Morgunblaðið - 07.02.2009, Page 29

Umræðan 29
BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. FEBRÚAR 2009
Reykjavík
Sími 588 9090 • Síðumúla 21
108 Reykjavík
www.eignamidlun.is
Sverrir Kristinsson, lögg. fasteignasali
Tjarnarbraut 7 - Hafnarfirði
Vorum að fá í sölu Tjarnarbraut 7, sem er eitt af þessum glæsilegu og
virðulegu einbýlishúsum í Hafnarfirði. Húsið stendur á frábærum stað við
lækinn. Húsið er tvær hæðir, ris og kjallari, samtals um 258 fm. Skipulag
hússins er gott; á aðalhæð eru m.a. samliggjandi stofur og borðstofa,
eldhús o.fl. Í húsinu eru auk þess m.a. 5 herbergi. Húsið er reisulegt og
með fallegum gluggum. Fallegur garður með hellulagði verönd. Glæsileg
eign á frábærum stað. V. 74,0 m. 4463
Allar nánari uppl. veita Sverrir Kristinsson lögg. fasteignasali s. 861-8514
og Þorleifur Guðmundsson lögg. fasteignasali s. 824-9094.
HVAÐ gengur eig-
inlega að ykkur, land-
ar mínir góðir? Þið
virðist vera alveg
steinhissa, já, undr-
andi og bálreiðir! Vit-
ið þið ekki, að það er
nokkurn veginn við-
tekin regla, að naut-
vitlaus og siðlaus
braskarastétt taki
heilt þjóðfélag með sér í fallinu,
um leið og hún tortímist sjálf. Um
slíkt eru næg dæmi í sögu mann-
kynsins. Hvernig fór með auðstétt
Sturlungaaldar? Það kostaði þjóð-
ina sjö alda áþján.
Og núna! Vitið þið ekki, að stór
– og háskalega valdamikill – hópur
Íslendinga hefur lengi viljað eyði-
leggja þetta fremur kurteislega
velferðarsamfélag sem þjóð okkar
hefur verið að koma sér upp síð-
ustu sextíu árin eða svo. Þetta
þokkalega lið vill búa hér til eitt-
hvert sálarlaust peningahelvíti,
þar sem allir reyna að græða á
öllum, allir reyna að snuða alla, og
þar sem maðurinn er mannsins
óvinur. Þessi söfnuður hefur farið
ránshendi um þjóðfélagið um há-
bjartan daginn og fyrir allra aug-
um. Lögmætum eignum almenn-
ings hefur ýmist verið rænt eða
stolið og þær gefnar bröskurum.
Sama hvort um hefur verið að
ræða óveiddan fisk í sjó eða banka
á þurru landi. Þetta hefur þjóðin
mátt horfa upp á, ár eftir ár. Og
það er ekki komið að neinum
skuldadögum, því miður. Brask-
ararnir munu sleppa fyrir horn
með sitt, nokkurn veginn á þurru
landi. Og þeir munu halda áfram
að ræna þjóðina.
Jú jú, auðvitað eru margir reið-
ir. En er einhver hissa? Ekki ég.
Ein svívirðilegasta aðför að fjár-
hag íslenzkra heimila var reynar
gerð fyrir mörgum árum. Það var
þegar menn leyfðu sér að klippa
verðtrygginguna af launum manna
en láta hana haldast á
skuldunum. Þarna var
fundin auðveldasta og
fljótvirkasta leiðin til
þess að svipta menn
eignum sínum og
stela arðinum af
vinnu þeirra. Enda
hoppaði nú þjófah-
irðin hæð sína af kát-
ínu. En nú sjá menn
hvert þetta er að leiða
þjóðina. Við blasir
fjöldagjaldþrot þús-
unda heimila í land-
inu. Og menn standa og gapa,
röfla um að „vinda ofan af þessu“,
eða annað álíka kjaftæði. En mér
er spurn: Ef þessi svokallaða
„verðtrygging“ er orðin slíkt ríki í
ríkinu, að enginn hafi kjark eða
dug til rísa gegn henni í alvöru,
hvers vegna má þá ekki verð-
tryggja ALLT, launin okkar, eft-
irlaunin, ellilífeyrinn, bankainni-
stæðuna (ef ekki er búið að stela
henni!) Allt. Alveg eins og ráð var
fyrir gert í hinum upphaflegu
„Ólafslögum“. Hvers vegna krefst
stjórn Alþýðusambands Íslands
ekki slíkra breytinga? Á stjórn
ASÍ sér ekki neina aðra „hugsjón“
en að troða okkur inn í fangelsi
Mið-Evrópuþjóða, þar sem við
munum glata þessum tætlum sem
enn eru eftir af sjálfsákvörð-
unarrétti okkar? – og svo að við-
halda þeirri glæpsamlegu fram-
kvæmd verðtryggingar sem er og
verður þessari þjóð til háborinnar
skammar um ókomna tíð.
