Morgunblaðið - 07.12.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. DESEMBER 2009
www.noatun.is
F
ÚRFISKBOR
ÐI
ÚR
FISKBORÐI
ERSKIR
Í FISKI
ÝSUFLÖK
ROÐ- OG BEINLAUS
KR./KG1198
VERÐ
GOTT
Ódýrt
og gott á
mánudegi1498
TVEIR hnúfubakar sem Hafrann-
sóknastofnun merkti í Eyjafirði í
október halda sig enn í grennd við
Ísland, öfugt við kenningar um að
skíðishvalir haldi suður á bóginn og
dvelji þar á veturna. Ljósmyndir
náðust af öðrum hvalnum fyrir
rúmri viku við suðurströnd landsins.
Að sögn Gísla A. Víkingssonar
hvalasérfræðings hafa kenningar
gengið út á að hnúfubakar haldi sig
hér við land yfir sumartímann en
fari suður á bóginn yfir vetrartím-
ann. „Menn þekkja þetta þó mjög illa
og m.a. þess vegna höfum við merkt
hvali til að finna út hvar þeir séu á
veturna.“
Annar hnúfubakanna hefur haldið
sig í Skagafirði frá því að hann var
merktur en hinn fór vestur á bóginn
og hélt sig lengi vel í sunnanverðum
Faxaflóa utan við Reykjanes. Nýlega
flutti hann sig hins vegar suður fyrir
Reykjanes og er nú nærri landi við
Suðurland.
„Við erum nú að vonast til að fá
eitthvert ferðalag á hann áður en
merkin hætta að berast frá honum,“
segir Gísli og útskýrir að yfirleitt
hætta merkin að berast að
ákveðnum tíma liðnum en talið er að
smám saman mjakist sendarnir út úr
skrokki hvalanna.
Gísli bætir því við að ferða-
mynstur þessa hnúfubaks sé svipað
og hjá hnúfubak sem merktur var í
Eyjafirði í fyrra en þá hættu merkin
að berast þegar hvalurinn var kom-
inn suður fyrir Reykjanes. Annar
hvalur, sem merktur var í byrjun árs
hafi hins vegar verið kominn langt
suður í höf þegar merki frá honum
hættu að berast.
Undanfarnar helgar hefur hvala-
skoðunarfyrirtækið Elding fengið
upplýsingar hjá Gísla um hvar hval-
urinn sem hélt suður á bóginn hélt
sig til að auðvelda leitina í hvala-
skoðunarferðum. „Þeir náðu mynd-
um af honum um daginn og þá sáum
við að merkið er dálítið komið út úr
hvalnum. Það er mjög sjaldgæft að
ná slíkum myndum mánuði eftir
merkingu,“ segir Gísli. ben@mbl.is
Merktir hvalir
enn við landið
Hvalaskoðunarfólk náði nýverið
ljósmynd af öðrum hnúfubaknum
Ljósmynd/ Tryggvi Sveinsson
Merktur Myndin var tekin skömmu
eftir merkingu hnúfubaksins.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
KVÓTI Íslendinga úr norsk-íslenska síldarstofninum í ár
er 238 þúsund tonn, en útgerðarmenn hafa heimild til að
veiða allt að 10% af kvóta næsta árs, sem margir munu
hafa nýtt sér. Í síðasta mánuði veiddust alls um 17 þús-
und tonn af norsk-íslenskri síld, samkvæmt bráðabirgða-
tölum Fiskifélagsins, og var nánast allur aflinn veiddur í
norskri lögsögu. Á þessu ári var íslenskum skipum út-
hlutað rúmlega 44 þúsund tonnum af síld úr norskri lög-
sögu.
Fram eftir sumri veiddist norsk-íslenska síldin nánast
eingöngu í íslenskri lögsögu og fengust yfir 60 þúsund
tonn bæði í júlí og ágúst í íslenskri lögsögu. Veiði var
áfram góð í lögsögunni í september, en í október fékkst
síldin hins vegar, samtals 23 þúsund tonn, til jafns í
norskri lögsögu og í Síldarsmugunni.
Aðeins vinnsluskip eru á síldveiðum fyrir norðan Nor-
eg og hafa Aðalsteinn Jónsson SU, Guðmundur VE, Vil-
helm Þorsteinsson EA og Hákon EA verið á miðunum
undanfarið. Skipin eru hvert af öðru að ljúka kvóta þessa
árs; Hákon var bundinn við bryggju í Reykjavík í gær,
Aðalsteinn er í sinni síðustu veiðiferð, en Guðmundur og
Vilhelm munu eiga meira eftir.
Hámarka verðmæti
Á heimasíðu Síldarvinnslunnar í Neskaupstað kemur
fram að þar er unnið af krafti úr íslensku síldinni, sem
einkum hefur fengist í Breiðafirði. Fyrirtækið skipti á
aflaheimildum við Samherja og Gjögur þannig að
vinnsluskip þeirra vinna norsk-íslenska síld Síldarvinnsl-
unnar við Noreg og Síldarvinnslan veiðir í staðinn og
vinnur heimildir þeirra af heimasíldinni. „Með þessum
skiptum er verið að hámarka virði aflaheimildanna bæði í
norsk-íslensku síldinni og heimasíldinni,“ segir á heima-
síðunni. Hjá fyrirtækinu starfa 44 manns við frystinguna
og 18 við bræðslu.
