Morgunblaðið - 07.02.2009, Síða 28

28 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 2009
Þriggja daga ferð fyrir tvo til Búdapest 23. apríl til 26. apríl.
Gisting með morgunverði á Hotel Mercure Korona, sem er
ákaflega glæsilegt 4 stjörnu hótel með góðum veitingastað
og kaffihúsi. Hótelið er staðsett við Kalvin-torgið í miðborg
Búdapest og þar er einnig sundlaug, gufubað og sólbaðsstofa.
Öll herbergin eru fallega innréttuð með sjónvarpi, síma,
minibar, hárþurrku og loftkælingu.
Febrúarvinningur:
3ja daga ferð fyrir tvo til Búdapest
að verðmæti 180.000 kr.
Innifalið í verði ferðar:
• Flug og flugvallaskattar til Búdapest og aftur til Keflavíkur
• Gisting í tvíbýli með morgunmat á Hotel Mercure Korona
• Akstur til og frá flugvelli erlendis
Ekki innifalið:
• Skoðunarferðir
Fáðu þér áskrift á mbl.is/askrift
eða í síma 569 1122
mbl.is/moggaklubburinn
1.vinningurregið . ebrúar
Með Moggaklúbbnum
til Búdapest
SVO lengi sem Ís-
land hefur verið byggt
hafa Íslendingar veitt
hval. Fram á miðjan 8.
áratug síðustu aldar
þóttu þetta sjálfsögð
réttindi þjóðarinnar og
sátt ríkti um veiðarnar.
Nú er svo komið að lít-
ill hópur umhverf-
issinna telur þessar
veiðar ómannúðlegri en aðrar veiðar
sem menn stunda. Peningamaskínur
sérhagsmunahópa víða um heim
hafa barist fyrir friðun hvals og haft í
hótunum við stjórnvöld og almenn-
ing í þeim löndum sem stunda hval-
veiðar. Sorgleg staðreynd er að þessi
„fals“samtök hafa náð að festa rætur
á Íslandi og jafnvel náð svo langt að
komast inn á þing með falsaðar eða
rangar niðurstöður rannsókna og
kannana. Félagsskapur sem hefur
það að markmiði að standa vörð um
náttúru heimsins á rétt á sér í lýð-
ræðisríkjum en vald slíkra samtaka
er vandmeðfarið þegar áróður þeirra
byggist á óvísindalegum könnunum,
rannsóknum og jafnvel fölsuðum
heimildamyndum á borð við það sem
Greenpeace hefur orðið uppvíst að.
Nú síðast er hópur fólks að skrifa
um þann álitshnekki sem Ísland
muni hljóta af því að hefja hvalveiðar
aftur. Vil ég benda á að það er ekki
hægt að færa nein sannfærandi rök
fyrir því að álit umheimsins á Íslandi
verði miklu verra en það er nú. Það
er vart hægt að beita þjóðina harðari
viðskiptahöftum en nú er vegna
bankahrunsins. Það er fráleitt að
halda því fram, eins og margir hafa
gert, að útlendingar komi aðallega til
Íslands í leit að hvölum. Þvert á móti
hafa kannanir sýnt að flestir sem
koma til Íslands koma
af allt öðrum ástæðum.
Margir erlendir ferða-
menn hafa spurt mig
hvar hægt sé að fá vel
matreitt hvalkjöt. Það
er einnig fráleitt að
gefa í skyn að hvala-
skoðunarskip eigi meiri
rétt á auðlindum en
hvalveiðimenn, réttur
þeirra er jafn og skal
virða rétt hvorra
tveggja.
Það er réttur okkar
að veiða hval. Álit útlendinga á þjóð-
inni á ekki eftir að minnka þó að við
nýtum þann rétt okkar. Baráttan
fyrir bættum lífskjörum barna okkar
er í dag, ekki á morgun. Hvalveiðar
geta skilað miklum tekjum til þjóð-
arbúsins eða allt að 1 til 5% af verð-
mæti fiskafurða þjóðarinnar og
skapað atvinnu fyrir hundruð
manna. Við höfum ekki efni á því að
snobba fyrir örfáum einstaklingum
sem vilja persónugera hvali og jafn-
vel ættleiða þá þegar þjóðin stendur
frammi fyrir öðrum eins efnahags-
hörmungum sem að stórum hluta er
„grænum“ fjármálafyrirtækjum að
kenna. Þegar umræða um hvalveiðar
er tekin vil ég biðja þjóðina að hafa
það í huga að skrif erlendra fjölmiðla
um hvali eru gúrkufréttir og leyfi ég
mér að efast um að fréttir af hval-
veiðum Íslendinga rati á forsíður
fjölmiðla þegar heimurinn er eins og
hann er í dag. Bandaríkin eru í
tveimur stríðum, efnahagur heims-
ins er hruninn, deilur í Mið-
Austurlöndum hafa aldrei verið
harðari og börn deyja úr hungri um
allan heim. Áttum okkur á aðalatrið-
inu áður en við klúðrum framtíð
barna okkar endanlega.
Íslendingar eru
veiðimannaþjóð og
verða það alltaf
Ólafur William
Hand skrifar um
hvalveiðar
» Baráttan fyrir bætt-
um lífskjörum barna
okkar er í dag, ekki á
morgun.
Ólafur William Hand
Höfundur er fyrrverandi markaðs-
stjóri Ferðamálastofu í New York.
Í UMRÆÐUM um
orkufrekan iðnað hér á
landi á undanförnum
árum hefur oft mátt
sjá því haldið fram að
við eigum ekki að efla
hann meir en orðið er
en vinna heldur að því
að efla ýmiss konar
annars konar atvinnu-
starfsemi sem byggist á þekkingu. Í
þessu felst sú hugsun að hér sé um
val að ræða þar sem annað útilokar
hitt.
Þessi hugsun er röng. Orkufrekur
iðnaður á Íslandi, eða í hvaða landi
sem er, útilokar á engan hátt at-
vinnustarfsemi sem byggist á þekk-
ingu. Raunar byggist hann sjálfur í
æ vaxandi mæli á þekkingu, eins og
allar atvinnugreinar núorðið. Í öllum
þróuðum iðnríkjum nútímans þrífst
margvísleg atvinnustarfsemi hlið við
hlið. Margbreytni í atvinnuháttum
er í senn auðkenni slíkra ríkja og
efnahagslegur styrkur þeirra. Efna-
hagslegar sveiflur verða í flestum at-
vinnugreinum en sjaldgæft er að
þær verði á sama tíma í mörgum
þeirra, hvað þá í þeim öllum. Því fjöl-
breyttari sem atvinnuhættir ein-
hvers lands eru því
meiri stöðugleiki er að
jafnaði í efnahag þess.
Hér á landi höfum
við til þessa talað um
„aðalatvinnuvegi“, sem
lengi vel voru aðeins
landbúnaður og sjávar-
útvegur. Síðar meir
bættist almennur iðn-
aður við og loks orku-
frekur iðnaður. Við
þurfum að auka fjöl-
breytnina í atvinnuveg-
um okkar. Ekki með
því að bremsa vöxt atvinnugreina
sem hafa tilhneigingu til að vaxa
hratt heldur með því að ýta undir
vöxt annarra sem vaxa hægar en
hafa samt forsendur til að geta þrif-
ist á Íslandi.
Náttúrulegar og landfræðilegar
aðstæður, og svo fámenni landsins,
setja þessari viðleitni takmörk.
Þannig mun landbúnaður á Íslandi
aldrei geta orðið jafn fjölbreyttur og
í fjölmennari löndum með hagstæð-
ara loftslag. Ekki er heldur líklegt
að hagkvæmt verði að framleiða bíla
á Íslandi vegna fámennisins og legu
landsins langt frá stórum mörkuðum
fyrir bíla.
Nútímaatvinnuvegir byggjast í sí-
auknum mæli á menntun og kunn-
áttu. Það á við um alla atvinnuvegi:
sjávarútveg, landbúnað og hvers
konar iðnað undantekningarlaust.
Áliðnaður er þar engin undantekn-
ing. Íslendingar eru almennt með
góða menntun miðað við flestar aðr-
ar þjóðir. Við erum því vel undir það
búin að mæta menntunarkröfum at-
vinnuvega.
Í umræðum hér á landi má stund-
um sjá orkufrekum iðnaði stillt upp
sem einskonar andstæðu við at-
vinnuvegi sem byggjast á þekkingu.
Fyrir því eru engin rök. Allur iðn-
aður nú á dögum byggist á þekk-
ingu. Bandaríkin eru mesta álfram-
leiðsluland í heimi samtímis því að
vera það land heims þar sem
tækniþróun í hvers konar atvinnu-
vegum er lengst komin.
Fyrir okkur Íslendinga er ekki
um að ræða val milli orkufreks iðn-
aðar og annarra atvinnuvega. Við
þurfum á hvorutveggja að halda og
höfum menntunarforsendur til að
nýta okkur hvorttveggja. Spurn-
ingin er ekki þetta eða hitt. Við velj-
um þetta og hitt.