II.
„Fer nú óðum fækkandi/
framhjátökum mínum“, orti góður
maður eitt sinn. „Vér eigum að-
eins hina líðandi stund“. Það á við
um okkur öll. Þess vegna vildi ég
koma þessum athugasemdum á
framfæri, á meðan tími er til.
Kannski á ég þó enn eftir að
skrifa grein í Morgunblaðið – eða
greinar! Hver veit?
En þótt ég sé reyndar ekki að
spá neinu um framtíðina í þessu
greinarkorni, þá finnst mér samt
vissara – svona til öryggis! – að
nota nú tækifærið og þakka Morg-
unblaðinu löng og góð kynni. Sú
var tíð, að ég var í hartnær áratug
blaðamaður á einu af svokölluðum
„andstæðingablöðum“ Moggans, á
dögum flokksblaðanna sálugu. Þá
eignaðist ég ýmsa góða kunningja
þar í stað, sem sumir héldu tryggð
og vinfengi við mig, löngu eftir að
ég var hættur í blaðamennskunni
og kominn niður í háttvirt Alþingi.
En í Alþingi var ég í 18 – átján –
ár, og þar heyrði ég miklu fleiri
röksemdir með og móti verðtrygg-
ingu en allir snobbfuglar íslenzkra
fílabeinsturna saman lagt. Þeir
geta ekki sagt mér neitt um þá
hluti, sem ég hef ekki heyrt marg-
oft áður, – og frá miklu betri
mönnum.
Umfram allt: Hlífið heimilunum
í landinu og gerið allt sem í mann-
legu valdi stendur til að koma í
veg fyrir að þau fari á vonarvöl.
Þau eru nú einu sinni undirstöður
þjóðfélagsins. Og verndið menn-
ingarstofnanir þjóðarinnar, m.a.
Ríkisútvarpið, Þjóðleikhúsið, Þjóð-
minjasafnið. Þessar stofnanir
mega aldrei lenda í höndum
braskara, hvorki að hluta til né í
heild. Þá er voðinn vís. Við erum
nú búin að sjá, hvernig þeir fara
með völd sín.
Afnemum hina þjóðhættulegu
verðtryggingu, eins og hún er og
hefur verið framkvæmd. Sýnum
nú að við séum menn til þess að
kveða niður einn hættulegasta
drauginn sem alltof lengi hefur
riðið húsum í okkar litla sam-
félagi.
Hvers vegna eruð
þið svona hissa?
Valgeir Sigurðsson
deilir á framkvæmd
verðtrygging-
arinnar
» Afnemum hina þjóð-
hættulegu verð-
tryggingu, eins og hún
er og hefur verið fram-
kvæmd.
Valgeir Sigurðsson
Höfundur er rithöfundur og fyrrv.
blaðamaður.
HEIMSPEKI-
KENNARAR mínir í
Háskóla Íslands
héldu því forðum
fram, að í mannlífinu
stæði valið um skyn-
semi og ofbeldi.
Skynsemin var sögð
felast í frjálsri rann-
sókn og rökræðu,
virðingu fyrir réttindum ein-
staklinga og hlýðni við lögin. Of-
beldið var hins vegar talið, þegar
hnefum væri beitt í stað raka og
níðst á fólki. Í janúar 2009 sáu Ís-
lendingar, hversu stutt getur verið
í ofbeldið. Æstur múgur réðst á
Alþingishúsið, braut rúður, kveikti
elda og veittist að lögregluþjónum.
Kunnur Baugspenni sat ásamt
öðrum óeirðaseggjum fyrir Geir
H. Haarde, þá forsætisráðherra,
barði bíl hans utan og ógnaði hon-
um, afmyndaður af bræði. Er
menningin aðeins þunn skán ofan
á villimanninum, sem hverfur,
þegar honum er klórað?
