Freyr - 01.11.1925, Blaðsíða 14

100
F R B Y R

Molar.
Vinnnkensla. Finnar vllja koma á hjá' sér
innlendri sykurframleiSslu, og hafa bygt sykur*
verksmiðjur er framleiða sykur úr sykurrófum.
Þeir telja sig hinsvega skorta œfingu í rófna-
rækt, og báðu Dani kenna sór. Danir gerðu
það, á þann hátt, að í sumar sendu þeir 200
iýðháskólanemendur til 6 vikna dvalar í Finn*
landi. Þeir kendu Finnum handbrögðin við að
grisja og hreinsa illgresið úr rófuökrunum með
þeiro. Kjörin voru: fríar ferðir báðar leiðir, frí
dvöl í Finnlandi, skemtiferðir um Finnland, og
100 kr. í peningum. Þarf ekki að efa að þessi
kensla hefir orðið gagn og gaman |fyrir báða
aðilja Finna og Dani.‘
|I Þeir^ vildn koma á fót nautgriparæktarfólagi
bændur í Súldal í Noregi (fjallasveit í Ryfyiki).
En þátttakan varð ekki almennari en það að
40 kýr urðu í félaginu. I sveitinni eru 7—800
kýr. Félagið var stofnað, það keypti kyngott
naut fyrir 1000 kr., og í lög þess var sett, að
enginn bóndi utan félagsins skildi fá nautið lóð
til kúnna sinna, hvað sem í boði væri! »Með
illu skal ilt út drífa«.
Eldsliætta afVsaltpétri. I Danmörku hefir
nýskeð verið vakin eftirtekt á að Chllisaltpétur
geti orsakað eldsvoða. Tvisvar hefir það átt sér
stað nýverið þar í landi. Það kviknar í skipi,
hlöðnu saltpétri, í Odensvje höfn. Á stærri bu-
garði kom upp eldur af sömu orsökum.
Það var geymdur Chilisaltpétur í hlöðu, í
sekkjum, allstór hlaði. Samhliða því voru lagðir
tómir sekkir, sem síðast voru notaðir undir salt-
pétur, en áður var í þeim Superfosfat. Yoruþeir
ekki hreinsaðir þess f milli. Upptaka eldsins var
vart sem sprenginga.
Sjálfkveiking á sér stað í sekkjunum þá er
Chiliaaltpétur og Superfosfat nær að snerta hvað
annað, því ef í Superfosfati finst frjáls brenni-
Steinssýra, þá getur hún sameinast saltpétri þann*
ig að málmstofn hans (Na2) sameinast sýruleifinni
(S04). Komist þá jafnframt súrefni saltpétursins
í nána snertingu við auðbrennanleg efni af líf-
rænum uppruna, koma í ijós smásprengingar um
leið og kviknar í þeim.
Af Superfosfati og Chilisaltpétri, sem rétt er
með farið, þarf ekki að stafa eldhætta.
Þó eigi sé mikið flutt af Chilisaltpétri hér til
landsins, virðist eigi ástæðulaust að vekja athygli
manna á, að sýna gætni; með, að láta ekki í ó-
hreinsaða sekki aðrar áburðartegundina þar sem
hin hefir verið áður, nje heldur setja báðar áburð-
artegundir í hlaða saman.
Pálmi Einarsson
Gín og klanfaveiki sem geisað hefir i Dan-
mörku síðustu ár, barst einnig til Suður-Svíþjóðsr
og hefir náð þar töluverðri útbreiðslu þrátt fj'rir
allar varnir og baráttu gegn veikinni. (niður-
skurð o. s. frv.). Frá þvi í nóv. 1924 tii okt.
1925 hefir ríkissjóður Svía varið '14.919.148
krónum til varnar gegn veildnni. Þar við bæt-
ast töpin sem bændur hafa liðið.
Við íslendingar erum ekki hræddari við þenna
voðagest, en svo, að hór hafa engar ráðstafanir
verið gerðar til varnar því að veikin bærist
hingað.
Það er víst fremur lán en fyrirhyggja sem
hefir bjargað okkur.
Mjóikurneyslan í Osló. Arið 1924 notuðu
Oslóarbúar 55,2 milj. kg, af mjólk. 6,1 milj.
kg. var notað í brauðgerðahúsum og smjöriíkis-
verksmiðjum. 4,2 milj. kg. var notað til osta
og srojörlíkisgerðar, og 44,84 milj. kg var neytt
af íbúum borgarinnar, eru það 174 kg. á mann
í borginni. •
Ýmsar greinar er birtast áttu í þessu blaði
verða að bíða sökum rúmleysis, og birtast þær
annaðhvort í næstu blöðum Freys ellegar þá ann-
arstaðar.
íaafoldarprentsmiBja h.f.