Ekki eru líkur á að bætt verði við þann 40 þúsund
tonna kvóta sem gefin var út á íslensku sumargotssíldina
í haust. Sýking í veiðistofninum virðist svipuð og var í
mælingu í október eða yfir 40%.
Morgunblaðið/Ómar
Í brúnni Guðjón Jóhannsson skipstjóri á Hákoni EA fylgist með við komuna til Reykjavíkur upp úr hádegi í gær.
Hátt í 15 milljarðar fást
fyrir norsk-íslenska síld
BÚIÐ er að veiða um 260 þúsund tonn af norsk-
íslenskri síld í ár. Verðmæti afla upp úr sjó gæti ver-
ið um átta milljarðar króna, en útflutnings-
verðmætið hátt í tvöfalt meira eða 14-15 milljarðar. „Það virðist nú ekki vera margt framundan. Ætli við
förum ekki bara að tína fjallagrös, það virðist eiga
að bjarga þjóðinni með því,“ sagði Guðjón Jóhanns-
son skipstjóri á Hákoni EA í gær. Þeir voru þá að
koma inn til Reykjavíkur að lokinni góðri síldar-
vertíð.
„Síldin hefur verið stór og nóg af henni að því er
virðist,“ sagði Guðjón. „Við höfum verið um 100 míl-
ur suður af Bjarnarey með Norðmönnum,. Færey-
ingum og Rússum. Ætli við höfum ekki veitt eitt-
hvað yfir 15 þúsund tonn af síld í ár og þurfum ekki
að kvarta. Veðrið hefur verið mjög gott, aðeins leið-
indakaldi þegar við höfum verið vestan við núllið, en
þeim mun lengra sem við höfum farið austur fyrir
núllið hefur veðrið bara verið betra.“ Guðjón segir
myrkrið mikið á þessum slóðum á þessum tíma árs,
kannski smáskíma í eins og klukkutíma á dag.
Á Hákoni eru 24 í áhöfn hverju sinni, en tvær
áhafnir eru fastráðnar hjá útgerðinni, alls 48
manns. Guðjón skipstjóri var spurður um aflahlut í
ár og hvort áhafnir vinnsluskipanna væru að koma
óorði á sjómannaafsláttinn.
„Við á Hákoni könnumst ekki við þær tölur, sem
nefndar hafa verið. Hásetahlutur á þessu skipi er
kannski í kringum 20 milljónir miðað við heils-
árshlut, en fjarvistirnar eru miklar og það er engin
hætta á öðru en ríkið sæki skatta af þeirri upphæð.
Fyrst að þetta heitir sjómannaafsláttur þá varð að
taka eitthvað af honum. Við hefðum sjálfsagt slopp-
ið ef þetta hefði heitið dagpeningar eins og hjá al-
þingismönnum,“ segir Guðjón á Hákoni EA að lok-
um.
Förum kannski að tína fjallagrös
Um 17 þúsund tonn fengust fyrir norðan Noreg í nóvember
ALASKALÚPÍNA, skógarkerfill og ætihvönn ógna nú
gróðurfari og fuglalífi í Hrísey en tegundirnar hafa á und-
anförnum áratugum orðið ríkjandi í gróðurfari á norður-
hluta Hríseyjar. Sá hluti eyjarinnar er á Náttúruminja-
skrá vegna fjölskrúðugs gróðurs og fuglalífs.
Í móunum í Hrísey er eitthvert þéttasta rjúpnavarp á
landinu og þar er einnig mikið varp annarra mófugla, æð-
arfugls og kríu. Að mati Náttúrufræðistofnunar er mik-
ilvægt að sporna strax við útbreiðslu ágengra plöntuteg-
unda í eynni og viðhalda þeim búsvæðum sem einkennt
hafa þar land fram undir þetta.
Akureyrarbær hefur undanfarin ár gert tilraunir með
að hefta útbreiðslu lúpínu og kerfils í Hrísey og eru þetta
niðurstöður skýrslu sem Náttúrufræðistofnun Íslands
vann fyrir Akureyrarbæ en vettvangsvinna vegna hennar
fór fram árið 2007.
Lúpínan fremst í flokki
Alaskalúpína hefur verið meginfrumherji fyrrnefndra
plantna en skógarkerfill og ætihvönn hafa fylgt henni fast
eftir. Kerfillinn hefur einnig lagt undir sig tún á norður-
hluta eyjarinnar.
Sauðfjárbeit lagðist af í Hrísey árið 1974 sem gaf þess-
um plöntutegundum lausan tauminn. Árið 2007 höfðu lúp-
ína, kerfill og hvönn lagt undir sig um 90 ha eða 12% eyj-
arinnar. Með sama áframhaldi er líklegt að Hrísey verði öll
undirlögð af þessum tegundum innan 50 ára.
sigrunrosa@mbl.is
Lúpína, kerfill og hvönn að taka yfir í Hrísey
 Mikilvægt að sporna strax við útbreiðslunni
 Í móunum er eitt þéttasta rjúpnavarp landsins
Morgunblaðið/Arnaldur
Sókn Lúpínan er frek jurt og hefur gerst of ágeng í Hrísey.