Kvennablaðið - 19.06.1939, Blaðsíða 5

I viðjum vanans.
Fátt er jafn sljóvgandi og rótgróinn vani. Sá,
sem gengur einhverjum ávana á liönd, missir
um leitS hluta af frelsi sinu. Hann hættir að
liugsa ráð sitl, þegar hann verður verkfæri hefð-
bundinnar venju. Þó mun það ekki fjarri því
rélta að álykta, að mannkyn all sé, að meira
eða minna leyti, í greipum gamalla erfðakenn-
inga og venja. Virðist þetta gilda jafnt um æðri
sem lægri. Um aldaraðir var því leynt og ljósl
troðið í konur, að þær stæðu karlmönnum að
haki á allflestum sviðum lífsins. Þegar stundir
liðu, l>ar þetta vitanlega tilætlaðan árangur.
Minnimáttarkend konunnar óx og dafnaði. Karl
mennirnir réðu lögum og lofum í hvivetna. Að
vísu hefir þetta breyst allmikið hin síðari ár.
En kyngikraftur vanans er samt víða enn i al-
gleymingi í íslensku þjóðlífi, að því er snertir
stöðu konunnar.
Nýjasta dæmi þessa er skipun 7 manna sér-
fræðinganefndar lil að framkvæma matvæla-
rannsóknir hér á landi. Hinu liáa lieill)rigðis-
málaráðuneyti hefir að því er virðist ekki hug-
kvæmst, að aðrir gælu um þessar rannsóknir
fjallað en karlmenn. Engin kona lilaut sæti i
nefndinni. Þó munu störf nefndarinnar að sjálf-
sögðu mjög snerta einn aðalverkahring konunn-
ar. Einhver kann nú að koma fram með þá
afsökun, að sérfræðinga hafi ekki verið völ úr
hópi kvenna Það getur verið, að íslenskar kon-
ur eigi t. d. ekki neinn sérfræðing í l'jármálum
sín á meðal, en þó liefði hitt verið hægur vandi
að fimia 2—.‘5 konur, sem uppfylla kröfuna um
unnar. Það var einkum vegna framtiðar dsetr-
anna, sem mæður okkar börðust fyrir kvenrétt
indum og krafan um kvenréttindi var aldrei
annað en krafan um mannréttindi lianda öllum,
án tillils lil kynja.
Reykjavík, 21. april 1939.
í stjórn Ivvenréttindafélags íslands:
Laul'ey Valdimarsdóttir. Aðalbjörf? Sijíurðardóttir.
Þóra Vigfúsdóttir. María Knudsen.
Ingibjörg Benediktsdóttir.
sérfræðinga og skipa þær í nefndina. Ástæðan
til að þetta var þó ekki gert, er því sennilega
sú, að rótgróinn vani, eða réttara sagt óvani,
virðist liafa ráðið gerðum valdhafanna og er
leitt til þess að vita. Það hefir verið fullyrt, að
það sé fösl regla hjá yfirvöldum þessa lands,
að skipa aldrei konur í nokkra launaða nefnd,
Óneitanlega mundi þó margur fagna því, ef
æðsta stjórn landsins hnekli þessum áhurði
öðru hvoru og sýndi það í verki, að hún gæti
fell af sér fjötra hins blinda vana.
Hitt er bæði gömul og ný saga, að margir
atvinnurekendur, stofnanir sem einstaklingar,
eru haldnir þeirri hefðbundnu venju, að greiða
konum lægri laun en körlum fvrir samskonar
vinnu. Það verður nú ekki um það deilt, liversu
óréttmætt þetta er, né heldur hitt, livað þeir
atvinnurekendur, sem varpað liafa af sér oki
vanans í þessum efnum, standa hinum framar.
Hlédrægni kvenna alment og deyfð þegar troð-
ið er á réttindum þeirra, sýnir þráfaldlega
liversu þær eru einnig lmeptar í fornar viðjar
vanafestunnar. Það er ekki nóg að ympra í eigin
hópi á hinum og þessum aðfinslum og áliuga-
málum, lieldur verður að koma þeim fyrir al-
menningssjónir. Til þessa er prentað málgagn
nauðsvnlegt. Það er i rauninni furðulegt sinnu-
leysi af kvenfélögum landsins, að þau skuli ekki
fyrir löngu hafa sameinast um útgáfu kvenna-
blaðs. Þrjár virðingarverðar tilraunir hafa ver-
ið gerðar með útgáfu kvennablaðs, en að sögn
varð ónógur stuðningur kvenþjóðarinnar þeim
öllum að fótakefli. Eg fyrir mitt levti er þeirr-
ar trúar, að reyndin mundi verða önnur og hetri
nú í þessum efnum.
Hevrt hefi eg þeirri mótbáru fleygt, að kon-
urnar þurfi ekki sérstök blöð. Þær geli notast
við þau, sem fvrir eru. Reynslan sýnir bara, að
þær gera það ekki, af hverju sem það stafar.
Verið getur að þetta breytist með tímanum, eu
eins og stendur, er þörfin fyrir sérstakt mál
gagn að verða æ meir knýjandi.
Útgefendur íslensku hlaðanna hafa lekið upp
þann sið, að hafa svokallaðar kvennasíður i
blöðum sínum. Ef taka á kvennasíður þessar
sem mælikvarða útgefendanna á þroskastig
KVENNABLADIÐ
5