Nýr Stormur - 17.12.1965, Síða 8

8
FÖSTUDAGUR 17. desember 1965
SKÍRNARFONTURINN I DÖMKIRKJUNNI
Gjöf Alberts Thorvaldsen. Ræða H. G. Thordarsonar, biskups við vígzlu hans í Dómkirkjunni 7. sunnudag eftir Trín. 1839.
Ég álít það skyldu mína,
heiðraði drottins söfnuður, að
ávarpa yður nokkrum orðum,
áður en ég geng til að bæta
einum meðlimi við yðvart fé-
lag fyrir skímarinnar heilagt
sakramenti. Orsökin til þe'ss,
að ég gjörí það nú fremur
venju, er sú, að í fyrsta sinni
1 dag verður skírt í nýjum
fonti, sem þessari kirkju hefir
verið gefinn af einum landa
vorum, Bertel Thorvaldsen,
sem í slíkum verkum þykir nú
vera einhver mesti meistari í
heiminum, og má það einnig
sjá af þessu verki, með hverju
hann hefir prýtt þessa kirkju
og heiðrað sitt föðurland; og
erum vér glaðir þess, þar sem
önnur lönd eiga svo mörg hans
snilliverk, að vér þó eigum
eitt. En það sýnir mannsins
smekk og andagift, að hann
batt sína minningu til föður-
landsins með heilögu verki,
en heilagt verk kalla ég hvað
eina, sem gjört er með helgri
andagift, og að sá nýi skírn-
arfontur sé þannig gjörður,
má liggja öllum í augum uppi,
sem hann hafa séð.
Á einni hlið sjá menn Maríu
með barnið Jesúm, og svein-
inn Jóhannes þar hjá; þar
sem móðirin heldur á barni
sínu, er manni settur fyrir
sjónir móðurkærleikinn, sem
ber þá fyrstu umhyggju fyrir
barninu, bæði í líkamlegan
og andlegan máta, því enginn
mun neita því, að mikinn
kraft hafi móðurinnar orð á
það unga og elskandi hjarta
— það er móðirin, sem gefur
baminu ekki einungis líkam-
lega, heldur líka andlega nær
ingu. María með barnið Jesúm
er því fyrirmynd fyrir allar
mæður, og hvergi ættu þær
fremur að minnast hennar en
við skímina, þá þeim er fyrir
sjónir sett barnsins himneska
köllun, og um leið það mikla,
sem þær fá þar að unnið, eink
um á barnsaldrinum. — Þar
sem barnið Jesús lætur blíð-
lega að sveininum Jóhannesi,
þá bendir þetta til þess sam-
félags, sem oft byrjar snemma
milli eðla og líkra sálna, og
sem svo oft, einkum þegar
það á kemst í æsku, varir alla
þeirra æfi, og leiðir til sam-
einaðra viðburða í því góða.
Þetta bendir og til kristin-
dómsins undirbúnings, því
eins og Jesús var stiptari krist
indómsins, svo var Jóhannes
fyrirrennari hans; hann stóð
mitt á milli þess gamla og
nýja testamentis, og greiddi
götu drottins. En kristindóm-
urinn, eins og öll stórvirki 1'
heiminum, þurfti sinn undir-
búning. Jóhannes hóf í þessu
skyni skírnina, er hann skírði
til umvendunar eða lífernis-
bóta, og þar með um leið til
trúar á Messías og hans til-
komandi andlega ríki.
Annars vegar sjáum vér aft
ur báða fullorðna, Jóhannes
og Jesúm, í því bili er Jesús
meðtók af honnm heiiaga
skírn,, svo hann bæði helgaði
skímina, og líka byrjaði sitt
embætti með minnisverðu upp
hafi; sig sjálfan þurfti hann
eigi að helga — þvi hann var
heilagur frá upphafi — en
hann vildi helga þá, sem hann
virtist bræður og systur að
kalla. Hér er oss fyrir sjónir
sett kristindómsins byrjun,
hver eð hófst með Jesú skírn,
og upp frá þessum tíma hefir
sérhver kristinn maður látið
skírast í nafni föður og sonar
og heilags anda.
