Akranes - 01.03.1949, Page 20

Hann átti lítinn dreng á fyrsta ári. Hann varð seinna 1 miklu
uppáhaldi Irjá mér. Ég kallaði haim „hlle.“
Er við Pétur höfðum fengið nóg af verunni í Ósló, iögðum
við af stað áleiðis til Danmerkur. Það var sunnudagskvöld,
og fórum náttferli til Gautaborgar og dvöldum þar mánudaginn
21. júlí. Við skoðuðum borgina og prýði hennar, en fórum svo
með næturlestinni til Danmerkur. Við komum um klukkan
átta um morguninn til Helsingjaeyrar, og tókum morgunlestina
þaðan. Við vorum í almenningsvagni. Ég rak augun i r.uglýs-
ingu, sem fest var þar uppi: „Bannað að spýta á gólfið í vagn-
inum, sekt ein króna.“ Ég hendi Pétri á auglýsinguna og sagði:
„Enn hvað það er ódýrt að spýta á gólfið hér! í Winnipeg kost-
aði það 50 dollara að spýta á gangstéttina!“ — Pétur svaraði
hlægjandi: „Viltu nota þér, hve ódýrt það er?“ Ég hélt nú ekki,
en fannst það lítill menningarhragur, að slikt þyrfti að auglýna,
og það i Danmörku, sem orðlögð er fyrir þrifnað. — Ég hlakkaði
mjög til að koma til Kaupmannahafnar og sjá aftur vildarvini
mina. Það voru nú liðin ellefu ár síðan ég hafði séð þá. Ég var
því fullur af fögnuði, er við komum út úr lestinni. En fyrst fór-
um við gangandi um borgina ti þess að leita á hótelum að her-
bergi. En öll hótel voru yfirfull. Loks heppnaðist okkur að ná
i gott herbergi niður við Nýhöfn, en það var aðeins fyrir. einn.
Pétur tók það, því ég lcvaðst vera viss um að þeir í K.F.U.M.
mundu geta séð fyrir mér. Svo fórum við háðir upp á lögreglu-
stöð að sýna vegabréf okkar. Við höfðum heyrt að strangt væri
eftirlit með ferðamönnum, útlenzkum. Við sýndum þar vega-
bréfin. Sá embættismaður, sem við sýndum bréfin, hreytti úr
sér ónotum og sagði: „Hvað þá, eruð þið ekki lslendingar?“
Við játuðum því. „Þá þurfið þið ekki að sýna vegabréf fremur
en aðrir innlendir menn.“ Ég ympraði á þvi, að við hefðum
haldið að þetta hefði breytzt við það, að Island væri nú orðið
sjálfstætt riki. Hann snerist illa við og sagði: „Já, svona er Is-
lendingum rétt lýst með hrokann og sjálfstæðisskapinn, þið hald-
ið að þið séuð eitthvað, en ekki þegnar í Danmörk.“ Þá fauk i
Pétur og hann sagði fast og ákveðið: „Við erum heldur ekki
Danir, en mér finnst það óþarfi að sýna oss ókurteisi, þótt við
værum svo „loyalir" að sýna vegabréfin.“ Það sljákkaði í ná-
unganum og fór hann að afsaka sig og varð nú hinn bezti, og
bað okkur afsökunar. —
Nú skildu vegir okkar Péturs eiginlega, enda þótt við sæjumst
daglega, meðan við dvöldum báðir í Kaupmannahöfn. En hinu
daglega samferðalífi okkar var lokið. Mér þykir vænt um minn-
ingu þessarar ferðar. Aldrei hef ég verið með göfugari manni
en Pétri. Á allri þessari 18 daga samferð, var hver dagurinn
öðrum ljúfari i samfélagi okkar. Margt varð okkur að vonbrigðum
með tilliti til ferðaáætlunarinnar, tafir og hindranir, en aldrei
brást jafnlyndi hans og glaðværð,. hvort sem við vorum á sjó
eða landi. Jafnlyndi hans var þróttmikið og karlmannlegt, hreint
og svalandi, yfirlætislaust og blátt áfram. Hann var maður,
sem ég fann þá eins og á allri okkar viðkynningu, að ég gæti
treyst fullkomlega, jafnvel betur en sjálfum mér. Það var mér
mikil hamingja að fá að vera með honum á þessari ferð. Pétur
fór heim með næsta skipi minnir mig, en ég varð eftir fram
undir haustið.
Nú víkur sögunni til sjálfs míns.
Ég fór nú upp í K.F.U.M. fullur af gleði og tilhlökkun og
fann þar opna arma og gleði yfir komu minni. Ég gekk inn á
skrifstofuna eins og hefði ég búið þar stöðugt. Allir ráku upp
stór augu af undrun, því þeir höfðu enga grunsemd um að
ég kæmi. Skrifstofustjórinn, Carl Andersen, sem ég hafði þekkt
síðan hann var drengur í U.D. í Bethesda, fagnaði mér hjartan-
lega og tók mig inn til þess af framkvæmdastjórunum, sem
heima var. Hann hafði ég ekki þekkt áður. Hann hét Svend
Bögh, hafði verið prestur en svo gengið í þjónustu K.F.U.M.,
stór maður og þrekinn og hinn góðmannlegasti.
