Morgunblaðið - 06.01.2011, Blaðsíða 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. JANÚAR 2011
Í Bretlandi hluti fimm rithöfundar í
fyrradag hin virtu Costa-bók-
menntaverðlaun í jafnmörgum
flokkum. Síðar í mánuðinum verður
tilkynnt hver hinna fimm hlýtur að-
alverðlaunin. Bók keramik-lista-
mannsins Edmund de Waal, The
Hare with Amber Eyes, sem sigr-
aði í flokki ævisagna, er að mati
veðmangara líklegust til að hreppa
aðalverðlaunin en þau nema 30.000
pundum – 5,4 milljónum króna.
Markmiðið með Costa-veðlaun-
unum er að verðlauna verk sem
veita sem ánægjulegasta lestrar-
upplifun.
Maggie O’Farrell hreppti verð-
launin fyrir
bestu skáldsög-
una, The Hand
That First Held
Mine. Kiswar
Desai hlaut verð-
laun fyrir bestu
frumraunina á
skáldsagnasvið-
inu, fyrir bókina
Witness the
Night. Besta ljóðabókin var valin
Of Mutability eftir Jo Shapcott og
Jason Wallace hlaut verðlaun fyrir
bestu barnabókina, Out of Sha-
dows.
Í bók sinni, sem lofuð hefur verið
í hástert af breskum gagnrýn-
endum, notar Edmund de Waal 264
fínleg japönsk útskurðarverk til að
segja einstaka sögu fjölskyldu
sinnar, sem lifir mikla umbrotatíma
í París og Vínarborg.
Sagan hefst í Japan þar sem de
Wall erfir safn lítill útskorinna
verka eftir frænda sinn. Verkin
hafa verið í eigu fjölskyldunnar í
meira en öld og de Waal fikrar sig
aftur í tímann með verkunum.
Þetta er í fyrsta skipti sem Mag-
gie O’Farrell vinnur til virtra verð-
launa fyrir eina skáldsögum sínum
en The Hand That First Held Mine
er hennar fimmta bók. efi@mbl.is
Costa-verðlaunum úthlutað
 Ævisaga de Waals talin munu hreppa aðalverðlaunin
Edmund de Waal
AF LISTUM
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Í fyrra voru áttatíu ár liðin frá því að merkilegt ritvar gefið út hér á landi; fyrsta ljósmyndabókin eftiríslenskan ljósmyndara. Þetta er bókin Myndir frá
Íslandi og á titilsíðu segir að þær séu teknar af Vigfúsi
Sigurgeirssyni, ljósmyndara á Akureyri. Útgáfuárið var
1930 og eflaust engin tilviljun að þessi bók kom út þá;
1.000 ára afmæli Alþingis og von á erlendum gestum. Þá,
rétt eins og nú, var talið líklegt að gestirnir vildu taka
myndir af íslensku landslagi og náttúru með sér þegar
þeir héldu heim.
Segja má að þessi fallega og fágæta bók Vigfúsar sé
móðir allra íslenskra landslagsbóka.
  
Myndir frá Íslandi er óvenjulegt verk og fallegt íallri hugsun og framsetningu. Á brúnleitri ytri
kápunni er einungis upphleypt skjaldarmerki Íslands,
eins og Tryggvi Magnússon teiknaði það, en fyrir utan
titilsíðu og myndatexta eru engin skrif í bókinni; mynd-
irnar eru látna um að tala fyrir sig, og fyrir landið.
Í bókinni eru 24 myndasíður og 26 ljósmyndir. Á
milli blaðsíðna er smjörpappír sem hlífir brúntónuðum
myndunum; myndirnar birtast fyrst sem í móðu undir
þessari filmu og spretta svo fram í allri sinni dýrð þegar
hulunni er flett af þeim.
Sýnin sem birtist í þessum myndum Vigfúsar er
nefnilega dýrðleg á tilkomumikinn hátt. Yfir myndunum
er ákveðin heiðríkja, og tærleiki, og þær eru afbragðs
vel teknar – enda Vigfús (1900-1984) einn af okkar allra
bestu og merkustu ljósmyndurum.
  
Það var ekki nýtt á þriðja áratug síðustu aldar að ís-lenskir ljósmyndarar beindu sjónum að landinu og
náttúrunni. Strax um 1880 var Sigfús Eymundsson að
mynda landslag og ferðamannastaði, með það að mark-
miði að selja myndirnar, og Magnús Ólafsson framleiddi
steríóskópmyndir af miklum móð upp úr aldamótunum
1900, hann sendi pöntunarlista út um heim til vænlegra
kaupenda.