En það er eigi nóg að skír-
ast af vatni; vér eigum að end
urfæðast út af vatni og anda;
og andi kristindómsins verð-
ur oss eftirminnilega leidd-
ur fyrir sjónir, þar sem á einni
hliðinni frelsarinn sést bless-
andi börnin; og þegar vér sjá-
um, hversu blíðlega annað
hefir lagt höfuðið á hans kné,
en hitt flýtir sér að ná til
hans, þá getur oss eigi annað
en komið til hugar það, sem
hann sagði: „Nema þér verðið
sem börn, kunnið þér ekki inn
að ganga í guðs ríki.“ Sú löng
un, sem annað barnið sýnir,
að komast tll hans, táknar
þann innri áhuga, með hverj-
um kristinn maður á að leita
Jesú, og að frelsarinn bless-
ar það áður en það alveg er
komið að hans knjám, vottar
hversu hann er fljótur til að
meðtaka þá og blessa, sem
til hans vilja koma. Hitt barn-
ið, sem hvílir svo rólegt og
sakleysislegt við hans kné,
vottar þann frið og sælu, sem
þeir finna sálum sínum, er
sig hafa með einlægri trú og
trausti gefið á Jesú vald, sem
með kærleika og trú hafa fall
ið og bamið I skauti föður
eða móður. Bömin eru hér
ímynd þess anda, sem búa á í
hjörtum kristinna manna,
bæði af því, að vér eigum að
álíta guð sem allra föður, og
því stunda eftir barnahugar-
farinu, sem oft er áminnzt í
kristindóminum, og líka er
ungbarnsins sakleysi, kærleik-
ur, traust, Iítillæti og fleira,
uppvakning fyrir hvern krist-
inn til eftirbreytni, að hann
fyrir náðina megi verða það,
sem hann áður var af nátt-
úrunni, að hann fyrir eigin
framför í kristindómi megi á
sínum fullorðins árum hefja
sig til þeirrar guðsmyndar,
sem honum upphaflega var
gefin í sakleysisstandinu, að
hann af Jesú megi læra að
verða aftur eins og barn, og
finna barnsins frið, að hann
af honum, sem er vegurinn,
sannleikurinn og lífið, láti
leiða sig í himnaríki, til hans,
sem er faðir yfir allt, sem
börn kallast, bæði á himni og
á jörðu, því til þess kom
Jesús í heiminn, að heim-
urinn frelsaðist fyrir
hann, og að hann gæfi mann
kyninu aftur það mista sak-
leysi, því eins og margir eru
syndugir orðnir fyrir eins
manns óhlýðni, svo verða og
fyrir þess eina Jesú Krists
hlýðni margir réttlátir.
Ennþá sjáum vér engla-
myndir, og var þetta ómiss-
andi, til að minna oss á, að
allt þetta verk ætti ekki ver-
aldlega, heldur andlega að
dæmast. Englarnir minna oss
á himininn, og þar með á
kristindómsins upphaf og
augnamið.
Frá eilífð hafði sonurinn
verið í föðurslns skauti, en 1
tímans fylllngu lét hann hann
taka upp á sig mannlegt hold,
og fæðast af kvinnu. Það verk
sem hann framkvæmdi hér
á jörðu, hafði faðirinn feng-
ið honum, og þau orð, sem
hann talaði, voru föðursins
orð; öll sú ráðstöfun, sem
Jesús gjörði til mannkynslns
frelsunar og sáluhjálpar, var
þannig frá guði sjálfum, var
himnesk og andleg. Upphaf
kristindómsins var því eigi
jarðneskt, heldur var hann,
eins og Kristur sjálfur, kom-
inn af hímnum ofan.
En þeir boða einnig, að eins
Þetta boða englarnÞ. og á
og Kristur kom frá himni, svo
fór hann aftur til himins, til
föðursins, sem hafði útsent
hann, og að það er hans vilji,
að eins og hann fór til föð-
ursins, svo skuli og allir kom-
ast til föðursins fyrir hann;
hann opnar mönnum himin-
inn, og sýnir þeim álengdar,
þeirra sanna föðurland.
