Morgunblaðið - 16.09.2009, Blaðsíða 26

26 Umræðan BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 2009
ÓHÆTT er að segja
að leikskólinn sé stór
hluti af tilveru margra
barna og fjölskyldna í
okkar samfélagi. Í dag
er leikskólinn við-
urkenndur sem fyrsta
skólastig barnsins.
Menntamálaráðu-
neytið, sveitarfélögin
og aðrir rekstraraðilar
hafa lagt sitt af mörk-
um í uppbyggingarstarfi leikskólans
sem hefur verið í stöðugri þróun síð-
ustu ár. Fjölbreytni í starfi leikskól-
ans og aukin gæði hafa verið í takt
við auknar kröfur samfélagsins og er
leikskólinn góð undirstaða fyrir
barnið til að takast á við næstu skref
menntagöngunnar. Ný menntalög
hafa litið dagsins ljós. Þar kemur
fram að leikskólinn sé fyrsti skóli
barnsins og áhersla er lögð á að
börnin fái jákvæða mynd af skóla-
kerfinu í heild sinni. Mikill metnaður
og framsýni liggja í nýjum lögum,
þar hafa fagmennska og þjónusta
ráðið för.
Samtökin Heimili og skóli fagna
nýju leikskólalögunum. Sérstök
ánægja er með IV. kafla laganna
sem fjallar um aðkomu foreldra að
leikskólastarfi, en sá kafli er nýr í
lögunum. Þar er fjallað um foreldra,
réttindi þeirra og skyldur en margir
hagsmunaðilar hafa lýst yfir mik-
ilvægi þess að aðkoma foreldra að
leikskólastarfi sé aukin. Ábyrgð á
uppeldi barna hvílir fyrst og fremst
á herðum foreldra en öflugt og náið
samstarf við starfsfólk leikskóla er
lykillinn að vellíðan þeirra og
þroska.
Í nýju leikskólalögunum er skerpt
á ábyrgð foreldra á
leikskólagöngu barna
sinna og þess farið á
leit að þeir fylgist með
skólagöngu barnanna
með því að styðja þau
og hvetja á allan hátt í
góðu samstarfi við
starfsfólk leikskóla.
Það hefur verið hags-
munamál foreldra að
aðkoma þeirra að mál-
efnum leikskólans
verði styrkt og ábyrgð
foreldra á leikskóla-
starfi sé skýr. Foreldrar, starfsfólk
leikskóla og börn eru samstarfs-
aðilar og mynda þarf sterkan sam-
starfsvettvang þar sem velferð
barna er höfð að leiðarljósi.
Ný leikskólalög kveða á um að við
hvern leikskóla skuli starfa for-
eldraráð og ber leikskólastjóra að
stuðla að þessu samstarfi með því að
hafa frumkvæði að stofnun þess.
Þetta eru nýmæli í lögum um leik-
skóla. Ætlunin er að koma á góðu og
nánu samstarfi foreldra og starfs-
fólks leikskóla. Með því að lögfesta
stofnun foreldraráða er ekki verið að
koma í veg fyrir að foreldrafélög
starfi áfram við leikskóla. Lögin
gera ráð fyrir því að það sé í höndum
foreldra að taka ákvörðun um hvort
starfandi sé foreldrafélag samhliða
foreldraráði. Hér hafa skapast ný
sóknarfæri fyrir foreldra leikskóla-
barna, til dæmis til að fjalla um og
gefa umsögn til leikskólans um
skólanámskrá og aðrar áætlanir er
varða starfsemi. Einnig er kveðið á
um að haft sé samráð við foreldra
um allar ákvarðanir sem teknar eru
um meiriháttar breytingar á skóla-
starfi.
Ein leiðin til að kynnast þeim leik-
skóla sem tekur þátt í uppeldi barns-
ins er að taka þátt í foreldra-
samstarfi og opnar slíkt samstarf
einnig möguleika á að geta haft áhrif
á starfið og það umhverfi sem
barninu er búið. Forsenda öflugs
foreldrasamstarfs er gagnkvæmt
traust og virðing milli foreldra og
starfsfólks leikskóla. Skólastofnanir
hafa á undaförnum árum komið
meira að uppeldi barna þar sem
dvalartími þeirra hefur lengst tölu-
vert síðustu ár og sífellt yngri börn
dvelja í 7-9 klukkustundir á dag á
leikskólum landsins. Á leikskólum er
unnið mikilvægt starf og brýnt er að
við hlúum að velferð barnanna og
virkjum krafta allra sem að koma.
Góðir skólar koma aldrei í stað
foreldra því foreldrar eru áhrifa-
mestu fyrirmyndir barna sinna.
