Ingólfur - 07.08.1944, Síða 1

INOWVR
mm^mmmmmmm^ammmmtmmrnJL ■•#.■*• * -
I. árgangur, 10. tölublað BLAÐ ÞJÓÐVELDISMANNA Mánudaginn 7. ágúst 1944
Hin nýja sjállsiædis-
, fonrátín
Þjódveldi i stað lýöveldis
Palesíinu-
vandamálid
Lýðveldi þýðir flokka-
sjálfstæði.
ViS stofnun lýðveldisins
fékk þjóðin viðurkennt sjálf
stæði sitt af þeim þjóðuin,
sem vér vonum að eiga mest
skipti við.
En livað er þjóðin?
Hver er það, sem nýtur
þessa nýviðurkennda sjálf-
stæðis?
Flokkarnir segja:
„Við erum þjóðin! — Við
erum liandhafar þjóðarvalds
ins“ — og hverjir aðrir
skyldu þá fremur vera njót-
endur sjálfstæðisins?
Þetta er ekki sagt út í loft-
ið. — Til tryggingar því að
það væri flokkavaldið, en
ekki þjóðin, sem raunveru-
lega nyti liinnar nýstaðfestu
fullveldisviðurkenningar, þá
létu flokkarnir þjóðina af-
sala sér þessu sama fullveldi
með því að samþykkja lýð-
veldisstjórnarskrána, þar
sem allt vald er tekið af
þjóðinni og fært í hendur
flokkanna.
Flokkarnir geta því nú tek
ið undir með einvaldanum
Lúðvík 14., sem sagði: —
„Ríkið, það er ég sjálfur!“
-— og með Hitler: — „Ég er
þjóðin, — því að þjóðin hef-
ur einhuga falið mér alla for
sjá sína!“ — Má svo sýnast,
sem íslenzka þjóðin hafi
ekki síður verið einhuga um
að beygja sig undir forsjá og
föðurumhyggju flokkanná,
en þýzka þjóðin að leita und-
ir verndarvæng Hitlers.
Hið óstöðuga lýðveldis-
form.
Það er sízt furða, þótt
flokkablöðin séu einliuga
um að vegsama lý'Sveldi'S,
því að lýðveldin liafa jafnan
verið gróðurreitir hverskyns
flokkasamsæra og hin ákjós-
anleguslu tækifæri allra
valdabraskara. — Vér Islend
ingar þekkjum manna bezt
liina höfuðlausu lýðveldis-
skipun, bæði að fornu og
nýju. —— Þótt konungsríki
værum að formi til, liöfum
vér nú lifað hreina lýðveld-
isþróun af óheppilegasta tagi
síðan 1904. Samskonar lýð-
ríki voru í tugatali út um
allan heim fram yfir fyrra
stríð. En nú eru þau öll, sem
oss voru líkust, með tölu
komin undir einráða flokka-
samvinnu eða einræðisliöfð-
ingja. Og vér erum nákvæm-
lega á sömu leið. — En þessi
ríki kalla sig áfram lýðveldi
(repúblik) og stjórnir þeirra
sumra hafa nú sent oss heilla
skeyti og boðið oss velkomna
í hóp „hinna frjálsu lýð-
velda“.
Annars þýddi hugtakið Zýð
veldi allsstaðar til skamms
tíma konungslaust flokka-
ríki, eins og það gerir enn
hér á landi. En út um
lieiminn merkir það nú í
flestum tilfellum konungs-
laust einrceSisríki, — og er
þetta síðarnefnda lýðveldis-
form beint og eðlilegt fram-
liald af liinu fyrra — ef
þjó'ðin tekur ekki í taumana
og stofnar sér ríki sjálf.
Lýðveldin frá 19. öldinni
töldu sig vera hin einu sönnu
demókratisku ríki. INú sjá-
um við, að þau voru, þvert
á móti, ekkert annað en
skipulögð spil og töfl um
völd og yfirráð. Þau voru
borgarastyrjöhl samkvæmt
„leikreglum“, sem bófar
fundu upp til að veiða ein-
feldninga — nákvæmlega
sama eðlis og fjárhættuspil,
sem tryggir þeim spilurum
vinninginn, sem samtök gera
um að liafa rangt við. — Það
var þetta „demókratí“ —
einmitt þessi sérstaka tegund
— sem útrýmdi hinu þjóð-
ijjteðilega demókratíi og fékk
á íslenzku nafnið lýðrœði,
og er það lieiti í álíka mikl-
um metum hjá flokkunum
hér eins og lýðveldið. Og
sannar það hin sorglegu af-
menntandi áhrif flokkanna,
hversu mörgum er enn liægt
að liakla við þá trú, að þessi
orð merki eitthvað gott og
æskilegt, þar sem þau í raun
og veru þýða ekkert annað
en ótakmörkuð og síopin
tækifæri fyrir bófabrask og
samsæri.
Konungsríkin stóðu sig
bezt.
Eftirtektarver.t er, að þau
ríkin, sem bezt tókst að varð
veita og framkvæma bið
sanna og stjórnhæfa demó-
kratí, vorm ekki lýðveldin,
heldur konungsríkin. Eru
þar Bretland og Norðurlönd-
in í fyrstu röð. Hefur þess-
um ríkjum, þrátt fyrir það
að þau liafa orðið fyrir geist-
um flokksræðilegum álilaup-
um, að miklu leyti tekizt að
viðlialda þjóðrœðilegum
stjórnháttum.