Sýnin sem Vigfús birtir í bókinni er nokkuð róman-
tísk og upphafin; sem er eðlilegt hjá ungum manni á
þessum tíma, áður en kreppan brast á. Þetta eru líka
formhreinar myndir af landi og byggðarlögum í spari-
fötunum; við horfum niður Bankastrætið í Reykjavík, yf-
Móðir landslagsbóka
Ægifegurð Klassísk ljósmynd Vigfúsar Sigurgeirssonar af Siglufirði, með fjölda báta úti á firðinum.
ir Akureyri í morgunsól, horfum á Siglufjörð ofan úr
fjöllum í einhverri glæsilegustu íslensku landslagsmynd-
inni og sjáum Ísafjarðarkaupstað. Hér eru líka myndir af
verkfræðiafrekum; brúnum yfir Sog og Fnjóská, af fé
við Laxá í Aðaldal, glæsilegir fossar, snyrtilegir
sveitabæir og mikilfenglegar myndanir Fláajökuls í
Hornafirði. Vigfús setti landslagsljósmyndurum viðmið í
þessari fyrstu bók sinni; enn í dag eru náttúran og landið
helstu viðfangsefni íslenskra ljósmyndara.
Brúarmyndir Þrastarlundur og brúin yfir Sogið.
Fnjóskárbrú Vigfús hefur hrifist af þokka brúarinnar.
Titilsíðan Bókin kom út árið 1930.
568 8000 – borgarleikhus.is – midasala@borgarleikhus.is
Ofviðrið (Stóra sviðið)
Lau 8/1 kl. 20:00 3.k Mið 19/1 kl. 20:00 Fim 3/2 kl. 20:00 9.k
Sun 9/1 kl. 20:00 4.k Fös 21/1 kl. 20:00 7.k Fim 10/2 kl. 20:00 10.k
Mið 12/1 kl. 20:00 5.k Þri 25/1 kl. 20:00 Sun 20/2 kl. 20:00
Fim 13/1 kl. 20:00 6.k Mið 26/1 kl. 20:00
Þri 18/1 kl. 20:00 Sun 30/1 kl. 20:00 8.k
Ástir, átök og leiftrandi húmor
Fjölskyldan (Stóra svið)
Fös 7/1 kl. 19:00 Sun 23/1 kl. 19:00 Fös 4/2 kl. 19:00 auka
Lau 15/1 kl. 19:00 Lau 29/1 kl. 19:00 auka
"Stjörnuleikur sem endar með flugeldasýningu", BS, pressan.is
Jesús litli (Litla svið)
Fös 7/1 kl. 19:00 aukas Lau 8/1 kl. 19:00 aukas
Gríman 2010: Leiksýning ársins
Jesús litli - leikferð (Hof - Hamraborg)
Lau 15/1 kl. 16:00 Sun 16/1 kl. 20:00 Mið 19/1 kl. 21:00
Lau 15/1 kl. 20:00 Þri 18/1 kl. 21:00 Fim 20/1 kl. 19:00
Sun 16/1 kl. 16:00 Mið 19/1 kl. 19:00 Fim 20/1 kl. 21:00
Sýnt í Menningarhúsinu Hofi á Akureyri í samstarfi við LA
Faust (Stóra svið)
Fim 6/1 kl. 20:00 Fim 20/1 kl. 20:00 Fös 28/1 kl. 20:00 aukas
Fös 14/1 kl. 22:00 Lau 22/1 kl. 20:00 aukas
Sun 16/1 kl. 20:00 Fim 27/1 kl. 20:00 aukas
Aukasýningar vegna fjölda áskorana
Elsku Barn (Nýja Sviðið)
Fim 13/1 kl. 20:00 frums Mið 19/1 kl. 20:00 3.k Mið 26/1 kl. 20:00 5.k
Fös 14/1 kl. 19:00 2.k Fös 21/1 kl. 20:00 4.k Sun 30/1 kl. 20:00 6.k
Nístandi saga um sannleika og lygi
Afinn (Litla sviðið)
Mán 10/1 kl. 20:00 fors Mið 19/1 kl. 20:00 4.k Mið 26/1 kl. 20:00 9.k
Þri 11/1 kl. 20:00 fors Fim 20/1 kl. 20:00 5.k Fim 27/1 kl. 20:00 10.k
Mið 12/1 kl. 20:00 fors Fös 21/1 kl. 19:00 6.k Fös 28/1 kl. 19:00 11.k
Fim 13/1 kl. 20:00 fors Fös 21/1 kl. 22:00 aukas Fös 28/1 kl. 22:00 aukas
Fös 14/1 kl. 20:00 frums Lau 22/1 kl. 19:00 7.k Lau 29/1 kl. 19:00
Lau 15/1 kl. 20:00 2.k Lau 22/1 kl. 22:00 aukas Lau 29/1 kl. 22:00
Sun 16/1 kl. 20:00 3.k Sun 23/1 kl. 20:00 8.k Sun 30/1 kl. 20:00
Óumflýjanlegt framhald Pabbans
Afinn – forsalan í fullum gangi
ÞJÓÐLEIKHÚSI
SÍMI: 551 1200 • WWW.LEIKHUSID.IS
Ð
Gerpla (Stóra sviðið)
Fim 6/1 kl. 20:00 Fim 20/1 kl. 20:00
Mið 12/1 kl. 20:00 Sun 30/1 kl. 20:00
Sýning ársins. I.Þ Mbl. Aðeins fjórar sýningar eftir!