Ég sagði þeim af ferðalagi mínu og ástæðunum fyrir því, að
ég var þar kominn. Þeir spurðu mig, hvar farangur minn
væri. Ég sagði að hann væri niðri í forstofunni. Þeir létu sækja
hann og fóru með mig án frekari umsvifa upp á fjórðu hæð,
þar sem voru ibúðir leigendanna. Þar leiddu þeir mig inn í upp-
búið herbergi og sögðu að þarna ætti ég að búa þangað til búið
væri að setja eigið herbergi í stand handa mér. 1 þessari stofu
bjó annar framkvæmdastjórinn, kand. theol. Knúð HeeAnder-
sen, sem þá væri með drengjunum i litilegu í hinum fagia sum-
arskála , Jægersprís.
Ég spurði hve mikið ég ætti að borga fyrir t. d. tveggja mán-
aða dvöl. „Borga!“ sögðu þeir. „Heldurðu að þú fáir að ganga
hér um og borga? Þú ert hér heima maður, hvenær sem þú
kemur til Hafnar.“
I3essi tilhögun hefur svo haldizt allt til þessa. —
Ég spurði um Olfert Richard. Mér var sagt að hann væri nú
sóknarprestur við Garnisonskirkjuna, en væri nú i sumarleyfi
úti í Rungsted, en kæmi um kvöldið, þvi að hann ætti að tala
á Aðaldeildarfundi um kvöldið.
Svo eftir kaffidrykkju, fór ég út að hitta Pétur Halldórsson
og segja honum tíðindin; lét hann vel yfir því og vorum við
svo saman til kvöldsins.
Kl. 8.15 kom ég svo upp í K.F.U.M. til að vera á fundinum og
finna Richard.
Ég opnaði dyrnar inn að fundarsalnum. Richard stóð í ræðu-
stólnum og var að segja sálmarnúmerið. Um leið og ég kom inn,
kom Richard auga á mig og stökk niður úr ræðustólnum á
móti mér, og greip mig faðmbrögðum. í>að var eitt af mestu
hrifningaraugnablikum ævi minnar. Hann, þenna hezta vin
stúdentsára minna! Að fá að sjá hann aftur eftir ellefu ár! —
Við föðmuðumst og kysstumst og lyftum livor öðrum upp, og
fögnuðurinn var ólýsanlegur. Albr í salnum horfðu undrandi
á þessar aðfarir. Fæstir þeirra höfðu séð mig áður og voru sem
steini lostnir. í>eim datt vist fyrst í hug að þetta væru áflog og
voru viðbúnir að koma Richard til hjálpar, að reka þenna gaur
út. — Svo leiddi Richard mig upp að ræðustólnum og kynnti
mig fundarmönnum. Þá var gátan leyst og allt komst í sínar
skorður. Svo talaði Richard. Að sitja og hlusta og hlusta á þenna
ástkæra málróm enn einu sinni, að heyra þessa rólegu mælsku,
sem var svo sannfærandi, án nokkurra mælgisbragða, var mér
slík nautn og svölun, að því verður ekki með orðum lýst. —
Eftir fundinn mátti hann til að fara, en hann kvaðst mundi
koma næsta morgun og sækja mig til morgunverðar. En ég
sat lengi með gömlum og nýjum vinum í gleði og gamni. Svo .
er ég var kominn upp á herbergi mitt, var hjarta mitt svo fullt
af þakklæti við Guð, sem hafði þannig opnað mér dyrnar, að
ég gat ekki sofnað, lengi, lengi.
Miðvikudagsmorguninn vaknaði ég snemma, og gekk út í
Botaniskagarðinn. Allt var í fegursta sumarskrúða og sólskinið
flæddi yfir gangstíginn og smá runna, og fuglarnir flögruðu
óhræddir úr trjánum niður á stígana og blómailmurinn barzt
mér eins og kærleiksþrungin kveðja og bauð mig velkominn
með blíðu-atlotum sínum. Ég reikaði hugfanginn af unaði og
eflirvæntingunni um vinafundinn, sem ég átti í vændum, niður
að brúnni yfir síkið. Ég stóð þar lengi og horfði á sílamergðina,
sem lék sér i ótal sveiflum niðri í hinu gulgræna vatni. Ég naut
þessa morguns eins og væri ég 18 ára, þó að ég væri kominn á
sextugs aldurs og nýt hans enn í minningunni þrátt fyrir áttatíu
árin mín. Enn hvað það er yndislegt að vera áttræður og eiga
þetta allt! —
Svo í tæka tið gekk ég heim og skömmu síðar kom Richard
og við gengum út, við gengum í hægðum okkar; við höfðum svo
margt að tala um. Við borðuðum ágætan morgunverð á „Vifli.“
Svo stakk Richard upp á því, að taka bíl og aka fram og aftur um
borgina. Það gerðum við og ókum í kring upp undir tvo tima. Það
var opinn bíll og við vorum kátir eins og værum við aðeins
Framhald.
44
AKRANES