Hamar - 23.12.1958, Blaðsíða 9

HAMAR
9
Óla$ur ‘þorvaldsson:

X
IWwmnQM nf Mölununi
Ólafur Þorvaldsson, þingvörður, er fæddur og uppalinn liér við Hafn-
arfjörð, sonur hjónanna Önnu Katrínar Árnadóttur og Þorvaldar Ólafs-
sonar bónda í Ási. — Ólafur hefur gengt störfum á Alþingi um ára
bil, en jafnframt því hefur hann fengizt mikið við ritstörf og hafa
birzt eftir hann, bæði í blöðum og útvarpi, greinar og greinaflokkar.
Auk þess hafa komið út bækur eftir Ólaf. — Ólafur varð góðfúslega
við þeirrí beiðni að taka saman stutta grein af einhverjum minningum
sínum liéðan úr Hafnarfirði, eins og hann hefur áður gert fyrír
Hamar, en Ólafur er mjög kunnugur um gamla Hafnarfjörð og hafa
frásagnir hans og upplýsingar þótt mjög skýrar og réttar lieimildir.
Ritstj.
Það mun hafa verið 1902 eða
1903, að fyrsta fiskgeymsluhús-
ið var byggt á Langeyrarmöl-
um. Hús þetta lét Ágúst Flyg-
enring kaupmaður byggja, og
var smiður þess Olafur Magnús-
son. trésmíðameistari frá Rvík,
og hafði hann með sér, að mig
minnir, einn lærling, auk þess
sem ég og Þórarinn heitinn
Böðvarsson vorum þeim til að-
stoðar við að reisa, og svo var
gripið til okkar til ýmissa hand-
langana.
Olafur Magnússon smiður,
sem hér um ræðir, var síðar
þekktastur í Reykjavík og víðar
'v undir nafninu Olafur í Fálkan-
um, og þarf varla lengur að
kynna manninn. Fyrirtæki þetta,
Fálkinn, er nú með stærstu iðn-
aðar- og verzlunarfyrirtækjum
í Reykjavík.
Á Langeyrarmalir hef ég ekki
komið síðustu 30 árin, en hús
það, sem hér um getur, stendur
þar enn, að vísu mikið endur-
bætt. Hús þetta var mjög vand-
að sem fiskhús, þ. e. fyrir full-
þurran fisk, allt klætt innan með
panel og vel frá öllu gengið.
Á mölunum var verkaður fisk-
ur af skútum Ágústar, sem þá
munu hafa verið til að byrja
með 3 eða 4. Allur fiskur var þá
þveginn-úti, framan í há-malar-
kambinum. Þvottakerin voru
sundursagaðar stórar ámur
(tunnur), og stóð ein stúlka við
' hvert ker. Þvegið var úr sjó,
sem ýmist var borinn í vatns-
fötum eða tunnum, sem bornar
voru á handbörum. Allur fiskur
var talinn að eða frá stúlkunum,
þar eð fiskurinn var þveginn
í ákvæðisvinnu. Tvö fyrstu
sumurin, sem þarna var verið,
vorum við Þórarinn heitinn
Böðvarsson teljarar, og þótti
bæði virðingar- og ábyrgðar-
H starf, þar sem báðir vorum við
ungir og lítt reyndir. Einnig
áttum við að sjá um þvottinn
að öðru leyti. Fiskinum af hverri
skútu varð að halda nákvæm-
lega í allri meðferð útaf fyrir
sig, þar eð flestir skútumenn-
irnir áttu helminginn af því, sem j
þeir drógu, en hver maður hafði
sitt merki á sínum fiski. Þegar
farið var að þurrka fiskinn, sem
að öllu leyti fór fram úti, kom
oftast einhver reyndari maður
okkur teljurunum til sögunnar.
Allir voru komnir til vinnu,
hvort heldur að þvotti eða
þurrki kl. 6 að morgni, þvotti
hætt kl. 7, en þerrir látinn að
mestu ráða, hvenær lokið var
við samantekningu, oft ekki fyrr
en 8—9 að kvöldi. Eftir- eða
næturvinnukaup þekktist ekki.
