Rödd verkalýðsins - 01.06.1930, Síða 4

Rödd verkalýðsins - 01.06.1930, Síða 4
RÖDD YERKALÝÐSINS Á Alþix&gisl&átidii&x&i gefvu* islex&sk alþýda rnssneskri a,lþýdu dráttarvj el, og* minnist þannig1 13 ára starfs ad því ad reisa riki jafnadarstefnunnar í landi verka- lýdsins, i sama mund og* islenskir auðmenn, stórbændur og sosialdemokratar minnast 1000 ára kúgunar á íslandi. Hvers mlnnast bargelsarnlr á Alþinglshátíðlnnl? Hvers mlnnlst verkalýöurinn ? Mótmæli verkalýðsins. Undir merki Lenins heldur hún áfram hröðum skrefum að fullkomnun jafnaðarstefnunnar. Það boðar lausn verkalýðs allra landa úr ánauð og ber hátt hinn rauða fána heimsfriðarins fyrir sambandi jafnaðarmanna-lýð- velda um heim allan. Það er skylda allra verkamanna og vina Ráðstjórnarríkisins á íslandi, að berjast eftir megni gegn lygum og rógi auðvaldsins og hinna smáborg- aralegu samherja þess, og verja Ráð- stjórnarríkið gegn öllum óvinum þess. Sú ákvörðun, að senda samyrkju- búum Ráðstjórnarríkisins dráttarvél- ar, hefir vakið geisi áhuga og samtök um alla Evrópu og Ameríku. Drátt- arvélin ykkar frá íslandi mun verða kröftugt svar við framkomu borgara- stéttar ykkar gagnvart Ráðstjórnar- ríkinu og um leið öflug sönnun þess, að vinir vorir á íslandi hafa ákveðið að treysta og styrkja bönd stéttar- meðvitundarinnar, sem tengja verka- menn og bændur Ráðstjórnarríkisins við íslenska verkamenn. Breskir vinir Ráðstjórnar-Rúss- lands senda hugheilar bróðurkveðjur til allra íslenskra verkamanna og vina Ráðstjórnarríkisins á íslandi. Við óskum ykkur velgengni í starfi ykkar og baráttu móti borgurum lands ykkar — óvinum Ráðstjórnar- Rússlands. Niður með féndur Verkamanna- og Jafnaðarmanna-lýðveldisins! Niður með þá, er koma af stað stór- velda-styrjöldunum! Verjum Ráðstjórnarríkið! Lengi lifi alþjóðasamtök verka- manna! Með bróðurkveðju. f. h. ,,Vina Ráðstjórnarlýðveldanna í Bretlandi". Thomas Bell. ritari. Verkalíðssamliaml Skipulagsbreyting á Alþýðuhreyfing- unni nauðsynleg. A síðasta þingi Alþýðusambands íslands var meðal annars samþykt að á næsta hausti skyldi halaið sér- stakt verkalýðsþing, sem legði drög að því,. ef mögulegt væri, að stofnað yrði sérstakt, óháð verkalýðssamiband — fagsamband. Af því hér er um að ræða all mikla skipulagsbreytingu á alþýðuhreyfingunni, skal farið nokkrum orðurn um fortíð Alþýðu- flokksins og starfsemi hans. Alþýðu- flokkurinn var stofnaður, að líkind- um með það hvorttveggja fyrir aug- um, að verða pólitískur flokkur, — samkv. stefnuskránni — fyrir jafn- aðarmenn og svo kaupgjaldsbaráttu- samband verkalýðsins. Það leyndi sér ekki þegar í byrjun að stjórnmála- baráttan átti að verða hans aðal hlut- verk. Stjórnmálastefna hins unga flokks var almenningi hér, urn þær mundir, gersamlega ókunn og þess vegna því auðveldara fyrir hina harðsnúnu borgarastétt, með blaðastóli sínum og launuðum málþjónum, að ófrægja hana svo og afskræma í augum al- ]iýðu að nægilegt væri til að hindra útbreiðslu hennar fyrst