Freyr - 01.11.1906, Blaðsíða 6

130
FREYR.
inda merki. Ennfremur keDnir hann það, að
plönturnar geti notfært sér óbundið köfnunar-
efni úr loftÍDU og að þær taki það ekki með
rótunum, heldur gangi það fyrir sér í þeim
hluta plöntunnar, sem upp úr jörðu stendur.
Líffærum þeim sem taki köfnunarefnið sé var-
ið á ýmsan hátt, en oftast séu það hár á ung-
um blöðum eða blaðleggjum. Það sé ekki
fremur plöutur af ertublómaættinni, en ýmsar
aðrar, sem nái köfnunarefninu á þenDa hátt.
Hefir J. sýnt þenna eiginleika hjá plöntum af
17 ættum. Nokkrar þeirra þekkjasthér: skurfa
vegarfi, músareyra, brenninetla, liestabaunir,
flækja, túrnips, gulrætur, bygg, haf'rar, rýgresi,
loðgresi, salat, blágresi o. fl.
Ekkert er ennþá hægt að segja um það,
hvernig þessu kaun að reiða af, en bæði er
gaman og fróðlegt að fylgjast með í því.
E. H.
Fiskiveiöasjóöur íslands.
í Frey nr. 3. þ. á. skýrðum vér frá lög-
um Fiskiveiðasjóðsins. Nú er skipulagsskrá
og reglugjörð fyrir sjóðinn komiu út í A. deild
stjórnartíðindanna.
Höfuðstól sjóðsins skal varið til lánveit-
inga:
a. til þess að kaupa og byggja fiskiskip-
b til þess að kaupa ný veiðarfæri.
e. til hverskyns anDara atvinnubóta við
fiskiveiðar og fiskverkun.
Af árstekjum sjóðsins má árlega verja alt
að 3000 kr. til styrkveitinga og alt að 500 kr.
til verðlauna. Styrk má veíta: 1. efnilegum
ungum möntium til að kynna sér veiðiaðferð
ir, fiskverkun og annað, er lýtur að sjávarút-
vegi, meðal erlendra þjóða. 2. til útgáfu
tímarits um fiskiveiðar og sérhvað, er að út-
gerð og útvegi lýtur. Verðlaun má veita úr
sjóðnum fyrir framúrskaraudi atorku og eftir-
breytnisverðar nýjungar í fiskiveiðum og með-
ferð fiskjar.
Lána má úr Fiskiveiðasjóðnum alt að s/6
virðingarverðs gegn fasteiguarveði, alt að helm-
ing vátrygðs verðs í gufuskipum og öðrum þil-
skipum yfir 16 smálestir, og alt að ‘/3 vátrygðs
verðs í 8- 16 smálesta mótorbátum. í vexti
skal greiða 3°/0. Lánin mega vera afborgunar-
laus 1—3 ár eftir atvikum, og endurborgast á
5—-7 árum.
Lán til gufuskipakaupa mega eigi fara
fram úr 30,000 kr. til hvers gufuskips yfir 30
smálestir, og eigi fram úr 10,000 kr. sé gufu-
skipið undir 30 smálestum. Lán til þilskipa-
kaujia mega eigi fara fram úr 5,000 kr. til
skips yfir 16 smálestir, og eigi fram úr 2000 kr.
til minni þilskipa og mótorbáta. — Hvert veið-
arfæralán má ekki fara fram úr 2000 kr. og
atvjnnubótalán eigi fram úr 5000 kr. UtaDfar-
arstyrkir mega eigi vera lægri en 100 kr. og
eigi hærri en 600 kr. Lægri verðlaun en 50
kr. veitast eigi.
Beiðnir um styrki og verðlaun úr Fiski-
veiðasjóðnum eiga að vera komnar til stjórnar-
ráðsins fýrir lok októbermánaðar ár hvert.
Lánbeiðendum eru aftur á móti engin tíma-
mörk sett.
7ið skipulagsskrána hötum vér það sér-
staklega að athuga, að eigi má verja meira en
Ca. Y* árstekjnm sjóðsins til styrkveitinga
verðlauna o. s. frv. Hitt á að leggjast við höf-
uðstólinn. Vér viðurkennum að vísu, að gott
sé fyrir eftirkomendurna, að fá sem flesta og
stærsta sjóði, en hins viljum vér ekki dyljast,
að vér álítum ólíkt meira virði fyrir nútíð og
framtíð þjóðfélagsins, að koma á stað skynsam-
legurn framkvæmdum, en að nurla saman fé.
Reglugjörðin ákveðnr að útlánsvextir Fiski-
veiðasjóðsins skuli vera 3°/0 eða ‘/4 lcegri, en
útlánsvextir Ræktunarsjóðsins. Þessa ráðstöf-
un stjórnarráðsinsfáum vér ekki skilið, þvívænt-
anlega lítur það þó ekki svo á, að mótorbátar,
þilskip, veiðarfæri o. s. frv., sem gjöra má ráð
fyrir að verði úrelt og ÓDýt eftir fá ár, séu
fremur til frambúðar fyrir þjóðfélagið en jarða-
bætur. Og bágt eigum vér með að trúa, að
landsstjórnin sé svo ókunnug atvinnuvegum
vorum, að hún álíti, að landbúnaðurinn þoli
betur en fiskiveiðarnar að borga háa vexti.
Vér álítum þetta atriði þess eðlis, að æski-
legt væri, að landstjórnin skýrði frá því hvað