Morgunblaðið - 16.09.2009, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 2009
Rauða spjaldið Fjöldi fólks mótmælti þegar borgarstjórn Reykjavíkur samþykkti sölu á hlut OR í HS orku.
Heiddi
ÁGÆTI seðla-
bankastjóri, Már Guð-
mundsson.
Efni þessarar stuttu
greinar er að hvetja þig
einlæglega til að hlusta
á raddir vinnuveitenda
og launþega þegar þeir
fara fram á lága vexti.
Ég hygg að við höf-
um lært svipuð fræði
hér í gamla daga, en svo
tókumst við á við ólíka hluti; ég varð
starfsmaður útflutningsfyrirtækja
um áratugaskeið en þú varðst
banka- og fjármálasérfræðingur
með mikið og gott orðspor bæði inn-
an lands og utan.
Ég er einn af þeim sem vænti mik-
ils af þér sem seðlabankastjóra þar
sem fyrstu ummæli þín benda til
þess að þú sjáir ástandið hérna með
þeim gests augum sem stundum er
gott að sjá með þegar heimamenn
eru hættir að sjá skóginn fyrir trján-
um. Ég er enn að vona að þú sjáir
skóginn.
Við, sem höfum
staðið í atvinnurekstri
um áratugaskeið, vit-
um að hlutafé og
lánsfé er sá orkugjafi
sem þarf til stofn-
unar, uppbyggingar
og reksturs fyr-
irtækja. Atvinnulífið
verður að fá fjármagn
svo það vaxi og dafni,
fyrirtækin ráði fólk í
vinnu, það fólk fái
greidd laun og af
þeim launum sínum
geti það greitt af lánum sínum, borgi
skattana og svo má áfram telja.
Forsvarsmenn vinnumarkaðarins
hafa margsinnis kallað eftir lágum
vöxtum, strax til að bjarga því sem
bjargað verður af atvinnulífi lands-
manna sem rær lífróður þessar vik-
urnar. Það verður að hlusta á þá og
aðhafast strax.
Staðreyndin er sú að vextirnir á
Íslandi eru allt of háir fyrir atvinnu-
lífið eins og sakir standa. Ég end-
urtek, allt of háir. Þú segir í ágætu
viðtali við Morgunblaðið nýlega að
engir yrðu kátari en þið í Seðlabank-
anum ef unnt yrði að halda þeim
markmiðum sem ykkur eru sett, um
verðbólgu, slaka í kerfinu og gengi,
með lægri vöxtum. Það efa ég ekki
að þú segir af heilum hug. Sé hins
vegar staðan sú að við verðum að
bíða eftir að þessum markmiðum
verði mætt, áður en hægt er að
lækka vexti, þá verður róðurinn enn
þyngri fyrir okkur öll en ella þyrfti
að vera. Sem dæmi get ég nefnt að á
meðan gjaldeyrishöftin eru við lýði
og herða á eftirlit með þeim, þá
verður gengismarkmiðið frekar
marklítið.
Það er mjög alvarlegt útlit nú á
haustmánuðum fyrir fyrirtækin í
landinu og þar með launafólk og ekki
síst fyrir tekjuþurfi ríkissjóð.
Atvinnuleysi er óþolandi þjóð-
arböl. Til að draga úr atvinnuleysi
þarf ný störf og að verja núverandi
atvinnu og til að skapa störf þarf fyr-
irtæki í heilbrigðum rekstri. Til þess
að stofna eða reka fyrirtæki þarf
hlutafé og lánsfé.
En hver er staðan?
Hlutafé fæst ekki þar sem þeir
sem eiga peninga fá svo háa vexti á
bankabókum (plús verðtryggingu)
að þeim dettur ekki í hug að leggja
fé í áhætturekstur.
Lánsfé er fyrirtækjunum heldur
ekki tiltækt þar sem bankarnir virð-
ast ekki mega veita lán nema það sé
áhættulaust. Sjálfskuldarábyrgða er
krafist í allt of miklum mæli og
lánsfé er hvort sem er ekki fýsilegur
kostur, á meðan vextirnir eru eins
háir og raun ber vitni.
Bankarnir eru samt fullir af pen-
ingum; peningum sem þurfa að kom-
ast í vinnu.
Af ofangreindu er ljóst að við er-
um í alvarlegri sjálfheldu.
Ágæti seðlabankastjóri, Már Guð-
mundsson.
Við Íslendingar verðum nú að
treysta á þig í þessu efni.
Við verðum að mega treysta því
að þú og peningastefnunefndin
hjálpi þjóðinni af stað inn í veturinn
með því að sýna þann kjark og stór-
hug að finna leið til að lækka vexti
verulega án tafar.
Það mun strax leiða til aukinnar
bjartsýni landsmanna, virka sem
vítamínsprauta á atvinnulífið, fjölga
störfum á skömmum tíma, fækka til
muna þeim fjölskyldum sem annars
munu missa heimili sín og síðast en
ekki síst auka tekjur ríkisins og
stuðla að áframhaldandi velferð.
En þið verðið ekki einir í þessum
slag. Samtök launþega og vinnuveit-
enda munu styðja ykkur heils hugar
sé tekið mið af áskorunum þeirra á
undanförnum mánuðum. Þeir hafa
reynsluna og eru með fingurinn á
púlsinum. Þeir vita hvar skórinn
kreppir. Ég veit að fjölmargir lands-
menn eru tilbúnir að bregða við
skjótt og hrinda í framkvæmd ýms-
um verkefnum sem fjölga munu
störfum og létta þér og öðrum
starfsmönnum ríkiskerfisins róð-
urinn. Atvinnulífið þarf skilning.
Áfram, Már.
Með góðri kveðju.
Eftir Friðrik
Pálsson » Við Íslendingar
verðum nú að
treysta á þig í þessu
efni.
Friðrik Pálsson
Höfundur er hótelhaldari.
Atvinnulífið þarf skilning, þjóðarinnar vegna
FORSÆTISRÁÐHERRAR eiga
aldrei frí. Samt er það svo að í flestum
öðrum löndum en á Íslandi er við-
urkennt að þeir eigi rétt á að taka sér
frí, a.m.k. einhvern hluta af venjuleg-
um sumarleyfistíma. Það eru hins
vegar engir venjulegir
tímar á Íslandi og ráð-
herrar jafnt sem þing-
menn hafa verið í nánast
stöðugri vinnulotu síðan
í október á sl. ári. Um
núverandi forsætisráð-
herra, Jóhönnu Sigurð-
ardóttur, gildir þetta
reyndar um undanfarin
rúm tvö ár. Það mætti
því teljast eðlilegt að
skilningur væri á því að
forsætisráðherra væri
utan Stjórnarráðsins
nokkra dagparta í sept-
ember til þess að safna
kröftum fyrir þingbyrj-
un 1. október og vet-
urinn sem allir vita að
verður annasamur og
erfiður. Því er ekki að
heilsa eins og við sjáum í
fjölmiðlum þessa dag-
ana.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra hefur undanfarna 7 mánuði
leitt ríkisstjórnarsamstarf tveggja
ríkisstjórna Samfylkingar og Vinstri
grænna á einhverjum erfiðustu og
kröfuhörðustu tímum sem íslensk
ríkisstjórn hefur nokkurn tíma starf-
að á. Afköst og árangur ríkisstjórn-
arinnar þennan tíma er án nokkurs
vafa meiri en nokkurrar annarrar
ríkisstjórnar í lýðveldissögunni.
Verkin hafa verið látin tala frá fyrsta
degi.
Á sama tíma ríkir einhugur og
samstaða í Samfylkingunni og er
flokkurinn óumdeild kjölfesta ís-
lenskra stjórnmála eftir glæsilegan
kosningasigur flokksins undir forystu
Jóhönnu.
Hver forsætisráðherra hefur sitt
eigið verklag eins og dæmin sanna.
Jóhanna Sigurðardóttir hefur gengið
lengra í valddreifingu og samráði inn-
an sinnar ríkisstjórnar en flestir for-
verar hennar. Sú staðreynd ætti enda
að blasa við að tími forsætisráðherra
er afar dýrmætur og verkefnum hans
þarf því að forgangsraða. Forsætis-
ráðherra svarar fyrir störf rík-
isstjórnarinnar í heild. Í því felst að
sjá til þess að þau verk sem stjórnin
setur sér og henni eru falin af Alþingi
nái fram að ganga. Ráðherrar stjórn-
arinnar fylgja eftir sínum sérsviðum
og svara fyrir þau á opinberum vett-
vangi. Gagnrýnt er að forsætisráð-
herra sé ekki nægilega á tali við full-
trúa erlenda fjölmiðla. Það er að
sönnu ekki efst í forgangsröð ráð-
herrans en þar með er ekki sagt að
erlent fjölmiðlafólk sé vanrækt af rík-
isstjórninni. Þeir erlendu blaðamenn
sem Morgunblaðið hefur til að mynda
leitt fram á síðum sín-
um hafa fengið og tek-
ið viðtöl við ráðherra í
ríkisstjórninni og ekki
annað vitað en að þeir
hafi fengið umbeðin
svör svikalaust.
Aðgengi að ráða-
mönnum á Íslandi er
almennt heldur gott
miðað við það sem
annars staðar þekkist.
Þegar litið er til baka
verður ekki komist hjá
því að álykta að núver-
andi forsætisráðherra
gefi forverum sínum í
embætti ekkert eftir
þegar kemur að sýni-
leika og virkum sam-
skiptum við fjölmiðla.
Af þessu tilefni er
rétt að undirstrika að
forsætisráðherra hef-
ur undantekningalítið
haldið 1-2 fundi með íslenskum blaða-
mönnum í hverri viku undanfarna sjö
mánuði. Á sama tíma hefur forsætis-
ráðherra haldið fjóra fjölmenna blað-
mannafundi með erlendum fjöl-
miðlum auk ýmissa annarra
samskipta við erlenda fjölmiðla.
Undanfarinn hálfan mánuð hefur
ekkert frést af formönnum Sjálfstæð-
isflokks og Framsóknarflokks. Á
meðan er endurtekið kvartað yfir því
að Jóhanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra sé ekki nógu sýnileg þótt
haldnir hafi verið tveir blaðamanna-
fundir eftir ríkisstjórnarfundi í sl.
viku. Stef af þessu tagi, þegar menn
þykjast ekki sjá það sem gert er, eru
kunnugleg úr pólitískri umræðu og
þurfa því ekki að koma á óvart. Fólk
getur velt því fyrir sér hvaða tilgangi
það þjónar að hamra sífellt á því að
forsætisráðherra sinni ekki verkum
sínum.
Þrjátíu ára ferill í stjórnmálum
hefur sýnt að Jóhanna Sigurðardóttir
vinnur sleitulaust í þágu almennings í
landinu þótt það sé ekki alltaf í kast-
ljósi fjölmiðla. Hún kann að stíga
fram á réttum tíma með sinn boð-
skap. Þann tíma velur hún sjálf en
hvorki fjölmiðlar né andstæðingar í
stjórnmálum.
Forsætisráðherra
og fjölmiðlar
Eftir Hrannar Björn Arnarsson
Hrannar B. Arnarsson» ...að Jóhanna
Sigurðar-
dóttir vinnur
sleitulaust í
þágu almenn-
ings...
Höfundur er aðstoðarmaður
forsætisráðherra.