Þetta sannar oss, að enda
þótt konungsvald sé auðvit-
að ekkert skilyrði fyrir þjóð-
ræði, þá geta konungar ver-
ið þjóðræðilegir í þessa orðs
rétta skilningi.
Þjóðin ræður ef hún
vill.
Þótt flokkarnir hrósi nú
sigri, þá verður varla álitið,
að það bafi verið flokkaríki,
sem þjóðin ætlaðist til að
stofnað væri að Lögbergi 17.
júní s. 1. — Og þó að mikill
hluti af þjóðinni láti enn
Eitt af stóru vandamálunum
alþjóðlegu — í afdrifamöguleik
um e. t. v. með jieiin allra
stærstu — er ráSstöfun Palest-
ínu. Liggur Jiannig í jiví, að við
friðarsamningana í Versölum,
1918—19, var ákveðið að gera
Gyðingaland hið forna (Palest-
ínu), að heimkynni Gyðinga-
Jijóðariimar af nýju, en Bret-
um falin umsjón með landinu.
Höfðu arabískir kynjiættir J>á
átt Jiar lieima, síðan Gyðingar
voru hraktir Jiaðan og þeir gerð
ir landlausir. Hinir arabisku í-
búar landsins risu auðvitað önd
verðir gegn Jiví, er Gyðingar
tóku að flytjast inn með þeim
yfirlýsta ásetningi að gerast hús
bændur á J>ví lieimili. Hafa af
þessu spunnist, sem kunnugt er,
viðsjár miklar og óeirðir í land-
inu og hafa Bretar átt fullt í
fangi með að halda Jiar uppi
friði og orðið að liafa mikið
setulið í landinu. Loks sáu þeir
sig tilneydda að lofa Aröbum
því, að tekið skyldi, í bráð a.
m. k., fyrir frekari innflutning
Gyðinga.
Hér eigast við stærri kraftar
en rúmast í Gyðingalandi
sjálfu. Hið fræga Gyðingaauð-
vald urn allan heim stendur á
bak við tilraunina um endur-
stofnun þjóðlands Gyðinga.
blekkjast til að gera gælur
við orð og hugtök flokkanna:
— lýðveldið og lý'ðrœ'Si'S, þá
er það engum efa undir orp-
ið, að Jiað ríki, sem hún hef-
ur alltaf liaft í liuga og von-
ar að stofnað hafi verið, er
þjóðríki eða þjóðveldi. Og
mætti þá gjarna segja, að svo
sé, því að Jijóðin ætti vissu-
lega að hafa Jiað í liendi sér
að breyta núverandi lýðveld-
isstjórnarskrá í Jijóðveld-
isstjórnarskrá hvenær sem
hún vill og livað sem flokk-
arnir segja.
En búast má við, að flokk-
arnir í bezta tilfelli líti bina
nýju þjóðarlireyfingu óhýru
auga. Því að enda þótt inn-
an flokkanna séu til margir
mætir menn og góðgjarnir,
þá má þó alltaf vænta þess,
að þeir óski fyrst að sjá, að
Hins vegar eiga Arabakynjiætt-
ir Palestínu allar arabiskar ná-
grannaþjóðir sínar og jafnvel
allar Múbameðstrúarjijóðir að
baklijalli. En Bretar eru sem
milli steins og sleggju og önn-
ur stórveldi, einkurn Bandarík-
in, dragast inn í vandamálið.
Því að Gyðingar liafa nú snúið
öllum sínum áróðursmætti að
Bandaríkjunum, er þeiin Jiykir
sem Bretar ætli að bregðast.
1 tilefni af þessu liefur liið
fræga tímarit Readers Digest
tekið það til ráðs að senda trún
aðarmann sinn til Palestínu til
þess að kanna málavöxtu og
gera skýrslu um til stjórnar
tímaritsins, svo að Jiað geti tek-
ið sjálfstæða og viturlega af-
stöðu í umræðum þessara mála,
eftirleiðis. Er skýrslan barst út-
gáfustjórninni, þótti lienni svo
mikið til hennar koma, að bún
ákvað að birta bana sjálfa í
tímaritinu. Fer bér á eftir út-
dráttur tir henni.
Höfundurinn beitir Freder-
ick C. Painton.
★
Aðalafstaða aðiljanna í Pal-
estínu-málinu er sem stendur
sú, að Gyðingar krefjast leyfis
til að auka tölu innflytjenda
upp í 4 milljónir alls, en Ar-
Frh. á 2. síðu.
Jtjóðinni sé einhver alvara
með að vilja vera sjálfstæð
og stjórna sér sjálf, áður en
þeir lina á tökunum. — Af
þessum mönnum verður þó
að heimta, að þeir ekki beiti
samskonar óheiðarlegum
meðölum, sent flokkarnir
hafa notað hingað til, eða
reyni að villa um fyrir þjóð-
inni í hinni nýju og eiginlegu
sjálfstæðisbaráttu hennar.
Það sem heimta verður af
flokkunum er það, að þeir
lialdi flokkslegum áhrifum
utan við liina nýju stjórnar-
skrársamningu þjóðarinnar.
— Og að sínu leyti verður
þjóðin að gæta þess, að lialda
þessu mikilsverða fyrirtæki
sínu utan við öll partasjón-
armið, og allra sízt ákalla
J>ar aðstoð eða íblutun flokk
anna.