Morgunblaðið - 18.01.2011, Page 14
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. JANÚAR 2011
STUTTAR FRÉTTIR
● Tiltölulega lítil velta var á skulda-
bréfamarkaðnum í gær og hreyfðust
vísitölur lítið. Skuldabréfavísitala
Gamma hækkaði um 0,04% í ríflega 7
milljarða viðskiptum. Vísitalan fyrir
verðtryggð bréf hækkaði um 0,2% á
meðan vísitalan fyrir óverðtryggð bréf
lækkaði um 0,3%. Ríflega 4 milljarða
velta var með óverðtryggð bréf og velt-
an með verðtryggð var 3 milljarðar.
Rólegt í skuldabréfum
● Hlutabréf í
bandaríska tækni-
risanum Apple
lækkuðu eftir há-
degið í gær í kjölfar
frétta af því að for-
stjóri fyrirtækisins,
Steve Jobs, væri
farinn í veik-
indaleyfi. Á hluta-
bréfamarkaðnum í
Frankfurt lækkuðu
bréfin um 8,44%.
Hlutabréfamarkaðir í Bandaríkjunum
voru lokaðir í gær vegna dags Martins
Luthers Kings. thg@mbl.is
Steve Jobs Farinn
í veikindaleyfi.
Hlutabréf Apple
hríðlækkuðu í gær
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Helstu hætturnar sem steðja að
efnahagsáætlun stjórnvalda og Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins eru að ís-
lenska hagkerfið lendi í vítahring
efnahagslegrar stöðnunar og að
skuldsetning heimilanna stuðli að
fólksflótta frá landinu. Ennfremur
varar sjóðurinn við því að gjaldeyr-
ishöftunum verði aflétt í of hröðum
skrefum og undirstrikar að enn er
hætta á málaferlum vegna neyðar-
laganna. Þetta kemur fram í fjórðu
endurskoðun AGS á efnahagsáætlun
stjórnvalda og sjóðsins.
Endurfjármögnunarhættan
farin að skipta meira máli
Einnig kemur fram í endurskoð-
uninni að endurfjármögnunarhætta
íslenska ríkisins í erlendri mynt sé
áþreifanlegri en áður. Gjaldeyris-
höftin hafi til þessa veitt ríkinu skjól
fyrir áhrifum skuldakreppunnar í
Evrópu en hinsvegar gæti áfram-
haldandi óróleiki á fjármálamörkuð-
um sett strik í reikninginn. Eins og
fram hefur komið í Morgunblaðinu
stefnir íslenska ríkið á að ráðast í
skuldabréfaútgáfu í erlendri mynt á
árinu ef aðstæður til þess reynast
hagstæðar. Fram kemur í endur-
skoðuninni að aðgengi að lánalínum í
tengslum við efnahagsáætlunina
ásamt hægfara skrefum í átt að af-
námi gjaldeyrishafta dragi úr þess-
ari áhættu. Í endurskoðuninni kem-
ur einnig fram að þar sem að
stjórnvöld hyggist aflétta höftunum í
smáum skrefum geti þau auðveld-
lega staðið í skilum á afborgunum á
lánum í tengslum við efnahagsáætl-
unina. Greiðslurnar af þeim ná há-
marki árin 2013-14 og segir í skýrsl-
unni að þar sem stigið verður
varlega til jarðar varðandi höftin
geti ríkið staðið í skilum þó svo að
ytri aðstæður til endurfjármögnunar
verði ekki hagfelldar.
Fjárfesting skiptir
sköpum á næstu árum
AGS dregur einnig úr hagvaxt-
arspá sinni fyrir íslenska hagkerfinu
í endurskoðuninni. Sjóðurinn telur
að landsframleiðslan hafi dregist
saman um 3% í fyrra og spáir 2%
vexti í ár. Í þriðju endurskoðun efna-
hagsáætlunarinnar var gert ráð fyrir
3% hagvexti þannig að horfurnar eru
dekkri nú að mati sjóðsins.
Fjárfesting skiptir sköpum fyrir
hagvaxtarhorfur að mati sjóðsins.
Þannig kemur fram í skýrslunni að
seinkun framkvæmda í tengslum við
stóriðju hafi leitt til minni hagvaxtar
en ella. AGS telur að enn frekari töf
á fjárfestingu í orkugeiranum muni
halda niðri hagvexti á næstu árum.
Reyndar gerir sjóðurinn ekki ráð
fyrir slíku í efnahagsspá sinni en
samkvæmt henni mun fjárfesting
aukast um 15,5% ár, 23,2% á næsta
ári og 13,6% árið 2013. Ennfremur
bendir sjóðurinn á að ytri áföll, á
borð við samdrátt á eftirspurn eftir
íslenskum útflutningi, geti haldið
niðri vexti, ásamt of miklum launa-
hækkunum í kjarasamningum. Sjóð-
urinn telur einnig að aðgengi at-
vinnulífsins að fjármagni verði
áfram takmarkað, á meðan banka-
kerfið tekst á við skaddaðan efna-
hagsreikning.
Morgunblaðið/RAX
Helguvík Unnið að framkvæmdum við álver Norðuráls. AGS telur að fjár-
festing skipti sköpum fyrir hagvaxtarhorfur á næstu árum.