Ekki eða heldur og
Jakob Björnsson
skrifar um orku-
frekan iðnað og
aðra atvinnuvegi
» Orkufrekur iðnaður
á Íslandi, eða í hvaða
landi sem er, útilokar á
engan hátt atvinnu-
starfsemi sem byggist á
þekkingu.
Jakob Björnsson
Höfundur er fyrrverandi
orkumálastjóri.
„Sjálfstæðisflokkurinn mun
styðja ríkisstjórnina til góðra
verka“ – sagði Þorgerður Katrín,
starfandi leiðtogi sjálfstæðismanna
á Alþingi, um stefnu ríkisstjórnar
Jóhönnu Sigurðardóttur sl. mið-
vikudag. Loforðið þynntist þegar
leið á ræðuna. Undir lok hennar
lýsti Þorgerður efasemdum um
stuðning flokksins við þær þrjár
breytingar, sem nýja ríkisstjórnin
ætlar að beita sér fyrir á stjórn-
arskránni.
Það kom mér á óvart. Breyting-
arnar geta vart annað en fallið und-
ir skilgreiningu Þorgerðar sjálfrar
á „góðum verkum“. Ástæðan er ein-
föld. Sjálfstæðisflokkurinn hefur
áður lýst fullum stuðningi við allar
þeirra. Breytingarnar þrjár fela í
sér, að stjórnarskrá mæli fyrir um
hvernig samþykkja beri breytingar
á stjórnarskránni sjálfri í framtíð-
inni, um þjóðareign á auðlindum, og
loks að borgararnir geti krafist
þjóðaratkvæðis.
Um hina fyrstu þarf engin orð. Í
síðustu stjórnarskrárnefnd, þar
sem Þorsteinn Pálsson, fyrrverandi
gerður Katrín hefur sjálf marglýst
stuðningi við það. Síðast gerði hún
það á Alþingi sl. miðvikudag. Fjöl-
margir forystumenn, hugmynda-
fræðingar og leiðtogaefni Sjálf-
stæðisflokksins hafa gert hið sama.
Ein merkasta arfleifð Styrmis
Gunnarssonar, fyrrv. ritstjóra, var
einlæg og þróttmikil barátta fyrir
beinu lýðræði og heimild til þjóð-
aratkvæðis. Í Styrmi hef ég sjálfur
sótt flest raka minna um þjóð-
aratkvæði. Sjálfstæðisflokkurinn
hefur því þegar átt hlut að og tekið
þátt í vönduðu samráði allra flokka
um tvær af þeim þremur breyt-
ingum á stjórnarskrá sem ný rík-
isstjórn áformar, og marglýst
stuðningi við hina þriðju. Flokkur
sem hleypur frá stuðningi við
grundvallarbreytingar um aukin
lýðréttindi er ekki stjórntækur.
Leiðtogi sem leiðir flokk sinn út í
slíkt fen verður aldrei raunveruleg-
ur leiðtogi. Einu gildir, hvort menn
eru í stjórn eða stjórnarandstöðu.
formaður og forsætisráðherra sjálf-
stæðismanna, sat ásamt alþing-
ismönnunum Bjarna Benediktssyni
og Birgi Ármannssyni, varð full-
komin samstaða um að stjórn-
arskrá skyldi breytt með þeim
hætti sem ný ríkisstjórn leggur nú
til. Nefndin skilaði af sér fullbúnu
frumvarpi, sem ríkisstjórnin mun
leggja fram. Stuðningur sjálfstæð-
ismanna liggur því fyrir um þessa
breytingu.
Sama gildir um þjóðareign á auð-
lindum. Bjarni Benediktsson, for-
mannsefni, leiddi sérstakan und-
irhóp stjórnarskrárnefndar, sem
fjallaði um auðlindir. Starfsmaður
hópsins var Björg Thorarensen,
prófessor og núverandi forseti laga-
deildar HÍ. Undir formlegri forystu
Bjarna varð niðurstaða, sem fól í
sér öflugan rökstuðning fyrir sér-
stöku ákvæði um þjóðareign á auð-
lindum. Stuðningur Sjálfstæð-
isflokksins við ákvæði um
þjóðareign, og virk þátttaka í nið-
urstöðunni, liggur því einnig fyrir.
Mörg orð þarf ekki að hafa um
heimild til þjóðaratkvæðis. Þor-
Össur Skarphéðinsson
Stjórnarskráin og
„góð verk“ Þorgerðar
Höfundur er utanríkis-
og iðnaðarráðherra.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
lím og fúguefni