Morgunblaðið - 07.02.2009, Page 22

22 Daglegt lífVIÐTAL
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 2009
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@mbl.is
V
ilhjálmur Bjarnason,
framkvæmdastjóri
Samtaka fjárfesta og
lektor í viðskiptafræði
við Háskóla Íslands,
hefur verið óþreytandi síðustu árin
við að vekja athygli á slælegri upp-
lýsingagjöf til minni hluthafa í
rekstri almenningshlutafélaga á Ís-
landi. Vilhjálmur hefur harðlega
gagnrýnt marga þá sem voru í for-
ystu útrásarinnar fyrir að fara ekki
að viðurkenndum reglum í við-
skiptum. Hann er í hópi sem vill
kaupa Árvakur sem gefur út Morg-
unblaðið.
„Áhugi minn á íslensku samfélagi
og atvinnulífi mótast mikið af veru
minni úti á landi,“ segir Vilhjálmur.
„Ég fór í sveit níu ára gamall aust-
ur á Djúpavog, var síðan í sveit í
Berufirði og á fullorðinsárum var ég
í sjö ár útibússtjóri Útvegsbankans
í Vestmannaeyjum. Atvinnulíf úti á
landi hefur alltaf verið mér mjög
hugstætt og þegar landsbyggð-
armenn ræddu við mig um sýn sína
á atvinnurekstur sögðu þeir iðulega:
„Þorskurinn borgar fyrir mig …
síldin borgar fyrir mig … loðnan
borgar fyrir mig.“ Núna segja
landsbyggðarmenn að þeir finni
ekki fyrir kreppunni vegna þess að
þeir „lentu ekki í þessu góðæri“,
eins og þeir orða það. Þeirra veisla
er þegar þorskkvóti er aukinn og
þeirra vanmáttur vex þegar loðnan
veiðist ekki. Lífssýn þessara manna
hefur mótað lífsviðhorf mitt að
mörgu leyti.“
Finnst ég alltaf vera hetja
Lengi vel var
ekki hlustað á
viðvörunarorð
þín. Má ekki
segja að þú sért
kominn inn úr
kuldanum og
orðinn alþýðu-
hetja?
„Alþýðuhetja?
Mér finnst ég
alltaf vera hetja.
Ég mæli minn
hetjuskap á því
hvort ég get
hlaupið hálft
maraþon og ef ég
get það þá hef ég
unnið sigur á
sjálfum mér. Ég
held mér mikið við með hlaupum til
að efla sigurviljann.
Andstreymið hefur verið nokkuð
og margir hafa ekki skilið sjón-
armið mín. Það sem mér finnst al-
varlegast er að aðilar á verð-
bréfamarkaði hafa sjálfir viljað
setja reglurnar. Við höfum lögleitt
flestar tilskipanir Evrópusam-
bandsins á sviði verðbréfaréttar og
hlutafélagalaga en menn skauta í
kringum þær. Það er nauðsynlegt
að hafa traustan fjármálamarkað,
ekki bara í stóru heldur líka í smáu,
vegna þess að allir eru aðilar að líf-
eyrissjóðum og lífeyrissjóðirnir eiga
mikið undir því að verðbréfasjóð-
irnir starfi með eðlilegum hætti. Við
viljum ekki að all-
ar eignir lífeyr-
issjóðanna bygg-
ist á
ríkisskuldabréf-
um. Við viljum
hafa hér öflugt at-
vinnulíf sem bæt-
ir lífskjör þegn-
anna en ekki að
lífeyrissjóðir fjár-
magni ríkishalla
og þeim skuld-
bindingum sé velt
yfir á börnin okk-
ar og barnabörn.“
Þú vannst ný-
lega mál í héraðs-
dómi sem þú
höfðaðir gegn þá-
verandi stjórn Glitnis sem keypti
bréf sem Bjarni Ármannsson átti í
bankanum á yfirverði. Málinu hefur
verið áfrýjað. Heldurðu að þú vinnir
það í Hæstarétti?
