Freyr - 01.08.1940, Blaðsíða 8

118
FRE YR
ei svo skorið við neglur sér, að Ræktunar-
félag Norðurlands mun t. d. í ár verða að
spara að gefa út skýrslu um tilraunir sín-
ar. Tilraunir viðvíkjandi framræslu hljóta
að verða allumfangsmiklar, ef þær eiga að
veita svör, sem gott gagn sé að, og kosta
allmikið fé, miðað við fjárráð tilrauna-
stöðvanna (en smámuni miðað við það
mikla fé, sem fer í súginn árlega í jarð-
ræktinni, af því að ekki hefir verið lagt í
þáð að gera þessar tilraunir).
Síðasta Alþingi samþykkti tvenn lög,
sem tilefni er til að minnast á í sambandi
við framræsluna og þá vöntun, sem ex á
tilraunum á þessu sviði.
Önnur lögin eru um rannsóknir og til-
raunir í þágu landbúnaðarins. Allmikill
lagabálkur og merkilegur ef til fram-
kvæmda kemur. En því miður verður að
segja ef, því nokkrum vafa virðist það
bundið, hvort þau lög verða lifandi lög eða
aðeins pappírslög fyrst um sinn. En hvern-
ig sem fer um það, eru slík lög aldrei
annað en beinagrind, sem við þarf að
tengja aflvöðva og önnur líffæri, ef hún
á að verða rólfær hvað þá meira. Væri
ekki ráð að eitt hið fyrsta, er hrundið
yrði í framkvæmd í samræmi við þessi
lög, væri að efna til allyfirgripsmikilla til-
rauna með framræslu. Slíkar tilraunir og
nauðsynlegar ræktunartilraunir í sam-
bandi við þær, hljóta að ná yfir fleiri ár
og því mikilsvert, að sem fyrst sé hafizt
handa með þær. Tilraunastöðvarnar geta
auðveldlega framkvæmt þessar tilraunir
og tilraunastjórarnir munu þess albúnir.
Þótt heppilegt land sé ef til vill ekki fyx-
ir hendi á stöðvunum til slíkra tilrauna, er
auðvelt að fá það annarsstaðar. Það eina
sem til þarf, er að sjá tilraunastjórunum
fyrir nauðsynlegu fé til tilraunanna og
starfsaðstoð, sem til þess þarf, að starf-
rækja þær á heppilegum stöðum.
Hin lögin, sem ég vil nefna í þessu sam-
bandi, eru um heimild fyrir ríkisstjórnina
til að kaupa nokkrar jarðir og afnotarétt
jarða í Ölfusi. Hér er um að ræða hinar
álitlegu mýralendur undir Ingólfsfjalli.
Góðar mýrar með hæfilegum túnhalla og
álitlegar mjög til ræktunar. Um þetta er
ekki nema gott eitt að segja. Þessar mýr-
ar hafa beðið síns tíma. Þeim, sem þetta
ritar, og sem betur fer mörgum öðrum,
hefir verið það ráðgáta, hvernig þeim, er
fyrir fáum árum völdu flötustu mýrina í
flötustu sveit landsins til þess að efna
þar til Síberíuframkvæmda í túnrækt, gat
tekizt það að komast framhjá mýrunum
undir Ingólfsfjalli. Það er vel, ef nú verð-
ur staðnæmst þar. í lögunum um þessi
jarðakaup er heimilað að verja 150 þús.
kr. á árinu 1940 og 200 þús. krónum á ár-
inu 1941 til landþurrkunar og vegagerðar
í sambandi við stofnun nýbýla. Er það
vafalaust að verulegu leyti með fram-
kvæmdir í Ölvusi í huga.
Það er óneitanlega merkilegur hlutur, að
Alþingi skuli samþykkja slíka framræslu-
heimild og fyrirætlanir, án þess að það
komi neitt til tals um leið að hér vantar
allar tilraunir og áreiðanlega vitneskju um
það hvernig framræslu mýrlendis til tún-
ræktar skuli haga að magni og gerð (dýpt
ræsa og bil milli þeirra o. s. frv.) Það er
upplagt og gefið tilefni að verja nú nokkr-
um þúsundum af fé þessu til framræslu-
tilrauna, t. d. á mýrunum undir Ingólfs-
fjalli og í Kræklingshlíðinni í Eyjafirði. Á
báðum þessum stöðum er land mjög vel til
slíkra tilrauna fallið, bæði að jarðvegi og
legu. Meðal annars liggja mýrarnar um
þjóðbraut þvera svo tilraunirnar gætu orð-
ið mjög í augsýn fjölda bænda og annarra
vegfarenda. Á báðum stöðunum ætti að
ræsa fram allstórar spildur, með full-
komnu tilraunasniði, undir handleiðslu