastspjótum og
steinkasti og urðu þeir að skjóta á móti og særðu
nokkra menn og tókst ekki að vingast við Iands-
menn.
Þarna tóku þeir vatn og veiddu ýms dýr og
fiska og dvöldu alllangan tíma í Botany Bay, þar
sem Sidney er nú. Síðan var lialdið norður með
landi næstu mánuði og ströndin korllögð og 10.
júní var „Endeavour“ komin norður á 10° s. br.
og hafði þá farið 1300 sjómilur meðfram strönd-
inni og sloppið fram lijá öllum skerjum. En með-
fram allri norðurströnd Áslraliu er skerjarif, en
það vissi Gook vitalega ekki um þá. En aðfara-
nótt hins 11. júní strandaði skipið allt í einu á skeri
og það um háflóð. Skipsmenn köstuðu fyrir borð
öllu, sem þeir gátu og léttu skipið, svo að eftir
sólarbringserfiði tókst þeim að komast af skerinu.
En skipið hafði laskast allmikið, svo að það lak
og þeir urðu að hafa dælurnar sifellt i gangi. Þeir
lögðu því að landi og gátu gerl við lekann, svo að
skipið varð nokkurn veginn sjófært aftur. Héldu
þeir nú norður með ströndinni og sluppu við öll
sker, enda fóru þeir varlega, og 21. ágúst komu
þeir að nyrsta odda Yorkskagans. Þar fór Cook í
land og dró brezka fánann að hún og helgaði
Bretakoungi allt landið.
Sigldi hann síðan til vesturs til þess að rann-
saka, hvort landið væri áfast við Nýju Guineu sem
Hollendingar böfðu fundið;' og sá að svo var ekki.
Síðan sigldi hann eins og leið liggur til Batavíu
Java og þar var skipið dregið á land og gerl við
það, og var þeim þar vel tekið af Hollendingum.
En margir af skipshöfninni dóu þar úr liitasótt.
Um nýjár 1771 var svo siglt lieimleiðis, suður fyrir
Afríku og 11. júní 1771 komu þeir í höfn í Eng-
landi, eftir nærri þriggja ára ferðalag umhverfis
lmöttinn, og eftir að hafa fundið Nýja Sjáland og
meginland Ástralíu auk fjölda smáeyja, sem hér
hafa ekki verið nefndar.
II.
En Cook var ekki lengi heima. Eins og áður er
sagt, böfðu margir þá trú, að í sunnanverðu
Kyrrahafi hlyti að vera stórt meginland og enn
])ótti ekki fnllrannsakað, hvort svo væri ekki.
Breska flotamálaráðuneytið ákvað þvi að gera út
annan leiðangur og voru tvö skip keypt til fcrðar-
innar, „Advenlure“, 336 tonn, og „Resolution“
485 tonn og var Cook ráðinn foringi leiðangursins
og skipstjóri á Resolulion, en Furneau hét skip-
stjóri á Advenlure.
Hinn 13. júlí 1772 var lagt úr höfn i Plymöuth
og var nú siglt eins og leið liggur til Höfðaborgar
í Suður-Afríku. Þaðan var svo lagt í haf 22. nóv-
ember (en þá er sumar á suðurhvelinu) og siglt
til suðurs. Fengu þeir storma og kulda og byl, og
í byrjun desember á 50° sbr. urðu þeir varir við
geysimikla horgarísjaka. Um miðján desember
komu skipin að samfelldum ísvegg. Sigldi Cook
nú fram og aftur meðfram ísdöudinni þar til hann
bej’gði til suðurs og komst liann þá allt suður á
67° sbr., að við tók ísveggur, er lá austur og vest-
ur og var hvergi sund lil suðurs. En land sá hann
hvergi. Hefði Cook nú í raun og veru fundið Suð-
urpólsskaulið. Sneri liann nú norður á hóginn og í
byrjun febrúar voru þeir komnir norður á 50°
s.br. suðaustur af Afríku. Nokkru síðar urðu skip-
in viðskila, og eftir nokkrar tilraunir lil þess að
komast suður fyrir heimskautsbauginn, sigldi
Gook til norðurodda Nýjasjálands og dvaldi þar