Eins og máltækið segir: Lengi býr
að fyrstu gerð. Framundan eru
mörg sóknarfæri fyrir foreldra og
þau skulum við nýta vel í þágu
barnanna. Börnin eru framtíð lands-
ins og það er skylda okkar foreldra
að bera ábyrgð á velferð þeirra. Það
gerum við með því að taka þátt í leik
þeirra og starfi.
Stuðlum saman að því að byggja
upp barnvænt samfélag.
Aukin aðkoma foreldra
að leikskólastarfi
Eftir Sjöfn Þórð-
ardóttur »Ný leikskólalög gera
ráð fyrir stofnun for-
eldraráða við leikskóla
en þannig skapast ný
sóknarfæri fyrir for-
eldra í leikskólum og
samstarfsvettvangur.
Sjöfn Þórðardóttir
Höfundur er formaður Heimilis og
skóla – landssamtaka foreldra.
Á DÖGUNUM var frumsýndur
„fyrsti íslenski spennutryllirinn“,
eins og hún var kynnt, og óvenju-
mikið lagt í aug-
lýsingar: Vegg-
spjald í
yfirstærð á vegg
Sambíósins á
Akureyri. Þarna
var hún sem
sagt komin
„Reykjavík
whale watching
massacre“ og
eftirvænting mín
var mikil og ég
mætti snemma til að tryggja mér
miða á frumsýningu.
Ég var hissa á því hvað það var
lítil umferð, enda kom í ljós að
það voru ekki nema 10-15 manns í
salnum á frumsýningu. Ég settist
eftirvæntingarfullur en hvað gerð-
ist; myndin gekk fram af mér og
vinkonu sem var með mér, ég
gafst upp og var farinn út löngu
fyrir hlé.
Þetta er ekki fyrsti spennutryll-
ir á Íslandi. Besti íslenski spennu-
tryllir til þessa er að mínu mati
Reykjavík-Rotterdam eftir Óskar
Jónasson sem ég sá á frumsýn-
ingu í fyrra.
En þessi nýja mynd, RWWM
eins og hún er kölluð, er frekar
fyrsti íslenski keðjusagarmorðing-
inn. Þarna er fólk drepið hægt –
en örugglega – og leikstjórinn Júl-
íus Kemp og Sjón handritshöf-
undur þurftu auðvitað að hafa til-
finninguna og áhrif myndarinnar
alveg í hámarki með því að sýna
árásir og fylgja þeim eftir með
nærmyndum af blóðspýtandi sár-
um. Vill fólk láta ganga fram af
sér? Þetta verður blóðugasta
blómstur í landkynningu og mark-
aðssetningu íslensks kvikmynda-
heims til þessa.
Ég er viðkvæmur og kelling í
mér og það var líka ung tveggja
barna húsmóðir á Akureyri sem
mætti þarna með mér. Og sem
betur fer urðu börnin eftir heima.
Myndin hvort sem er bönnuð inn-
an 16. Og þessi hryllingur kostaði
mig á annað þúsund! Ég reyndi
ekki að fá endurgreitt. Ég þekki
Sjón aðeins sem vin bróður míns
og gerði mér því miklar væntingar
um að sjá afrakstur handritsvinnu
hans til að læra af, þar sem ég er
sjálfur að vinna í handritum. En
Júlíus Kemp og Sjón eru á ann-
arri línu en ég, vægast sagt. Í
Morgunblaðinu 6.9. sl. kemur fram
að Sjón er að vinna í handriti fyrir
Vesturport, þar hlýtur að verða
minna blóð.
Baltasar Kormákur fékk fullt
hús á Mýrina og síðast Brúðgum-
ann fyrir einu til tveimur árum.
En á RWWM voru aðeins 10-15
manns mættir á frumsýningu á
meistara-blóðgos-brunna-
sláturmynd.
Ég er hrifinn af slátri en ekki
úr mannablóði heldur lambablóði
og nú heilsar sláturtíð 2009 með
blóðugustu íslensku mannakjöts-
hakkmynd til þessa. Frá því á
æskuárum hefur móðir mín eldað í
sláturtíðinni grauta úr blóði, – en
hráefnið er nú mest hveiti og vatn.
Grautur sem lítur út eins og dökk-
brúnn búðingur, – gjarnan með
rúsínum. Og þennan graut hef ég
eldað fyrir sjálfan mig nær dag-
lega síðasta árið eða svo.
Ég er fagurkeri og nýt þess að
búa á fögru hreinu Íslandi og ég
er að vinna í handriti að slát-
urmynd en það verður ham-
ingjutáraslátur, – botnar og barm-
ar, en faldir í blómaskrúði. Þetta
er mitt markmið næstu 40 ár, von-
andi næ ég því fyrir þann tíma.
