Freyr - 01.03.1930, Blaðsíða 19

FREYR
47
Eg teldi það mjög gott ef við fengjum
jafnmikla meðal-uppskeru og þau bygðar-
lög í Noregi er liggja jafn norðarlega og
Island, 16—17 tn. af ha. Það er a. m. k.
ckki „varlegt“ að áætla það hærra.
Þó að Klemens hafi að meðaltali feng-
ið meiri meðaluppskeru en þetta, þá sann-
ur það lítið.
í fyrsta lagi vegna þess, að á meðan
Klemens var við Gróðrarstöðina í Keyk-
javík ræktaði hann bygg á örlitlum
bietti, sem hann hirti með hinni mestu
nákvæmni og fékk því af honum mikla
uppskeru. Út frá þeim árangri er ekki
hægt að áætla uppskeruna alment út um
land á stærri svæðum, á mismunandi
ræktargóðu landi, með misjafnri um-
hirðu o. s. frv.
I öðru lagi. Þau 2 sumur sem Klemens
hefir ræktað korn í stærri stíl á Sáms-
stöðum í Fljótshlíð, hafa verið hlý og
þur, og skilyrði til kornræktar eru í
Fljótshlíðinni án efa mikið betri en ann-
arsstaðar á landinu.
Að þessu athuguðu, verður enn sem
komið er að leggja meira upp úr almennri
reynslu nágrannaþjóðanna á þessu sviði,
heldur en hinni stuttu og staðbundnu
reynslu Klemensar við skilyrði, sem eru
allólík þeim, sem verða mundi alment hjá
bændum.
Á fyrstu starfsárum gróðrarstöðvanna
í Reykjavík og á Akureyri voru gerðar
allmiklar tilraunir með það, hvort korn-
rækt gæti orðið hér arðvænleg eða ekki
Árangurinn af þessum tilraunum varð
yfirleitt sá, að í meðalárum og betri gæti
korn þroskast hér og gefið nokkra upp-
skeru ca. 12—15 tn. af ha., en í slæmum
árum þroskaðist það alls ekki.
Ef gengið er út frá að meðal-uppskera
sé 15 tn. af byggi og 30 tonn af hálmi af
ha. þau ár, sem bygg yfir höfuð að tala
getur þroskast, þá verður afrakstur bygg-
akurs 495 kr. af ha. í stað 785 kr. í
áætlun Klemensar.
Tilkostnað við byggrækt telur Klemens
410 kr. á ha. Hreinn arður yrði sam-
kvæmt því 85 kr. af ha. í stað 375 kr. 1
áætlun Klemensar, eða 20—30 kr. af dag-
sláttu. Þegar svo þar til kemur, að bygg-
rækt hlýtur hér ávalt að verða ótrygg,
þá fer að verða lítið eftir af hinum mikla
hagnaði, sem Klemens telur að bændur
geti haft af kornrækt.
Ég tel það mjög varhugaverða stefnu
í ræktunarmálum okkar sem stendur að
hvetja bændur alment til komræktar.
Á meðan mikill hluti íslensku túnanna
er þýfður og í miður góðri rækt, á með-
an bændur þurfa víða að sækja megin-
heyskap sinn á misjöfn engi á einkunar-
orð bænda að vera:
Alt fyrir grasræktina.
Því að eg er sannfærður um það, að
grasræktin oorgar sig mikið betur en
kornrækt yfirleitt. Ef að túnin gæfu ekki
meiri áisarð en 20—30 kr. af dagsláttu,
þá væri íslenskur landbúnaður illa stadd-
ur.
Þegar grasfi'ærræktarstöðin var stofn-
uð á Sámsstöðum í Fljótshlíð, var svo
til ætlast að kynbætur og ræktun gras-
fræs yrði aðalstarf hennar. En þessi 3
ái, sem stöðin hefir nú starfað, hefir
lítið áhersla verið lögð á þessi atriði, en
kornrækt og tilraunir viðvíkjandi henni
rekið í stórum stíl, mælt á íslenzkan
mælikvarða.
Vonandi er að Klemens leggi meiri
stund á grasfræræktina í framtíðinni en
verið hefir, og leggi kornræktina á hill-
una, því að hún er hvort sem er lítið
annað en til að sýnast og láta bera á
s1 öðinni útávið. En það er of dýrt að
flevgja fleiri þús. kr. út fyrir það árlega.
Tilraunir á fjölmörgum sviðum innan