Norðurland - 27.09.1979, Síða 5

jögur tíl fímm þúsund manns
aði á næstu átta árum
eðlilegt getur talist og þannig
aðeins í fáum tilvikum tekist að
hrinda af stað nýjum fram-
leiðsluþáttum og fyrirtækjum.
Við þessar aðstæður hefur svo
bæst sá mikli óstöðugleiki i ís-
lensku efnahagslífi, sem ein-
kennist af gífurlegri verðbólgu
og gerir hún iðnaðinum jafnvel
enn örðugra fyrir en öðrum
atvinnurekstri, ekki síst útflutn-
ingsiðnaði, þar sem gera verður
að jafna'ði bindandi sölusamn-
inga heilt ár fram í tímann.
Jafnframt hefur verðbólgan
virkað letjandi á viðleitni til
hagræðingar og endurbóta í
rekstri, en hvatt iðnrekendur
sem aðra til fjárfestinga í sum-
part óarðbærum fasteignum svo
sem húsbyggingum umfram það
sem nýst hefur í framleiðslu-
starfsemi.
Ég ætla hér ekki að fara út í að
rekja sambúðarvanda iðnaðar-
ins við aðrar atvinnugreinar,
svo sem sjávarútveg. Þar kemur
margt við sögu og býsna um-
deilt og viðkvæmt eins og geng-
ur.
Ég vil hins vegar leggja
áherslu á nauðsyn þess að við
leitumst við að stilla bjargræðis-
vegi okkar saman og vinna að
eflingu þeirra og uppbyggingu
út-frá víðtæku mati, skynsam-
legri nýtingu auðlinda og ann-
arra landkosta með arðgæfni og
öryggi í huga fyrir okkur sem
eyþjóð. Ef við teljum að athug-
uðu máli skynsamlegt að efla
hér útflutningsiðnað að marki,
hljótum við að búa honum þær
aðstæður að hann standi ekki
lakar að vígi en aðrar greinar út-
flutnings og að tekið sé tillit til
hans við ákvarðanir í efnahags-
málum, svo sem varðandi geng-
isskráningu.
Ullar- og skinna-
iðnaður vaxtar-
broddur
Þrátt fyrir þá erfiðleika sem
hér hefur verið að vikið, er hlut-
deild iðnaðar í vergri þjóðar-
framleiðslu um 15% (er þá fisk-
iðnaður og álframleiðsla ekki
meðtalin), og um 16 þús. manns
eru starfandi í almennum iðn-
aði, eða um 16.5% af vinnuafli í
landinu. Einstakar greinar iðn-
aðar og þá öðru fremur ullar- og
skinnaiðnaður hafa náð vaxandi
fótfestu í útflutningi með verð-
mæti milli 5 og 6 miljarða króna
á síðasta ári og allt að 10
miljarða á þessu ári. Eru miklir
möguleikar til aukningar á
þessu sviði ef vel er að staðið og
þessi vaxtarbroddur í útflutn-
ingsiðnaði okkar skiptir nú
þegar verulegu máli í atvinnu-
lífi víða um land. Við marg-
háttaða erfiðleika er þar hins
vegar að etja, sem sigrast verð-
ur á til að viðunandi öryggi og
vaxtarmöguleikar séu tryggðir.
Samstarfsnefnd um
iðnþróun
Við myndun ríkisstjórnarfyr-
ir ári bundu stjórnarflokkarnir
fastmælum í samstarfsyfirlýs-
ingu eftirtalin meginatriði varð-
andi iðnaðarmál:
1) Unnið verði að áætlun um ís-
lenska iðnþróun.
2) Skipuleg rannsókn verði
gerð á nýrri framleiðslu er
hentað geti hérlendis.
3) Ekki verði stefnt að erlend-
um stóriðjufyrirtækjum um-
fram það sem orðið er.
4) Samkeppnisaðstaða íslensks
iðnaðar verði endurskoðuð
og styrkt með opinberum
aðgerðum.
5) Iðnaðinum verði veitt aukin
tækniaðstoð til hagræðingar
og framleiðniaukningar.
6) Skipuleg markaðsleit og
sölustarfsemi vegna útflutn-
ings iðnaðarvara verði efld.
Á vegum iðnaðarráðuneytis-
ins hefur verið unnið í sam-
ræmi við þessa stefnumörkun
og ríkisstjórnin tekið afstöðu til
mála og tillagna eftir því sem
undirbúningi hefur miðað.