ATLI VIÐAR
ENGILBERTSSON,
fjöllistamaður.
Massacre-martröð
Frá Atla Viðari Engilbertssyni
Atli Viðar Eng-
ilbertsson
SÍÐUSTU dagana á síðasta ári
boðaði þáverandi heilbrigðis-
ráðherra, Guðlaugur Þór Þórð-
arson, nið-
urskurð í
heilbrigð-
ismálum. Eitt af
því sem Guð-
laugur boðaði
var að leggja
niður starfsemi
St. Jósefsspítala
í Hafnarfirði og
breyta spít-
alanum í öldr-
unarvistun.
Margir voru ósáttir við þessa
tillögu og var ég ein af þeim þar
sem ég þekki starfsemi meltingar-
sjúkdómadeildar St. Jósefsspítala
á eigin skinni en þangað hef ég
sótt lækningu frá árinu 1992. Ég
get fullyrt að starfsemin sem þar
fer fram hefur eingöngu farið
batnandi og allt gert til að láta
sjúklingum sem þangað koma líða
eins vel og hægt er en það hef ég
áður sett fram í greinaskrifum í
Morgunblaðinu.
Þrátt fyrir að ég hafi ekki kosið
Vinstri græna í kosningunum í
apríl létti mér mikið þegar Ög-
mundur Jónasson tók við embætti
heilbrigðisráðherra en að mínu
áliti hafði hann verið einn harðasti
andstæðingur niðurskurðar í heil-
brigðiskerfinu. Hann hafði þá sagt
sína skoðun á aðgerðum heilbrigð-
isráðherrans Guðlaugs Þórs og
lýst óánægju sinni með hvernig
hann seildist í vasa sjúklinganna.
Einnig gladdi það mig að heyra
hann segja að hann myndi endur-
skoða þær sparnaðaraðgerðir sem
kynntar höfðu verið á síðasta ári.
Í grein í Morgunblaðinu þakkaði
ég Ögmundi sérstaklega fyrir að
ætla að endurskoða ákvarðanir
fyrrverandi heilbrigðisráðherra og
þann niðurskurð sem hann hafði
boðað.
Einnig vitnaði ég í sömu grein í
Ögmund þar sem hann sagði í út-
varpsþættinum Sprengisandi hinn
8. febrúar 2009 að sett yrðu skýr
markmið með niðurskurði sem
ekki kæmi niður á starfsfólki og
að ekki yrði dregið úr aðgengi
sjúklinga. Í sama þætti talaði
hann um að reynt yrði að ná sátt
um þær skipulagsbreytingar sem
nauðsynlegar væru.
Annað finnst mér þó vera upp á
teningnum núna þegar ég hlusta á
nýjustu fréttir úr heilbrigðiskerf-
inu en allt þetta tal um niðurskurð
og lokun deilda á spítulunum ýtir
undir óöryggi sjúklinga og starfs-
fólks.
Þessi skrif mín hafa sennilega
engin áhrif á ákvörðun ríkisstjórn-
arinnar í heilbrigðismálum en mér
finnst mikilvægt að mín rödd
heyrist þar sem hún er rödd sjúk-
lingsins sem verður fyrir barðinu
á niðurskurðarhnífnum. Það er
nóg að rogast með ólæknandi
sjúkdóm þó maður þurfi ekki líka
að óttast niðurskurð í heilbrigð-
iskerfinu.
Ég hef stundum sagt að þegar
maður veikist sé mikilvægt að
vera bæði andlega og líkamlega
hraustur. Aldrei eiga þau orð eins
vel við og núna á Íslandi.
ÞURÍÐUR RÚRÍ
VALGEIRSDÓTTIR
leikskólakennari.
Frá Þuríði Rúrí Valgeirsdóttur
Þuríður Rúrí
Valgeirsdóttir
Skamm skamm
Ögmundur
„Bankana vantar
trausta lántakendur,“
segir textavarpið okk-
ur í aðalfyrirsögn
sunnudaginn 30. ágúst
2009. Ef traustan lán-
takanda vantar, þá
getur ríkið búið hann
til með því að stofna
fyrirtækið „Rík-
isíbúðir ohf.“, sem
stundaði þau viðskipti
að kaupa og eftir atvikum selja
íbúðir aftur, þegar hæfur og fjár-
sterkur aðili vildi kaupa. Annars
myndu „Ríkisíbúðir ohf.“ leigja
íbúðir sínar út á markaðsverði.
Krónan rúllaði aftur í kaupum og
sölu fasteigna.
