Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1981, Blaðsíða 23

ORKUVER HITAVEITU SUÐURNESJA VIÐ SVARTSENGI
Björn Kristinsson, prófessor og
Agúst H. Bjarnason, rafmagnsverkfræðingur:
Stjórnstöð
INNGANGUR
Þróun orkuvers Hitaveitu Suðurnesja
hefur miðast við varkárni i uppbyggingu
og var byrjað á lítilli bráðabirgðastöð
árið 1973. Síðan var reist orkuver I sem
er með 50 MW varmaafl, sem skiptist á
4 varmaskiptarásir, og 2,5 MVA rafafl
með tveimur rafölum. í beinu framhaldi
var síðan reist orkuver 2 sem verður
fullbúið 100 MW með 4 varmaskipta-
rásum, sem hver er 25 MW og 7,5 MVA
rafafl í einum rafala. Orkuverinu til-
heyra heitavatnsborholu- og safnkerfi
og víðtækt kaldavatnskerfi auk sjálfs
dreifikerfisins fyrir hitaveituvatn um öll
Suðurnes, en við Fitjar er dælustöð og
geymar. Raforkan er leidd inn á há-
spennukerfi Rarik á Suðurnesjum.
Til rekstrar á því flókna kerfi, sem
hér er um að ræða, var komið upp
gæslu- og stjórnkerfi. Hver kerfishluti,
svo sem varmaskiptarás eða vatnsöflun-
arkerfi er búið eigin gæslu- og stjórn-
kerfi með reglum, mælum, stjórn-
hnöppum og mímu. Þessi kerfi eru inn-
byrðis óháð. Fyrir heildareftirlit er
síðan sett upp tölvustýrt gæslukerfi,
kerfisráður með litaskjá, aðvarana- og
dagbókarprentara.
umfang
Stjórnstöð Hitaveitu Suðurnesja í
Svartsengi nær yfir marga kerfishluta,
en þeir eru þessir:
Heitavatnskerfi
Kaldavatnskerfi
Varmaorkuver I:
Varmaskiptarásir 1, 2, 3 og 4
Miðlunargeymir fyrir Grindavík
Raforkuver I, hverflar 1 og 2
Varmaorkuver II:
Varmaskiptarásir (5), 6, 7 og 8
Raforkuver II, hverfill 3
Dælustöð að Fitjum (fjarstýring)
Auk þess gæti stjórnstöðin síðar haft
eftirlit og vakt fyrir önnur kerfi á vegum
Hitaveitu Suðurnesja eða annarra aðila.
Má sem dæmi nefna rafdreifikerfi og
vatnsveitur.
HÖNNUNARFORSENDUR
Við hönnun á stjórnkerfi orkuver-
anna var gengið út frá eftirfarandi for-
sendum:
a) Hver einstakur hluti stjórnkerfisins
skal vera með sem einföldustum
hætti og vera sem mest sjálfstæður
og óháður öðrum kerfishlutum.
b) Sjálfvirkni í grunnstjórnkerfi skal
vera svo mikil, að gæslumaður þurfi
ekki að dvelja í stjórnstöðinni en geti
sinnt öðrum verkefnum í orkuver-
inu.
c) Kerfisráður verði settur yfir öll
grunnstjórnkerfin þegar fram í sæk-
ir og fáist þar heildaryfirlit á einum
stað á litaskjá, ásamt aðvarana- og
bilanaútskrift auk sjálfvirkrar dag-
bókarfærslu.
STJÓRNSKÁPAR
í stjórnstöð er einn sjálfstæður
stjórnskápur, grunnstjórnkerfi, fyrir
hvern eftirfarandi kerfishluta: Heita-
vatnskerfi, kaldavatnskerfi, varma-
skiptarás 1, varmaskiptarás 2, varma-
skiptarás 3, varmaskiptarás 4, gufu-
vinnsla orkuvers 2, varmaskiptarás 5,
varmaskiptarás 6, varmaskiptasrás 7 og
varmaskiptarás 8. Þessir skápar standa
hlið við hlið i stjórnstöð og ofan á
hverjum þeirra er mímutafla, sem sýnir
einlínumynd af kerfinu. Þar sem stjórn-
skáparnir standa hlið við hlið fæst sam-
tengd heildarmynd af öllu kerfinu.
Björn Kristinsson lauk f.hl. prófi í verk-
frœði frá HÍ 1955, prófi í rafmagns-
verkfrœði frá TH í Karlsruhe 1957,
framhaldsnárni um rafreikna við Regne-
centralen í Danmörku 1963 og sótti
námskeið um örtölvur í London 1975.
Verkfr. hjá Rafmagnsveitu Rvíkur
1957- 58. Framkvstj. Kjarnfrœðinefnd-
ar íslands 1958—60 og að hálfu verkfr.
hjá orkudeild Raforkumálastjórnar
1958— 61. Stofnaði með öðrum
Rafagnatœkni sf. 1961, en það gekk í
ráðgjafarsamtökin Virkir hf. 1969.
Stundakennari við HÍ. 1964—71 og
prófessor frá 1971.
Ágúst H. Bjarnason lauk f.hl. prófi l
verkfrœði frá HÍ 1969 og prófi í raf-
eindaverkfræði frá LTH í Lundi 1971.
Verkfr. hjá Rafagnatækni frá 1971.
Stundakennari við verkfræðideild HÍ
frá 1971, aðjúnkt frá 1972.
í hverjum stjórnskáp er komið fyrir
öllum töflumælum, reglum og búnaði
fyrir aðvörun og sjálfvirkar stjórnað-
gerðir. Einnig eru þar þeir merkisbreyt-
ar, sem ekki þurfa að vera í næsta ná-
grenni við mælistaðinn. Aðvörunarljós-
um er komið fyrir á viðkomandi stað í
mímumynd.
TÍMARIT VFÍ 1981 - 15