Samfylkingin hafði ekki siðferði-
legt þrek til að rísa gegn ofbeld-
inu, heldur lét undan og rauf
stjórnarsamstarf við Sjálfstæð-
isflokkinn, þótt hún kostaði því
raunar til, að helsta baráttumálið,
umsókn um Evrópusambandsaðild,
væri tekið af dagskrá. Það kemur
þó ekki eins á óvart og hitt, að of-
an úr Háskóla Íslands skuli fáir
sem engir verða til að
gagnrýna ástandið.
Öðru nær. Há-
skólamenn virðast
sumir fagna því, að
ríkisstjórn skuli hrak-
in frá völdum með of-
beldi, og hefur einn
þeirra jafnvel tekið
sæti í minni-
hlutastjórn Jóhönnu
Sigurðardóttur.
Hefndarþorsti
fremur en umbótavilji
virðist vera leiðarljós
nýju stjórnarinnar. Fyrsta verkið
á að vera að reka Davíð Oddsson
seðlabankastjóra fyrir engar sak-
ir. Vissulega hefur verið deilt um
peningastefnuna. En hún var
mörkuð í samráði við ríkisstjórn
hverju sinni, þar á meðal þá, sem
Jóhanna Sigurðardóttir sat í.
Kaup ríkisins í Glitni í október
2008 hafa einnig verið gagnrýnd.
En þau voru gerð með samþykki
þáverandi ríkisstjórnar, þar sem
Jóhanna var ráðherra.
Á meðan Jóhanna Sigurð-
ardóttir steinþagði, varaði Davíð
Oddsson oft við örum vexti bank-
anna, jafnt í einkasamtölum við
ráðamenn og opinberlega. Hann
sagði til dæmis á fundi Við-
skiptaráðs 6. nóvember 2007: „Ís-
land er að verða óþægilega skuld-
sett erlendis. Á sama tíma og
íslenska ríkið hefur greitt skuldir
sínar hratt niður og innlendar og
erlendar eignir Seðlabankans hafa
aukist verulega, þá hafa aðrar er-
lendar skuldbindingar þjóðarbús-
ins aukist svo mikið, að þetta
tvennt sem ég áðan nefndi er smá-
ræði í samanburði við það. Allt
getur þetta farið vel, en við erum
örugglega við ytri mörk þess sem
fært er að búa við til lengri tíma.“
Davíð fékk hins vegar lítt að
gert, vegna þess að með laga-
breytingu 1998 var Fjármálaeft-
irlitið fært undan Seðlabankanum.
Heimildir og skyldur til að fylgj-
ast með viðskiptabönkunum hurfu
nær allar. Eftir urðu smáverkefni
eins og lausafjárskýrslur og geng-
isjafnaðarreglur.
Lýðskrumarar reyna að nýta
sér, að þjóðin er ráðvillt eftir
bankahrunið. Þeir eiga volduga
bandamenn í þeim auðjöfrum, sem
ráða flestum fjölmiðlum á Íslandi
og hafa ásamt leigupennum sínum
haldið uppi rógsherferð gegn Dav-
íð í mörg ár, af því að hann vildi
setja þeim eðlilegar skorður. En
brottrekstur Davíðs væri full-
komin valdníðsla. Hugmyndin með
sjálfstæðum seðlabanka er, að
seðlabankastjórar fylgi rökstuddri
sannfæringu fremur en geðþótta
valdsmanna. Skynsemin á að ráða,
ekki ofbeldið.
Ofbeldi og valdníðsla
Hannes Hólmsteinn
Gissurarson skrifar
um störf nýrrar rík-
isstjórnar
»Hefndarþorsti frem-
ur en umbótavilji
virðist vera leiðarljós
nýju stjórnarinnar.
prófessor
Höfundur er prófessor í stjórn-
málafræði í Háskóla Íslands.
SÁ SEM hefur blandað sér í
mannþröngina á Austurvelli á
laugardögum hlýtur að finna
þann feiknakraft sem býr í sam-
stöðunni. Hún hefur lýst and-
styggð sinni á fylgifiskum auð-
hyggjunnar, velt ríkisstjórn og
flutt til valdið í samfélaginu. Sam-
staðan hefur gert friðsama bylt-
ingu.
Í dag boða Raddir fólksins til
fundar á Austurvelli. Ég þekki að
sjálfsögðu ekki ræðurnar sem
fluttar verða.
Hins vegar sá ég frétt um fund-
inn í Morgunblaðinu. Þar segir í
tilkynningu frá Röddunum:
„Búsáhaldabyltingin hefur því
náð að hreyfa við gamla flokks-
ræðinu en betur má ef duga skal.