Varað við því að höftun-
um verði aflétt með hraði
AGS segir töf á stóriðjuframkvæmdum draga úr hagvexti
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Ekkert er því til fyrirstöðu að
nýta aflandskrónur til langtíma-
fjárfestinga hér á landi. Það eina
sem vantar upp á í augnablikinu
er ákvörðun stjórnvalda hér á
landi þess efnis að heimila slíkt.
Þetta segir Orri Hauksson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins,
í samtali við Morgunblaðið. Í lok
október síðastliðins var kynnt til
sögunnar samvinnuverkefni Sam-
taka iðnaðarins og Seðlabanka Ís-
lands, sem átti að gera eigendum
aflandskróna kleift að nýta þær til
fjárfestinga á Íslandi, en sam-
kvæmt núgildandi lögum um
gjaldeyrisviðskipti er óheimilt að
millifæra íslenskar krónur af er-
lendum reikningum á innlenda
reikninga. Af þessu tilefni sagði
Árni Páll Árnason, viðskiptaráð-
herra, að mikilvægt væri að finna
aflandskrónum farveg hér á landi
til að skapa fjárfestingu og at-
vinnu.
Orri segir að Samtök iðnaðarins
hafi unnið að nokkurs konar próf-
máli í þessum efnum á undanförn-
um mánuðum. „Um mánaðamótin
október-nóvember á síðasta ári
fengum við þau skilaboð frá Seðla-
bankanum og viðskiptaráðuneyt-
inu að þessar aflandskrónur gætu
komist í gagnið fljótlega og þannig
nýst til langtímafjárfestingaverk-
efna hér á landi.“ Hann nefnir að
fundist hafi eigandi aflandskróna í
Lúxemborg sem sé viljugur að
fjármagna ákveðið verkefni hér
heima. „Þó að þetta verkefni sé
ekki stórt þá gæti það rutt braut-
ina fyrir önnur fleiri og stærri,“
segir Orri, sem segir að vonast
hafi verið til þess innan Samtaka
iðnaðarins að málið myndi klárast
fyrir síðustu áramót. „Ég verð að
viðurkenna að ég er orðinn lang-
eygur eftir því að klára þetta mál.“
Um að ræða háar fjárhæðir
Að sögn Orra hefur enginn full-
komna yfirsýn yfir hversu mikið af
aflandskrónum er í raun til. „Þetta
er talið í hundruðum milljarða,
menn hafa nefnt tölur á bilinu 200-
300 milljarðar króna, líklegast nær
300 milljörðum,“ segir hann. Mikið
ójafnvægi fylgi þeirri stöðu og því
ætti að vera forgangsatriði að
koma þessu fé í vinnu. „Við þurf-
um að skjóta niður þessar snjó-
hengju sem aflandskrónurnar
óneitanlega eru. Ef þessum pen-
ingum yrði beint í langtímafjár-
festingar eru engar líkur á að þeir
streymi aftur út, þegar höftum á
útflæði fjármagns verður aflétt í
einhverjum mæli,“ segir Orri.
Hægt gengur að fá aflands-
krónur aftur til landsins
Framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins er orðinn langeygur eftir niðurstöðu
Seðlabankinn Í lok október síðastliðins lauk vinnu sem ætlað er að gera
eigendum aflandskróna kleift að nýta þær til langtímafjárfestinga á Íslandi.
Morgunblaðið/Ernir
Aflandskrónur
» Talið að svokallaðar aflands-
krónur séu 200-300 milljarðar.
Þeir fjármunir liggja í flestum
tilfellum óhreyfðir og svo gott
sem ónothæfir á reikningum
erlendra fjármálafyrirtækja.
» Orri Hauksson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka iðn-
aðarins, segir að ekkert hindri
að aflandskrónur nýtist til
langtímafjárfestinga á Íslandi.
» Eina fyrirstaðan sé að
stjórnvöld hafi ekki ákveðið að
veita slíkum gjörningum braut-
argengi.
!"# $% " &'( )* '$*
++,-,.
+/.-0/
++1-/,
23-1/
+4-/,,
+1-051
+23-1+
+-5+
+/3-35
+.5-/0
++,-40
+/.-/0
++/-2+
23-/5+
+4-425
+1-04/
+2+-3.
+-5+5+
+/3-./
+..-2,
2++-2+1
++1-2+
+/,-2/
++/-.,
23-432
+4-4/2
+1-554
+2+-04
+-5+/2
+/+-+2
+..-,4
● Greiningardeild Arion banka spáir því að neysluverðsvísitala lækki um 0,8% í jan-
úar, sem myndi samsvara 2% verðbólgu síðustu tólf mánuði. Í desember var tólf mán-
aða verðbólga 2,5%. Greiningardeildin telur að útsölur hafi mest áhrif til lækkunar
vísitölunnar. „Ákvörðun Hagstofunnar um að taka útvarpsgjaldið út úr vísitölunni tek-
ur einnig gildi í janúar og hefur 0,4% áhrif til lækkunar vísitölu neysluverðs – horft
framhjá aðgerðum Hagstofunnar erum við að spá 0,4% verðhjöðnun, sem svipar til
þess sem mældist í janúar í fyrra,“ segir í Markaðspunktum Greiningardeildar í gær.
Gangi spáin eftir verður verðbólga, án skattaáhrifa, komin í 1,8%.
Arion banki spáir verðhjöðnun í mánuðinum