Skólablaðið - 13.11.1931, Blaðsíða 8

-8-
DQNS KUKENS L AN.
í’etta er ekki í fyrsta sinn, sem danskan
og donskukenslan eru rædd hjer í Skólablað-
inu. Það er heldur engin furða Þótt neraend-
um verói nokkuð tíórætt um Þetts efni*
Ástæðan er í stuttu máli sú, að Það er f/rir
löngu cróið flestum nemendum ljóst,að svona
ofur-mikil kensla í dönsku - eins og hún
hefur verið að undanförnu og er enn - er
alls ekki Þörf og eyðir dýrrrBgtum tíma í of'
auóviröilegt efni.
Við skulum r.ú athuga li fcillega ,hvernig
kenslu er háttað í Þessari grein hjer í
skólanum. KunnáttU i dönsku er krafist tii
inntökuprófs í I. hekk, hún er lærð í allri
gagnfragðadeildinni, til muna j í máladeild-
inni er hún kend x öllum bekkjum og höfð
til stúdentsprófs, en í stærðfræðideildinni
er hún kend aðeins einn vetur (í 4. bekk).
Erxnfremur má. telja sem óbeina kenslu í
dönsku allar Þær kenslubælcur, sem eru á
vessu máli og kendar eru við skólann.
Það má. kveða svo að orði, að í gagnfræða-
deildinni sje danska kend svo, að viðunan-
legt sje og sæmilegt, Því að Þar er aða.1-
lega miðað við Þau hagrænu not, sem menn
geti ha.ft af henni. En í lærdómsdeildinni -
cg Þai’ á jeg aðallega við máladeildina - fer
undir eins að bera á. Því, að Þar er danskan
ekki kend með Þörfina fyrir augum, heldur
miðuð meira. viö bókmentalega Þekkingu, svo
sem kenslubækurnar bera ljóst með sjer,
"Dansk Litteratur" og "Dansk Litteratur-
historie".
Þess má geta jafnframt, að Þessi kensla
i dönskum'bókmentum er kák eitt og aðeins
til að sýnsst. Þvi aö viö lesum altof litið
eftir hvern höfund-til Þess að kynnast
honum tii nokkurra muna. Og gagn Það, sem
við ætturn að hafa af bókmenta.sögunni,hverf-
ur alveg’fyrir Því, hve mikið Þululærdóms-
snið og yf'irborðs-bragur er á kenslunni i
henni. Við erum aö visu látin lesa og læra
utanbókar um fá.eina. höfunda frá 19. öldinni
og nokkra fleiri. En hvaó hefur Þaó að segja
Okkur hundleióist bókin, eins og eðlilegt er
og enginn lærir neitt að gagni úr henni.
Það, sem minnisstæðast kann áð vera. úr Þess-
ari bókmentasögu, er ef til vill Þa.ð, hve
ótrúlega margir af höfundunum, sem i henni
eru nefndir,.eru "Præstesönne fra Jylland"
- og eitthvað meira. ------
Það er sannx næst, að dönskunni er skipað-.
\xr of veglegur sess með öðrurn námsgreinum
skólans. Þvi Þa.ð er ekkert smáiæði, að læra
hana. i sex vetur. Og mönnum verður á a.ð
spyrja. sjálfa sig, hvernig geti a Þvi stað-
ið, að lögö er svona mikil áhersla. 5 náms-
grein, sem ekki er erfiðari og Þarfari en
danskan er. Helst verður fyrir Það svarið,
að a.ða.l-áherslan liggi i Þvi, að dönsku-
kenslan sje orðin nokkurskonar hefð í skól-
anum, að hún sje arfur frá fornum txmum,
Þegar dansklunduð yfirráð rjeðu kenslumálum
hjer á landi.
En Þó ska.1 Það viðurkent, að við meg’jm
ekki allskostar ,án dönskukunná'c tu vera, eða
a.m.k. einhvers Korðurlandamáls. Þvx að svo
mikið er til af bókmcntum á. Þéssum tungu-
málum, að ósæmilegt væri, ef við n^etum ekki
haft gagn af Þeim. Og ennfremur höfum við
töluverð viðskifti vr'.ð Þessi lönd - og Þó
sjerstakiega Ðanmörku.
En til Þess að gefca haft not af dönskum
bókmentum, nægir okkur fyllilega Það, sem
við lærum i dönsku til gagnfiæcaprófs - svo
sem sjá. má af Þvi, sém okkur er ætlá.ð að
lesa af kenslubókum é Þessu máli. Þvi áreið-
anlega er hægt að gera. ráð fyrir Þvx, að
venjulegar beekur, sem f jalla um skáldskap cg
Þess háttar, sjeu ekki á Þyngra. máli en
fræðibækur, sem viö lesum, i sögu og ixátt-
úrufræði (liffræði, lifeðlisfiæði, stjörnu-
fiæði)- og stærðfiæði.
Og hvers vegna. erum við Þá aó burða.st með
alla. Þessa dönskukenslu, sem ekki kemur að
tilætluðum notum? Okkur kæmi betur að fé.
hana. minkaða., en fá eitthvað i stað hennar,
sem uppbótar-námsgrein. tTr nógu er að velja.
Jeg vil i Þessu sambandi benda t.d. á. Þýsk-
una.. Þó að við lærum mikið 1 Þýsku og fáum
góða tilsögn, er langt frá Þvi, að við sjeum
færir um að skrifa. ha-na til nokkiu’rar hlitar.
enda er engin áhersla lögð á Þá hlið málsins.
Okkur væri betur borgið en ella, ef við
fengjum i stað dönskunnar i lærdómsdeild
lækilega. tilsögn i skriflegri Þýsku, Þvi ao
viðskifti okkar og afskifti af Þjóöverjum
vaxa stöðugt.
? Jeg hefi nefnt Þýskuna aðeins sem öæmi,
> til að sýna fram á: Það, áð Þó að við 'fengj-
um dönskukensluna takmarkaða, yröum við
enganveginn i vandræðurn meó að fá eitthvað,
sem horföi til bóta, i staðinn, annaðhvort
sem nýjar námsgreinxr, eða endurtœttar.
Jóh. Q. Saiberg. .