um sinn, auk þess voru þá jafnaðarmenn mjög fá- ir og illa vopnum búnir til þess að mæta því ofurefli blaða og annara pólitískra vigtóla sem andstæðing- arnir höfðu á að skipa. Foringjar jafnaðarmanna voru fljótt kyntir allri alþýðu. landsins, af blöðum borg- aranna og það að illu einu. Mest af því, sem alþýða las um jafnaðarstefnuna, var í blöðum í- haldsins, útsent og uppspunnið til að villa mönnum, sýn á þessum málum. Samtímis lifði verkalýðurinn við sultarkj ör um alt land, sundraður, átta- viltur og þekti ekki sinn vitjunartíma. Á þeim stöðum, þar sem stofnuð höfðu verið verkalýðsfélög til að berjast fyrir hækkuðu verkakaupi var venjulega örðugasta stríðið háð við stéttabræðurna, setn ekki vildu ganga í félögin „af því að þau voru póli- tísk“ eins og þeir sögðu. Sannleikurinn var sá að verkalýð- urinn átti sér engin allsherjarsamtök til þess að berjast fyrir brýnustu hagsmunamálum sínum, hærri laun- um og bættum vinnuskilyrðum. Enn þá búa verkalýðssamtökin ís- lensku að fyrstu gerð. Heill her verkamanna stendur utan við sam- tökin. Víða á landinu eru verkalýðs- félög, sem standa utan við Alþýðu- sambandið, og verða að standa ein og óstudd, hvert í sínum stað, aðeins fyrir þá sök að þau sjá sér engan hag í aö ganga i Alþýðusambandið, eins og það er og hefir verið. Nú er það ekki lengur „af því að það er póli- tískt“, heldur vegna þess einnig, að mörg verkalýðsfélög vita að pólitík Alþýðuflokksins gengur í meginat- riðum á snið við nauðsynjamál verka- lýðsins Eitt af tilfinnanlegustu afleiðing- um skipulagsleysis verkalýðssamtak- ann ei; það hvað kaupgjald víðsvegar um landið, er afar mismunandi. Það er algerlega óviðunandi að það skuli vera helmings munur og jafnvel meira á tímakaupi verkamanna á hin- um ýmsu stöðum landsins við sömu vinnu með sama tilkostnaði. Þetfta getur ekki færst i lag nema með öflugra og nánara sambandi í milli allra félaga landsins. Þegar í byrjun stign íslenskir jafn- aðarmenn vixlspor, byrjuðu að skjóta yfir markið, ,;leituðu langt yfir skamt“ og fundu ekki verkalýðinn. í stað þess að leggja meginþunga starfsorku sinnar í að byggja upp og skipuleggja harðsnúið verkamanna- samlband, ]>ar sem baráttan snerist fyrst og fremst um hin daglegu hags- níunamál alþýðu, kaupgjaldið, lögðu ]>eir aðaláhersluna á stjórnmálastarf, sem Htinn árangur bar, var lepgi fálmandi, en er nú orðið að smáborg- aralegu káki. Þessara mistaka geldur alþýðu- hreyfingin íslenska enn þann dag í dag. Hin ráðandi stefna innan Alþýðu- sambandsins hefir til þessa gengið út á það, sem aðalstarf, að útbreiða innan sambandsins, mjög smáborg- aralega pólitík, en upjibygging og skipulagning kaupgjaldsbaráttunnar, sem vitanlega er hinn traustasti grundvöllur heilbrigðrar alþýðu- hreyfingar, hefir að mestu leyti set- ið á hakanum. Saga alþýðuhreyfingarinnar hefir sannað okkur það, að stofnun óháðs verkamannasambands um land allt er r.auðsynlegt. Hvað líður undirbúningi verka- lýðsþingsins í vörslum þeirra