Fíasól (Kúlan)
Lau 8/1 kl. 13:00 Sun 9/1 kl. 15:00 Sun 23/1 kl. 13:00
Lau 8/1 kl. 15:00 Sun 16/1 kl. 13:00 Sun 23/1 kl. 15:00
Sun 9/1 kl. 13:00 Sun 16/1 kl. 15:00
Yfir 100 sýningar. Síðasta sýning 23. janúar.
Hænuungarnir (Kassinn)
Lau 15/1 kl. 20:00 Fim 20/1 kl. 20:00
Sun 16/1 kl. 20:00 Lau 22/1 kl. 20:00
Sýning ársins. G.M Mbl. Sýningum lýkur í janúar!
Íslandsklukkan (Stóra sviðið)
Fös 7/1 kl. 19:00 Sun 16/1 kl. 19:00 Sun 23/1 kl. 19:00
Lau 15/1 kl. 19:00 Lau 22/1 kl. 19:00 Lau 29/1 kl. 19:00
Sýningum fer fækkandi. Ath! Sýningarnar hefjast kl. 19:00
Lér konungur (Stóra sviðið)
Lau 8/1 kl. 20:00 4.sýn. Fös 14/1 kl. 20:00 7.sýn. Fös 28/1 kl. 20:00
Sun 9/1 kl. 20:00 5.sýn. Fös 21/1 kl. 20:00 8.sýn.
Fim 13/1 kl. 20:00 6.sýn. Fim 27/1 kl. 20:00
Magnaður leiksigur. B.S Pressan
Kandíland (Kassinn)
Fim 6/1 kl. 20:00 Fös 7/1 kl. 20:00 Lau 8/1 kl. 20:00
Höfundar; Íslenska Hreyfiþróunarsamsteypan
Ballið á Bessastöðum (Stóra sviðið)
Fim 3/2 kl. 18:00 Sun 13/2 kl. 14:00 Sun 20/2 kl. 17:00
Sun 6/2 kl. 14:00 Sun 13/2 kl. 17:00 Sun 27/2 kl. 14:00
Sun 6/2 kl. 17:00 Sun 20/2 kl. 14:00 Sun 27/2 kl. 17:00
Gerður Kristný og Bragi Valdimar!
Hvað EF - skemmtifræðsla (Kassinn)
Þri 18/1 kl. 20:00 Mið 19/1 kl. 20:00
Aðeins þessar tvær sýningar!
Leikfélag Akureyrar
Miðasölusími: 4 600 200, netfang: midasala@leikfelag.is
Rocky Horror (Hamraborg)
Fös 11/2 kl. 20:00 24.sýn Lau 19/2 kl. 20:00 26.sýn
Lau 12/2 kl. 20:00 25.sýn Fös 25/2 kl. 20:00 27.sýn
Sýningin er ekki við hæfi barna
Jesús litli (Hamraborg)
Lau 15/1 kl. 16:00 1,sýn Sun 16/1 kl. 20:00 4. sýn Mið 19/1 kl. 21:00 6. sýn.
Lau 15/1 kl. 20:00 2.sýn Þri 18/1 kl. 21:00 5. sýn. Fim 20/1 kl. 19:00 7. sýn.
Sun 16/1 kl. 16:00 3. sýn Mið 19/1 kl. 19:00 Aukas Fim 20/1 kl. 21:00 8.sýn
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn