Birtingur - 01.04.1954, Blaðsíða 5

við þau lög! Því frjálsara Ijóðform þeim mun
betra. Eftir því sem hrynjandi ljóðsins er ó-
ákveðnari getur tónsmiðurinn lagt meira til frá
sjálfum sér. Allra bezt er að semja lög við
auglýsingar! Hins vegar er mér Ijóst, að lög
mín eru seinlærðari en þau sönglög sem við
höfum átt að venjast. Áður höfðu menn ein-
göngu orgel til undirleiks, og tónskáldin höfðu
það eðlilega í huga, þegar þau sömdu lög. Nú
höfum við fengið píanóið, sem gefur ótal nýja
möguleika, og auðvitað eigum við að notfæra
okkur þá.
— En er þá ekki hætt við að tónskáldin
stökkvi út á einhver regindjúp, losni úr tengsl-
um við íslenzka menningararfleifð og gerist
óþjóðleg eins og abstraktmálarar og atómskáld
eru sökuð um?
— Oðru nær — þeim fer alltaf fjölgandi
sem uppgötva sjarm íslenzku þjóðlaganna, og
þjóðlagastefnan má sín meira í íslenzkri tónlist
núna en nokkru sinni áður. Ég var einu sinni á
gangi í Hafnarstræti fyrir fjöldamörgum ár-
um og sá þá íslenzk þjóðlög eftir Bjarna Þor-
steinsson úti í glugga á fornbóksölu. Ég snar-
aðist inn og keypti bókina fyrir 18 kr. Ég hef
aldrei þurft að þurrka af henni ryk. Síðan ég
eignaðist hana, hefur gamla stemman verið
grunntónninn í allri minni músík. Ég hef dval-
ið á Þingvöllum á sumrin, síðan ég var lítil, hjá
lækjunum og lóunum og spóunum, og þau
kunna ennþá gömlu stemmurnar sínar og
syngja þær dag og nótt eins og áður. Hann er
alls staðar nærri þessi íslenzki tónn, ekki sizt í
okkur sjálfum. Það er ekki hægt að vera óþjóð-
legur á íslandi.
— Þér hafið samið sitthvað fleira en ein-
söngslög?
— Ég hef samið músik við barnakvikmynd-
ina Síðasti bærinn í dalnum og tvo balletta.
Annar heitir Eldur, og er frumhugmyndin feng-
in úr samnefndu kvæði eftir Einar Benedikts-
son. Hinn heitir Ólafur liljurós eins og þjóð-
kvæðið sem er uppistaðan í ballettinum.
Við systurnar, Drífa og ég, vorum í dans-
skóla hjá Ástu móðursystur okkar, þegar við
BIRTINGUR
vorum litlar, og ég gæti trúað að ég byggi alltaf
að því: dans og rytm hafa örvað mig meira en
allt annað til að freista þess að semja músík.
— Hvernig getið þér haft tíma til að fást
við píanóleik og tónsmíðar jafnhliða húsmóð-
urstörfum á stóru heimili ?
— Mér er engin vorkunn. Ég vanræki heim-
ilisstörfin þeim mun meira en aðrar húsmæður
sem ég ver meiri tíma en þær til annars en
innanhússverka, svo að það er afar einfalt.
— Ég hef ástæðu til að ætla, að svarið sé
ófullnægjandi — en svo eru það tónleikarnir á
morgun ?
— Mér finnst ég verða að halda tónleika
öðru hverju, og er margt sem veldur: Ég get
ekki annað en haldið áfram að spila, og þar af
sprettur einhver þörf að réttlæta sjálfa sig:
reyna að færa fram einhverja afsökun fyrir því,
að maður er ekki eins góð og gegn húsmóðir
og maður ætti að vera. í öðru lagi finnst mér
nauðsyn að halda sambandi við fólkið til að
geta haldið áfram að þroskast: ég hef ekki lært
eins mikið á neinu og fyrstu tónleikunum mín-
um. Og síðast en ekki sízt langar mig til að eiga
eitthvert erindi í lónið — leggja einhvern skerf
til tónlistarmálanna, ef ég gæti.
Sýníng JÓNS STEFÁNSSONAR
Listvinasalurinn efndi til sýningar á nýjum
málverkum híns áldna meistara, Jóns Stefáns-
sonar, 22. febrúar til 7. marz s.l.
Á sýningunni voru rúmlega tuttugu myndir,
og voru flestar þeirra fengnar að láni hjá eig-
endum, svo að hér var einstakt tækifæri til að
sjá síðustu — og nokkur hin glæsilegustu —
verk þessa síunga listamanns. Þó urðu allt of
fáir til að nota sér það, og er leitt til þess að
vita, hvílíkt tómlæti almenningur sýnir stund-
um jafnvel hinum ágætustu innlendum lista-
mönnum, þótt ginið sé við hverri erlendri flugu
sem hingað er kastað.
Listvinasalurinn á þakkir skildar fyrir þessa
sýningu og starf sitt allt.
21
\