Margar minningar á ég frá
um nóttina var sýnilegt, að ekki
yrði lokið pökkuninni, þótt alla
nóttina væri verið að. Var þá
ákveðið að fara heim, en mæta
aftur kl. 6. Þarna var allmargt
fólk, karlar og konur, eldri og
yngri, þó var ekki annað karl-
manna, utan matsrtianns og yf-
irmannanna, Olafs Böðvarsson-
ar verzlunarstjóra, Flygenrings,
Runólfs Þórðarsonar, bróður
Ágústar, og við þrír strákar, ég,
Þórarinn Böðvarsson og Þorlák-
ur Benediktsson, — og svo þrír
gamlir menn, sem voru Bjarni
Ásmundsson í Gestshúsum, Þor-
steinn Þorsteinsson eldri í Kletti
og Þórður Þórðarson á Bala,
oftast kenndur við bæ, sem hann
hafði fyrir löngu búið í vest-
ur í Garðahverfi, og nefndist
Höll, og var Þórður oft kenndur
við bæ þennan síðan. — Þegar
út úr fiskhúsinu kom, var
svarta myrkur úti, og um hraun-
ið svart og skuggalegt heim að
sækja. Allir flýttu sér á stað sem
Bátur í nausti, Malir í baksýn.
þessum árum í sambandi við
þessa vinnu, allar góðar, og ým-
islegt kom fyrir, sem við, sem
vorum ungir og svolítið gáska-
fullir, liöfðum nokkvnt gaman
af, þótt fæst af því myndi nú
þykja í sögur færandi, og alls
vegna verður hér framhjá geng-
ið að mestu. Ég held ég verði
þó að geta eins atviks, blandið
gamni og alvöru, þótt við, sem
yngri vorum, sæum þá helzt
broslegu hliðina. — Það var
komið fram í ágúst og nótt
farin að verða dimm. Verið var
að pakka fiski, sem átti að fara
til Danmerkur. Það þurfti held-
ur að flýta verkinu, og því hald-
ið áfram eftir kvöldverð, og var
hugmyndin að ljúka því um
eða eftir miðnætti. Nú gekk
mat á fiskinum og annað nokk-
uð seinna við léleg ljós heldur
en reiknað var með. Klukkan 2
GLEÐILEG JÓL!
Gott og farsælt nýtt ár.
Þökkum viöskiptin á líðandi ári.
Þvottahúsið Fríða
Sími 50832
mest mátti, því svefntíminn var
stuttur framundan. Enginn
hugði því að gömlu mönnun-
um, — en sem betur fór héldu
þeir þó saman. Einn þeirra,
Bjarni Ásmundsson, var mjög
bagaður af gigt, eða því um
Hku, og braskaðist áfram á
tveim stöfum. Kom svo, þegar
hann átti að fara að ganga í
svartá myrkri á mjög ójöfnum
og grýttum götuslóða, — að
hann bókstaflega komst ekkert
án annarra hjálpar. Nú voru
góð ráð dýr fyrir blessuðum
gömlu þremenningunum. Allt
fólkið bak og burt og húsið
lokað, svo ekki var um annað
að gera en reyna að pota sér af
stað. Þorsteinn og Þórður tóku
þá Bjarna milli sín og sigu heim
á leið. Allir munu þeir hafa
verið náttblindir og orðnir fót-
fúnir, og sóttist því gangan
seint eftir að hraunið tók við,
sem bráðlega var. Af för þeirra
segir lítið, að öðru leyti en því,
að laust fyrir kl. 6 um morg-
uninn mætum við, sem fyrst
vorum á ferðinni til vinnunn-
ar, gömlu mönnunum, og voru
þeir þá ekki komnir til byggða,
þótt ekki væri langt eftir. Ég
(Framhald á bls. 19)
GLEÐILEG JÓL
Farsælt mjár!
Bílaverkstæði Hafnarfjarðar hf.
GLEÐILEG JÓL!
Farsælt njár!
Þökkum fyrir viðskiptin á líðandi ári.
Málningarstofan, Lækjargötu 32
GLEÐILEG JÓL!
Farsælt nýár!
Þökkwn fyrir viðskiptin á líðandi ári.
Velsmiðja Hafnarfjarðar hf.
(jteífitey jcU
Farsælt nýár!