Nú er nauðsynlegt að taka upp
virkt lýðræði og losa þjóðina við
útsendara flokkseigenda í fjár-
málafyrirtækjum, stjórnsýslunni,
háskólum og fjölmiðlum.“
Af tilefninu vil ég minna á að
vald yfir fjármálafyrirtækjum,
stjórnsýslunni, háskólum og fjöl-
miðlum hverfur ekki með því að
taka það frá flokkum; það flyst til,
færist í annarra hendur, oftast til
langtímaráðinna embættismanna.
Það er það. Bankarnir hrundu,
frjálshyggjan féll saman og sam-
félagið riðaði til falls.
Allt þetta varð vegna þess að
stefnan, hugmyndin, hugsjónin,
sem fylgt var reyndist röng.
Þetta skapaði aðstæður fyrir
byltingu. Hún var gerð. Reiðin og
sársaukinn sem henni fylgdi
beindist að hugmyndaglópum
auðvaldsins. Þeim varð ekki bylt.
Þeir hurfu inn í græðgi sína.
Embættismenn þeirra sitja eftir,
rassþungir í stólum sínum. Hins
vegar tókst byltingunni að hrella
svo kjörna valdsmenn, flokks-
hestana, að þeir hrökkluðust frá
völdum.
Lærum af þessu! Það hefur því
miður orðið reyndin að byltingar
hafa dáið drottni sínum þegar
fyrsti ávinningur var í höfn. Þær
hafa verið drepnar eða sofnað
sjálfar útaf. Í kjölfarið hefur sig-
urinn oftar en ekki snúist upp í
andhverfu sína, svo notað sé vin-
sælt orðalag stundarinnar. Þess
vegna vara ég við því að setja
embættismenn til meiri valda en
þeir þegar hafa. Það er hættulegt.
Látum þá þjóðkjörnu, bæj-
arfulltrúa, alþingismenn og for-
seta, halda völdum sem þeir hafa
og bætum frekar í en hitt. Verum
hins vegar staðföst í vökunni og
veltum þeim úr sessi þegar þeir
svíkja loforð sín, brjóta reglurnar
eða gleyma siðferðinu. Gerum
þetta að okkar hlut. Það er ærið
verk. Árangurinn ræðst af því að
byltingin lifi, fólkið sé á verði
gagnvart valdinu.
Úlfar Þormóðsson
Rödd mannsins
Höfundur er rithöfundur.
ÞESSA dagana, þegar margir eru
áhyggjufullir af fjárhagsástæðum,
er ekki úr vegi að rifja upp hvað Ás-
geir Jakobsson hefur eftir Vestfirð-
ingnum Einari Guðfinnssyni í Bol-
ungarvík, um skuldir og
greiðslufresti, í bók sinni Einars
saga Guðfinnssonar, sem Skuggsjá
gaf út árið 1985. Einar segir: „….Ég
er marga áhyggjustundina búinn að
eiga vegna skulda, sem ég sá ekki
hvernig ég gæti greitt. Þá hef ég
haft það fyrir reglu að fara til þess
sem hjá mér átti fyrir gjalddaga til
að vita hvað hann vildi fyrir mig
gera. Það er ekki oft sem þessi að-
ferð hefur brugðizt mér við að fá
greiðslufrest eða nýjan samning. Oft
var ég ergilegur yfir því, þegar fólk,
sem hafði tekið út hjá mér í reikn-
ing, kom ekki til mín, þegar það gat
ekki borgað, heldur hætti að verzla
við mig og fór jafnvel að forðast mig.
Þetta er alröng aðferð, þegar fólk á
erfitt með greiðslur. Það á ævinlega
fyrst að fara til þess, sem það skuld-
ar og vita, hvað hann getur hjálpað
því og lofa þá ekki aftur meiru en
það getur staðið við. Samt er betra
að fara tvisvar og biðja um frest eða
umlíðan en fela sig.“
Svo mörg voru þau orð og miklu
fleiri hjá þeim félögunum fyrir vest-
an í þá daga þegar menn þurftu oft
að bíta á jaxlinn. Íslendingar hafa
margsinnis áður þurft að þreyja
bæði þorrann og góuna og það við
mörgum sinnum verri skilyrði en
allsnægtirnar sem þeir búa við í dag.
HALLGRÍMUR SVEINSSON,
Þingeyri.
„Betra að fara tvisvar“
Frá Hallgrími Sveinssyni