„Að sjálfsögðu býst ég við að
dómurinn verði staðfestur í Hæsta-
rétti. Rökstuðningurinn fyrir dómn-
um í héraðsdómi er sá sami og ég
lagði upp með. Ég tel að ég muni
vinna málið örugglega vegna þess
að það er á margan hátt kennslu-
bókardæmi. Það er til hugtak sem
heitir áhættulaus hagnaður sem
byggist á því að til er tvenns konar
verð og þegar menn hafa aðgang að
öðru verði en almenningur þá geta
þeir skapað sér áhættulausan hagn-
að eins og gerðist í þessu tilviki.
Það á ekki að vera leyfilegt. Ef ég
tapa málinu eru það skelfileg skila-
boð frá Hæstarétti til samfélags-
ins.“
Er eitthvað fleira í pípunum hjá
þér varðandi málsóknir?
„Ég er með mál gegn Straumi
Burðarási sem snýst um sölu hluta-
bréfa til óþekkts hluthafa á lægra
verði en markaðsvirði. Þetta mál er
hjá lögmanni og þegar mál er komið
til lögmanns á hlutaðeigandi sem
minnst að gera. Menn leita til lög-
manns vegna þess að hann hefur
meira vit á málinu en sá sem hefur
hagsmuna að gæta.“
Sárgrætilegt dæmi
Nú er sagt að tiltölulega fáir
menn hafi komið landinu á hausinn,
hvert er versta dæmið að þínu
mati?
„Versta dæmið var fjandsamleg
yfirtaka Björgólfs Guðmundssonar
og Landsbankans á Eimskipafélag-
inu. Með því var gamalt félag með
mikið traust eyðilagt. Þarna voru
brotin hlutafélagalög og lög um
fjármálafyrirtæki. Eftirlitsaðilum
var bent á þetta en þeir gerðu ekki
neitt.“
Af hverju heldurðu að þeir hafi
ekki gert neitt? Heldurðu að virð-
ingin fyrir þeim mönnum sem hlut
áttu að máli hafi verið of mikil?
„Ég get ekki ímyndað mér að það
hafi verið virðing vegna þess að eft-
irlitsaðilar eiga ekki að bera virð-
ingu fyrir einhverjum hópi manna
eða einstaklingum heldur horfa blá-
kalt á málið. Ég finn enga skýringu
á þessu aðra en hugsanlegan van-
mátt eftirlitsstofnana. Þessi atburð-
ur, 17. september 2003, var upphaf-
ið að ýmsu sem á eftir fylgdi.
Afsprengi þessa var FL Group og
svo vitanlega Eimskip sjálft þar
sem öllum reynslumiklum mönnum
var ýtt út og teknir inn ein-
staklingar sem fyrst og fremst
höfðu áhuga á braski og réðust í
rekstur sem þeir höfðu ekki vit á.
Þeir skuldsettu fyrirtækið og allir
sjóðir voru notaðir. Þetta er eitt
sárgrætilegasta dæmið vegna þess
að þarna átti í hlut fyrirtæki sem
var í mjög góðum rekstri og naut
virðingar víða um heim.“
Hvað segirðu um þau rök að það
sé alheimskreppa og vandi okkar
Íslendinga sé að litlu leyti heima-
tilbúinn?
V i l h j á l m u r B j a r n a s o n
Við vorum plötuð
Morgunblaðið/Kristinn
» „Sjálfur væri égauðvitað fegnastur
ef hægt væri að finna
einn blóraböggul en
málið er bara ekki svo
einfalt. Sú blórabögg-
ulsleit sem farið hefur
hér fram og beinist að
einum manni, Davíð
Oddssyni, finnst mér
samfélaginu ekki sam-
boðin.“
Brekkumaður Þegar
ég hleyp kem ég allt-
af að brekkum og þá
stilli ég hug minn inn
á að sigra brekkuna.