Ráðuneytið setti á fót sérstaka
Samstarfsnefnd um iðnþróun í
fyrrahaust, skipaða mönnum
með víðtæk tengsl við samtök
iðnaðarins, opinberar stofnanir
er vinna að iðnaðarmálum og
fulltrúa frá samtökum iðn-
verkafólks. Formaður þessarar
nefndar er dr. Vilhjálmur
Lúðvíksson, sem hér mun flytja
erindi á eftir, en hann hefur um
langt árabil unnið mikið að
iðnaðarmálum og veitti m.a.
forstöðu iðnþróunarnefnd, er
starfaði á árunum 1973-75.
Þessari Samstarfsnefnd um iðn-
þróun er m.a. ætlað að vera ráð-
gefandi um mótun heildar-
stefnu í iðnaðarmálum og hún
skilaði einróma viðamiklu áliti
um iðnaðarstefnu í maí sl. Á
grundvelli þess álits og með
samþykki ríkisstjórnar flutti ég
undir lok síðasta þings sérstaka
tillögu til þingsályktunar um
iðnaðarstefnu, þar sem nefndar-
álitið var birt sem fylgiskjal.
Verður tillaga þessi um iðnaðar-
stefnu væntanlega endurflutt er
Alþingi kemur saman í haust og
skiptir miklu að mínum dómi að
sem skýrust afstaða fáist fram
um efni hennar, og hún myndi
þannig stefnulegan bakhjarl
fyrir sókn á sviði iðnþróunar.
Nýiðnaður og
stuðningur
hins opinbera
Bakgrunnur þeirrar áherslu
sem þar er lögð á aukna iðnþró-
un eru ekki síst þær horfur, sem
taldar eru á að skapa þurfi
a.m.k. 4000-6500 manns at-
vinnu í iðnaði á næstu 8 árum til
viðbótar þeim sem fyrir eru og
því sem liklegt er talið að aðrar
atvinnugreinar taki við. Að öðr-
um kosti megi búast hér við at-
vinnuleysi og að enn fleiri leiti
atvinnu erlendis en nú gerist.
Þetta þýðir að auk eflingar
ýmissa iðngreina sem fyrir eru
og áherslu á framleiðniaukn-
ingu og bætt starfsskilyrði þarf
að koma til samkeppnishæfur
nýiðnaður er byggi á heima-
markaði og í vaxandi mæli á út-
, flutningi. Þar er af mörgu að
taka, svo sem margháttaðri
framleiðslu í tengslum við sjáv-
arútveg og landbúnað í mun rík-
ari mæli en nú er, hagnýtingu
innlendra hráefna, m.a. jarð-
efna af ýmsu tagi með stuðn-
ingi af innlendri orku í fall-
vötnum og jarðvarma. Af því
tagi má nefna athuganir sem
unnið er að á vegum ráðuneytis-
ins og Iðntæknistofnunar varð-
andi úrvinnslu einangrunarefna
og fleiri afurða úr perlusteini
svo og á steinull úr basalti hvort
tveggja í samvinnu við innlenda
áhugaaðila, en með útlendan
markað m.a. í huga. Vert er á
þessum vettvangi að minnast á
framtak sunnlenskra sveitar-
félaga í sambandi við athuganir
á jarðefnaiðnaði á sínu svæði og
undirbúningsfélag þeirra er
vinnur að athugun þeirra mála,
svo og forgöngu bæjarstjórnar
Sauðárkróks og nú víðtækara
undirbúningsfélags Skagfírð-
inga vegna steinullarverk-
smiðju.
I þessu sambandi er rík
ástæða til að slá varnagla varð-
andi nýiðnaðarkosti og nauð-
syn þess að menn skilji þann
mikla og sumpart flókna undir-
búning sem fram þarf að fara,
áður en úr því fæst skorið, hvort
um arðvænlega framleiðslu get-
ur verið að ræða og ráðast eigi í
framkvæmdir. Þar skilur á milli
þeirra atvinnuvega sem við höf-
um mesta reynslu af, þar sem
eru sjávarútvegur og landbún-
aður. í rauninni má teljast gott,
ef þriðja til fimmta hver nýiðn-
aðarhugmynd, sem kemur til al-
varlegrar athugunar og sýnast
kann álitleg í fyrstu, reynist
framkvæmanleg við nánari skoð
un. Undir þetta þurfa menn að
vera búnir og það segir sig sjálft
að hið opinbera hlýtur að koma
við sögu á einn eða annan hátt
sem stuðningsaðili við grein-
ingu slíkra nýiðnaðarhug-
mynda. Yramhald á bls. 6.
nar iðnaðarráðherra á Fjórðungsþing'inu á Dalvík
i
NORÐURLAND - 5