sem Al- þýðusambandið fól þetta mál? Jón. Rafnsson. RÉTTUR i. og 2. heftir eru nýkomin út. Annað heftið er minningarrit um þúsund ára ríki yfirstétta á íslandi. í ])ví eru þessar greinir: Náttfari, eftir Gunnar Benediktsson, Hvers er að minnast, eftir Einar Olgeirsson og Neistar uppreisnar úr ])úsundáraríki alþýðukúgunar á íslandi. Allir eru skyldir að fagna og vera glaðir á hátíðinni á Þingvöllum, ekk- ert andlit má bera hin minstu merki um óánægju. Þetta er súhátið semall- ir jafnt eiga að fagna. Að taka sér verk í liönd þessa þrí-heilögu hátíð, er sama og að gerast vargur í véum borgaranna. Alt skal fágað og prýtt, ekkert skal verða hinu þúsund ára ,,föðurlandi“ til hneisu, þegar hinir tignu boðsgestir borgaranna ríða í garð. Hvað stendur til? Hverjir hafa á- stæðu til að fagna? Hverju fagna þeir ?' Skattskyldar tekjur landsmanna eru samtals 34—35 miljónir króna. 30% skattgjaldenda hafa 77% hinna skattskyldu tekna. 190 einstaklingar telja fram til tekjuskatts '*>1A miljón króna. Þeir sem halda því fram, að hér sé enginn fátækur og enginn rík- ur ættu að festa í minni að 77% af skattskyldum tekjum þjóðarinnar hafa 7—8% landsmanna. Skattskyldar eignir í landinu eru 100 miljónir. Einn þúsundasti hluti landsmanna (100 meenn) eiga 25 mil- jónir, þ. e. einn fjórða af öllum skatt- skyldum eignum. Þó má ganga að því vísu, að þessar skýrslur gefi ekki rétta mynd af hinum raunverulega auði, því skattgreiðendur stela meira eða minna undan framtali. Enn frem- ur er það víst, að rétt verðmæti eign- anna er miklu meira en fasteigna- matið sýnir. Hér er því um mikTu roeira auðmagn að ræða. Auðmennirnir hafa ástæðu til aö fagna og gera sér glaðan dag. í helg- um eldmóði syngja þeir: „Ó guð vors lands, ó lands vors guð!“ Þeir eiga landið. Þeir eiga guðinn. í þúsund ár hefir íslensk alþýða lifað við allskonar harðrétti og hörm- ungar; háð tvísýna baráttu fyrir hinni ömurlegu tilveru sinni; lifað við áþján og undirokun af hálfu ör- fárra erlendra og innlendra kúgara. í þúsund ár hefir Alþingi íslend- inga sett innsigli sitt á þetta svívirði- lega athæfi. Hvað er þá hér um að vera? Hefir þá nokkru verulegu verið breytt til batnaðar á högum alþýðu? Hefir alþýðan nú loks, eftir þúsund ár náð rétti sínum, jafnað hlut sinn? Er þetta sigurhátiö í ])ví tilefni? At- hugum ])að nánar. 70% skattgjaldenda hafa undir ])úsund krónum í skattskyldum tekj- um. Þar við bætast þeir, sem engan skatt geta greitt og þeir, sem þyggja af hinu opinbera. Þetta er sveit ör- eiganna, meginþorri landsmanna. Það er viðurkent af borgurunum sjálfum að meðal fjölskylda í Reykja- vík þurfi 4000 króna árstekjur til að geta lifað. Hvernig á þá öll þessi ör- eigasveit að framfleyta lífinu? Hvern- ig eiga verkamennirnir í Reykjavík, sem fulivíst er að ekki ná meiri árs- tekjum að jafnaði en 2000 krónum, að halda lífinu í fjölskyldu sinni? Ekki nóg með þetta. Ca. 90% af tekjum rikissjóðs eru óbeinir skattar, sem beinlínis eru klipnir utan af