Eining - 10.01.1944, Blaðsíða 7

E I N I N G
7
í Rvík 3. júlí. Einn stofnenda hennar
er enn á lífi: Sveinn Jónsson, trje-
smíðameistari í Rvík (f. 19. apr. 1862).
Mestur áhrifamaður í flokki Verðandi-
félaga varð þegar Ólafur Rósenkranz
fimleikakennari. Hann stofnaði stúkuna
Morgunstj arnan í Hafnarfirði 2. ág.
Sveinn Jónsson,
1885, Eyrarrós á Eyrarbakka og Lukku-
von á Stokkseyri, báðar 13. júní 1886, st.
Einingin nr. 14 í Rvík 17. nóv. 1885 og
st. Framtíðin nr. 13 í Rvík 25. nóv.
1885. Þessar fimm stúkur voru allar
stofnaðar að tilhlutun Verðandi. Ásgeir
Sigurðsson hafði líka stofnað 5 stúkur
(4 nyrðra og eina vestra), Björn Páls-
Sr. Þórður Ólafsson.
son hafði vorið 1886 fengið umboð í
Skotlandi til þess að stofna stórdeild
(°:Stórstúku) fyrir fsland. Það var st.
ísafold, sem skoraði á Björn Pálsson
að fá þetta umboð, svo að óhætt má
telja hana móður Stórstúkunnar. Fyrstu
Umboðsmenn Hástúkunnar hjer voru
báðir félagar st. fsafoldar (Ásgeir Sig-
urðsson og Björn Pálsson). Stórstúkan
Séra Magnús Bjarnason.
Var stofnuð í Alþingishúsinu 24. maí
1886. Björn Pálsson stofnaði hana og
varð fyrsti formaður hennar (stór-
templar). Stofnendur voru 16: 11 lærðir
^enn, 2 verzlunarmenn, 3 iðnaðarmenn
(einn þeirra þá fangavörður) og 1
sÖngkennari (og tónskáld). Tveir stofn-
eodanna eru enn á lífi: Þórður Ólafs-
son, præp. hon. í Rvík, og Magnús
Bjarnarson, præp, hon. á Borg á Mýr-
um. Stúkur voru þá 14 í landinu: 5
norðan, 5 sunnan og 4 vestan. Af stofn-
endum voru 8 upprunnir í Norðurlandi,
4 af Vestfjörðum, 4 að sunnan og 1 að
austan. — Nú var snarað á íslenzku
stjórnarskrá stórstúku og undirstúkna
og aukalögum fyrir þær. Indriði Ein-
arsson endurskoðari, Björn Pálsson
Indriði Einarsson,
fyrv. stórtemplar.
ljósmyndari og Jón Ólafsson önnuðust
það starf.
Guðlaugur Guðmundsson, síðar
sýslumaður, var fyrsti umboðsmaður
Hástúkunnar í Stórstúkunni.
Aðeins fjórar þeirra stúkna, sem full-
trúa áttu á stofnþingi Stórstúkunnar,
eru enn starfandi: ísafold Fjk. á Ak-
Jón Ólafsson,
fyrv. stórtemplar.
ureyri, Verðandi og Einingin í Rvík og
Morgunstjarnan í Hafnarfirði.
Reglan hefur unnið margþætt starf
á Islandi. Er þar fyrst til að telja út-
breiðslu bindindis með stúkustarfsemi,
regluboðun, blaðaútgáfu og bæklinga og
með áhrifum á löggjafarvaldið. I öðru
lagi má nefna uppeldis- og menningar-
gildi það, er Reglan hefur þeim til
handa, er vilja hagnýta sjer það. Enn
er ið þriðja, að Reglan hefur reist
fundahús víða um land, og hefur þessi
húsakostur komið að liði margskonar
félagsskap, og ósjaldan hafa templara-
húsin verið notuð til skólahalds og al-
mennra funda. I fjórða lagi hafa oft
verið fluttar tillögur á stúkufundum um
stofnun ýmissa fjelaga, til nytja og
Guðlaugur Guðmundsson,
sýslumaður.
fyrv. stórtemplar.
menningar landsfólkinu. Fjelög þessi
síðan verið stofnuð, og mörg þeirra orð-
ið að liði þjóð vorri á einn eða annan
hátt. Enn er ið fimmta að telja, að
templarar hafa komið mörgu góðu til
leiðar og málefni voru til styrktar eftir
leiðum löggjafar og fyrirmæla stjórn-
arvalda. I sjötta lagi hafa íslenzkir
templarar kynnt land sitt og þjóð er-
lendis, bæði á norrænum þingum bind-
Sigurður Eiríksson,
regluboði.
indismanna og alþjóðamótum þeirra og
í brjefum og ritgerðum til samherja
víða um lönd. — Mun nú nánar vikið
að hverju þessu atriði út af fyrir sig.
1) Stúkur hafa verið stofnaðaríöllum
sýslum og kaupstöðum landsins, alls
nær 300. Starfandi eru nú 60 undir-
stúkur. Blöð þau, sem gefin hafa verið