Það er mjög vanmetið hvað hæfur
og öruggur fasteignamarkaður er
stór hluti af lífsgæðum fólks og
grundvöllur þess að venjuleg fjöl-
skylda geti lifað hamingjusömu og
fjárhagslega öruggu lífi. Er algjört
grundvallaratriði.
Núna hefur hrun bankanna valdið
því að fasteignir seljast ekki sem áð-
ur og öll fasteignasala er nánast
frosin föst. Fólk reynir að skipta á
íbúðum. Lætur íbúð sína í skiptum
fyrir aðra betri og þægilegri og not-
ar varla peninga við skiptin. Krónan
okkar er sem sagt hætt að rúlla í
fasteignaviðskiptum hér á landi. Er
mjög slæmt.
Úr þessu þarf að bæta með ein-
földum og öruggum hætti. Við verð-
um að draga úr neikvæðri umræðu
okkar um fjármál heimilanna og hag
landsins. Í stað þess verðum við að
snúa okkur að því raunhæfa verk-
efni að endurreisa fasteignamark-
aðinn og láta krónuna
okkar rúlla þar aftur.
Ný og meiri velta á
fasteignamarkaði leys-
ir ótrúlega mörg fjár-
hagsvandamál hjá
venjulegu fólki. Kæmi
eins og nýr og frels-
andi andblær, sem
leysa myndi alla vega
að hluta fjárhagsvanda
margs fólks. Byrjum
að láta okkar aumu
krónu rúlla aftur í
stórum stíl við kaup og
sölu fasteigna. Það skapar okkur
meiri þjóðartekjur og meiri hagvöxt
sem nota mætti til að borga ICE-
SAVE en það myndu hagfræðingar
segja okkur í blöðum og sjónvarpi.
Reddaði Icesave.
En hvað með sálina í venjulegu
fólki, sem ætlar núna í dauðans ang-
ist að hætta að greiða af íbúðum sín-
um? Getur ekki borgað meira.
Sveltir sig jafnvel og börnin líka un-
anfarna mánuði til að borga af íbúð-
inni, en allir þurfa þak yfir höfuðið.
Fjölskyldur þurfa öruggt skjól, þeg-
ar skólar byrja með haustinu. Geta
ekki verið á götunni með börnin sín.
Ástandið með vanskil á greiðslum af
íbúðalánum verður verra og verra
með degi hverjum. Þetta segja okk-
ur fréttir í blöðum. En hvað með
sálarangist þeirra kvenna og barna
sem sjá fram á að lenda á götunni og
tapa öllu sínu fé vegna vísitölu- og
gengistryggðra lána? Er hægt að
bjóða konum og börnum okkar upp
á þetta? Hvað með sálarangistina?
Nú er það þannig, að greinarhöf-
undur var fasteignasali í áratugi en
er nú tekinn að eldast. Hann hefur
lifað og séð markað fasteigna hér á
landi rísa og falla, en fara svo aftur í
gang að nýju. Þekkir þetta allt í ára-
tugi af sinni lífsreynslu.
Í stuttu máli sagt er það einfalt
mál, ef vilji yfirvalda er fyrir hendi,
ásamt framtaki yfirvalda, að snúa
fasteignamarkaðinn aftur í gang.
Þetta hefur verið gert áður þótt
vandamálið hafi þá verið minna.
Auðveldara að leysa það, þar sem
það var ekki risavaxið eins og nú.
Samt verðum við að láta krónuna
okkar rúlla aftur í fasteignasölu.
Okkur hefur verið sagt frá hlið-
stæðu og nýlegu vandamáli í risa-
vöxnum bílaiðnaði Bandaríkjanna.
Þar var allt að frjósa fast með sölu á
bílum vegna nýlegs hruns á lána-
markaði fasteigna þar í landi. Þó
greinarhöfundur sé kominn örlítið
fram úr í eðlilegri lengd á þessari
blaðagrein, þá verður að ljúka henni
með nokkrum völdum orðum í
stuttu máli.
Bandaríkjamenn björguðu sínum
bílaiðnaði með inngripi ríkisins. Nú
rúllar dollarinn þar jafnvel hraðar
en menn áttu von á. Hér þarf að
veita ónotuðu fé í bönkum og lífeyr-
issjóðum út á fasteignamarkaðinn á
ný svo krónan rúlli þar aftur á fullri
ferð sem áður. Beita ríkisábyrgð til
að útlán banka og lífeyrissjóða séu
tryggð ef nauðsyn ber til. Meira
seinna.
Krónan verður að
rúlla aftur og áfram
Eftir Lúðvík
Gizurarson » Það er mjög van-
metið hvað hæfur og
öruggur fasteignamark-
aður er stór hluti af lífs-
gæðum fólks ...
Lúðvík Gizurarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.