brauði alþýðunnar og barna hennar. „Hvað er þá orðið okkar starf“ í ])úsund ár? Verkalýðurinn til lands og sjáfar ]>rælar 10—16 stundir á sólarhring, baki brotnu, undir ríkisfargi auð- borgaranna og uppsker aðeins vesælt og gleði-snautt líf. Húsakynni hans eru víða hreinræktaðar gróðrastíur berkla og úrkynjunar. Verkalýðsfélagið Baldur á ísafirði hefir samþykt eftirfarandi tillögur: 1. Verkalýðsfélagið Baldur mót- mælir harðlega þeirri ókurteisi, sem Sambandi sósíalistiskra Ráðstjórnar- ríkja hefir verið sýnd með því, að bjóða því ekki að senda fulltrúa á Alþingishátíðina, og skorar félagið á Alþýðusambandið, að taka fulltrúa flokksins þegar í stað úr hátíðanefnd- inni. 2. Verkalýðsfélagið Baldur mót- mælir því harðlega, að ísland gangi i Þjóðabandalagið, og skorar á stjórn Alþýðusambandsins að beita sér gegn ]) ví. Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna í Vestmannaeyjum hefir samþykt eft- irfarandi: Fulltrúaráð verkalýðsfél. í Vest- mannaeyjum mótmælir því, að ísland verði selt í hendur Þjóðabandalagsins og krefst þess, að fulltrúar Alþýðu- Auðvaldsbústýran, landsstjórn og ])ing, efnir til gildis á Þingvöllum 1930 til að minnast þúsund ára ]n-ælk- unar. Hvað er þessi minningarhátíð fyrir verkalýðinn? Þessi samfagnaður inn- lendra auðdrottna og erlendra mötu- nauta þeirra, sem þeir hafa boðið til þessa (ó)hófs í hinni ósvífnu sigur- gleði kúgaranna? Þúsund ára minning, þrældónis, þrauta og ánauðar. Hver borgar átveislur og vínveisl- ur arðræningjanna ? Hver borgar blótveislur þessar, Mammoni til dýrð- ar ? íslensk alþýða. ITvað fyllir hug og hjarta yfir- ráðastéttanna á Alþingishátiðinni ? „Ættjarðarást", Mammonssást. Hvað fyllir hug og hjarta stétt- vísrat alþýðu? Hatur. Hatur gegn kúgunarvaldi auðsins. Verkamaður. Stytting vlnnudagsíns — liækkað kaug. Á öndverðum vetri síðastliðnum var því hreyft í „Dagsbrún" að nauð- syn bæri til, að verkamannakaupið yrði hækkað og það að allmiklum mun. Komu þá einnig brátt fram raddir um það, að eigi væri siður þörf á því að stytta hinn óhæfilega langa vinnutíma við höfniria og víðar. Voru það verkamenn er hófu máls á þessu. Var þessu máli tekið mjög vel af félaginu og lofaði nú stjórnin að gera eitthvað í málinu, þótt henni þætti ýms vandkvæði á framkvæmdum. Nú líður á veturinn, oftast nær er stytting vinnu- dágsins á dagskrá, en aldrei var það rætt neitt að ráði og aldrei kem- ur stjórnin með neina tillögu í mál- inu. Líður svo fram í apríl að ekkert er að hafst. Þá er það á fundi í Dags- brún, að á dagskrá er stytting vinnu- dagsins, eins og fyrr, og stjórnin ætlar að salta ]>að eins og fyrr, að ungur og áhugasamur verkamað- ur, Þorsteinn Pétursson (kommún- isti), kemur með tillögu um að unnið sé við hafnarvinruu eins og aðra vinnu, frá kl. 7 að morgni til kl. 6 að kveldi með klukkutíma matar- liléi og 2 hálftíma kaffihléum; sömu- Ieiðis hækki tímakaupið úr 1,20 í 1,35 um kl.st. flokksins 'ljái ekki slíku hneyksli liö sitt. Jafnframt