Nýtt kvennablað - 01.05.1954, Qupperneq 6

Olöf á
raunum
Húsfreyjurnar á mannmörgu heimilunum gleymast
ekki, þó að fljótt fenni annars í spor göngumannsins.
Sarfssvið húsmóðurinnar var svo margþætt, og verk-
sviðið svo vítt samanborið við „húsmennskuna,“ að
það skóp stærri sálir. Þrekmeiri konur. Heimili þeirra
voru oft eins konar griðas?taður. Þangað Jeituðu lang-
ferðamenn náttstaðar. Þar var venjulega húsrúm og
nógur matur, og gott höfðingja heim að sækja, sem
buðu ferðafólk velkomið og veittu því af risnu, endur-
gjaldslaust. Eitt þessara stóru heimila var Hraun í
Fljótum.
Frú Ölöf fæddist á Hraunum 12. apríl 1866, næst
elzt 8 alsystkina, dóttir Einars B. Guðmundssonar,
bónda og dannebrogsmanns, sem var bróðursonur
Baldvins Einarssonar, hins þjóðkunna áhuga- og um-
bótafrömuðar, og Kristínar Pálsdóttur, Jónssonar
prófasts og sálmaskálds á Völlum í Svarfaðardal, síð-
. ar í Viðvík.
Þrettán ára gömul missti hún móður sína, 1879.
Dvaldist bún eftir það jöfnum höndum á Hraunum
hjá föður sínum og í Siglufirði hjá Snorra Pálssyni,
móðurbróður sínum, og ekkju hans eftir að hann dó,
þar til hún fór að búa.
Vorið 1892 giftist hún Guðmundi Davíðssyni, Guð-
mundssonar prófasts á Ilofi í Hörgárdal. Bjuggu ungu
hjónin að Hofi fyrstu 4 árin, en fluttu ])á að Ilraunum
og hefur frú Ólöf síðan, manna á milli.alltaf borið
nafnið, Ólöf á Hraunum.Hraunaheimilið var þekkt um
land allt fyrir höfðingsskap. Þar voru margir vinnu-
menn og vinnukonur eins og á öllum stærri heimilum,
en bústjórnin mikil og vandasöm, þegar svo í ofan á
lag var fullt hús af gestum. En húsmóðurstaðan fór
Ólöfu sérstaklega vel. Á Hraunum var gestkvæmara
en víðast annars staðar. Hjónin löðuðu að sér vini og
vandamenn, sem fóru hópferðir heim að Ilraunum sér
til skemmtunar, auk þeirra er erindi áttu við hrepp-
stjórann og húsmóðurina, og langferðamannanna, sem
strekktu til að ná gistingu á Hraunum. Fagnaði hús-
freyjan hverjum, sem að garði bar.
Ólöf og Guðmundur eignuðust tvo syni, Einar Bald-
vin og Davíð. En Davíð, yngri sonurinn dó úr barna-
veiki á öðru ári. Hún tók sér það mjög nærri. Það
má geta sér þess til. En slíka raun skilur líklega sá
einn er reynir. Eftir það tóku þau hjónin fjögur blörn
Ólöf Elnarsdóttir.
til fósturs, tvö stúlkubörn höfðu þau tekið til fósturs
áður. Ólu þau upp 4 stúlkur og 2 drengi og þess utan
tóku þau fjölda barna ti! sumardvalar, ár eftir ár. Sýn-
ir það betur en allt annað hvílíkum mannkostum
Hraunahjónin voru búin. Ólöf dró sig ekki í hlé þótt
móti blési, heldur reiddi öðrum mjúkan beð, saddi ann-
arra manna börn og hughreysti þá, sem þreyttir voru.
Þetta gat hún allt. Hvort hún ávann sér sjálf þessa
mannlund, eða henni var hún gefin í vöggugjöf, því
verður ekki svarað hér, en líklega hefur hvort tveggja
verið. Ættleggurinn var styrkur. Þó frú Ólöf væri sí-
starfandi og stjórnaði þessu margmenna gestaheimili,
sá aldrei á henni þreytu. Hún var alltaf eins og spáný,
upplitsdjörf og höfðingleg, þó hún væri smá vexti,
gáfuleg og kvik á fæti. 1 margmenni, utan heimilis,
allra kvenna glaðværust og vingjarnlegust.
Afburða ferðamaður var Ólöf á Hraunum, ekki að-
eins á yngri árum, heldur langt fram eftir æfi. Muna
margir enn, er hún einu sinni sem oftar um hávetur
fór gangandi til Akureyrar ásamt vönum skíðagörp-
um. Þau fóru Klaufabrekkur og lentu í einhverri mestu
stórhríð, sem gengið hefur yfir Norðurland á þessari
öld. Veðurhæðin var svo mikil að ekki var hægt að
nota skíðin eftir að stórhríðin skall á. En Ólöf komst
leiðar sinnar og varð ekkert um þessa ferð. Stóð sig
ekki síður en hinir.
Þá minnast þess vinir hennar, er hún eitt sinn á út-
mánuðum fór þrisvar sinnum gangaridi yfir Siglu-
fjarðarskarð, sama sólarhringinn. Voru Hraunahjónin
komin í brúðkaupsveizlu til Siglufjarðar, en kona af
næsta bæ við Hraun, sem boðin var kom ekki, bóndi
hennar einn síns liðs. Þetta þótti Ólöfu svo mikil fjar-
stæða, að hún fór strax á stað og sótti hana. Varð hún
NÝTT KVENNABLAÐ