það því betur við, sem guð-
spjallssagan getur mest um
engla opinberun bæði við upp
haf og enda Jesú jarðneska
lífs, með hverju hans koma í
heiminn og burtför úr honum
er svo áþreifanlega bundin við
himininn.
En til þess enn fremur að
auglýsa kristíns manns
himnesku köllun, er kransinn
settur efst, sem einmitt bendir
til þess sigurkrans, sem heit-
inn er öllum trúum Jesú
Krists striðsmönnum, þeim
sem kappsamlega þeyta skeið
ið, varðveita trúna og góða
samvizku; og með þessu er þá
sýnt, hver sá vegur sé, sem
til himinsins liggi, að barnið
muni hætta að vera barn, að
fyrir því liggi stríð og barátta,
en að allt sé undir því komið
að sigra í baráttunni, og eftir
unninn sigur að ná aftur þeim
friði og sakleysi, sem barn-
inu var gefið. — Kransinn er
ekki af svo miklum meistara
settur einungis til prýðis,
heldur með ásetningi; þegar
barnsins höfði er hallað nið-
ur að honum, til að ausa það
vatni, er sem hann umkrlngi
Kórinn í Dómkirkjunni í Reykjavík
barnsins höfuð, og er þá fög-
ur ímynd þeirrar lífsins, þeirr
ar réttlætisins, þeirrar dýrð-
arinnar kórónu, sem heitin er
og geymd öllum trúum þjón-
um, og sem allir fyrir skírnina
verða kallaðir og skyldaðir til
að stunda eftir, svo sem því
æðsta hnossi kristins manns;
því það er þýðing skírnarinn-
ar, að hún setur oss fyrir sjón-
ir vora andlegu köllun, það
eilífa og óforgengilega líf, til
hvers vér kallaðir erum fyrir
vorn drottinn Jesúm Krist.
Þetta merkir kransinn, sem
liggur í kringum skírnarvatn
ið.
★
Ég hefi farið hér um þess-
um orðum, af því hér var um
að gjöra hið fyrsta meistara-
verk af þessari tegund, sem
ísland á. Líka vildi ég sæist,
hvernig meistarahendinni hef
ir tekizt að setja líf og anda í
dauðan marmara. Og ég segi,
að verkið sé heilagt verk, því
það er auðsjáanlega gjört með
helgum anda, með tilliti til
þess heilaga sakramentis, og
með þekkjaiilegri lotningu fyr
ir kristindómsins leyndardóm
um. — Kirkjan fagnar því
þessu meistaraverki, og landið
gleðst út af þvl, svo sem dýr-
mætri gjöf, svo sem gleðjandi
boðskap af fjarlægu landi um
ræktarsemi og snilli einhvers
síns ágætasta sonar, hvern
það aldrei sá, og líklega aldrei
mun sjá, en hvers minningu
það geymir í sinni kirkju, um
vafða helgri þakklátsemi.
En þér, sem skoðið þennan
font, leitizt við að virða hann
fyrir yður með þeim anda, sem
stýrði auga og hendi lista-
mannsins. Þér, sem hingað
komið, til að láta skíra börn
yðar, látið styrkjast í þeim á-
setningi, að helga þau Jesú
Kristi til æfinlegrar eignar,
svo þér leggið alla yðar við-
burði fram, til að undirbúa
þau svo, að þau mættu verða
erfingjar eilífs lífs, og hreppa
þá lífsins kórónu, sem yður
hér er fyrirmynduð. — Að
visu er eigi Kristur sýnilega
nálægur á meðal vor, svo þér
getið leitt til hans börn yðar,
eins og þeir gjörðu, er honum
voru samtiða, þó er hann með
al vor, og hver sem hans léit
ar, finnur hann — hann býr.
í trúuðu og guðræknu hjarta
— og vér færum honum börn
vor, þegar vér innrætum þeim
trú og elsku á honum, og
hann mun þá eigi síður blessa
bau, en þau börn, sem guð-
snjöllin um geta. Hugsið um
þetta, hvenær þér hér sjáið
hans mynd og börnin fyrir
framan hann; hugsið til þess
að þér eigið hingað að koma
með yðar börn, til þess að