vottar fulltrúaráðið át- veislum yfirstéttanna í minningu um þúsund ára lcúgun fyrirlitningu sína. Auk þess hafa þorist kröftug mót- mæli frá Verkalýðssambandi Norð- urlands. Þessi félög hafa gefið í traktorsjóð- iun, og tekið þannig afstöðu gegn alþingishátíð borgaranna: Jafnaðarm.fél. Sparta, Verkam.fél. Dagsbrún, Verkam.fél. Drífandi Vest- manneyjum, Sjómannafél. Vestm,- eyja, Jafnaðarmannafél. Vestm.eyja, Verkam.fél. Baldur, Isf., Jafnaðarm.- fél. ísaf., Verkam.fél. Sigluf., Verka- kvennafél. Sigluf., Jafnaðarm.fél. Sigluf., F. U. J. Sigluf., F. U. J. Akureyri, Verkam.fél. Ak„ Verkakv.- fél. Ak„ Jafnaðarm.fél. Ak. og fleiri félög víðsvegar um land. Auk þess hafa gefið í frjálsum samskotum mörg hundruð alþýðumenn. Varaformaður Dagsbrúnar, Ólafur Friðriksson, er stýrði fundi sagðist ekki bera upp þessa tillögu, þar eð stjórnin væri ekki búin að gera sín- ar tillögur í málinu. Það tjáði ekki þótt verkamenn heimtuðu að tillagan va:ri borin upp, fundarstjóri neitaði og þar við sat. Tæpum mánuði seinna komu svo tillögur stjórnarinnar, er svo voru kallaðar. Fyrri tillagan var tillaga Þorsteins Péturssonar, það breytt, aö einum eyri var bætt við tímakaupið, en kaup- takstinn átti að ganga í gildi réttum mánuði seinna en tillaga Þorsteins fór fram á. Seinni tillagan hljóðaði upp á styttri vinnutíma en lægra dagkaup. Báðar þessar tillögur voru lagðar undir allsherjar atkvæðagreiðslu í Dagsbrún. Tillaga Þorsteins var sam- ]>ykt með mjög miklurn meirihluta. Þegar verkamenn liöföu þannig borið tillögu sína fram til sigurs, sagöi varafórmaður Dagsbrúnar, að mi væri ])að örðugasta eftir, og ])að væri að koma verkamönnum i skiln- ing um það, hvaða þýðingu stytting vinnutímans hefði fyrir þá, og baö hann ýmsa að skrifa um það í Al- ])ýðublaðið. Urðu sumir til þess, en öðrum fanst meiri þörf á að skýra það fyrir ýmsum úr stjórninni. Ár- sæll Sigurðsson, sem flestir verka- menn kannast við að dugnaði síðan hann var í stjórn Dagsbrúnar, og sem hefir mikið kynt sér verkalýðs- mál erlendis ritaði eina grein um mál- ið. En honum varð sú skissa á, að telja Þorstein Pétursson höfund að þeirri tillögu er samþykkt var. Fyrir ])etta var honum neitað um rúm í Alþ.bl. af varaformanni Dagsbrúnar. Nú (var iöll þessi kauphælkkun og stytting vinnudagsins að þakka l)roddunum í stjórn Dagsbrúnar, en ekki verkalýðnum sjálfum —; sá sem ekki vildi viðurkenna það, átti ekki aðgang að blaði sem geíið er út fyrir aura verkamanna. Verkamenn! Við gleðjumst yfir þeim sigri er við höfum unnið í vor, hann sýnir aö við getum unnið stærri sigra ef við einungis höfum hugfast að bera fram kröfur okkar sjálfir — stjórnum málefnum vorum sjálfir. Trúin á samtök okkar losar okkur við öll þau sníkjudýr, sent Hfa af vínnu vorri og hugsjónum. Verkamaður. Félegeprentamiðjnn

x

Rödd verkalýðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Rödd verkalýðsins
https://timarit.is/publication/856

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.