Símablaðið - 01.01.1945, Blaðsíða 8

6
S l M A B L A Ð l Ð
Launalögin.
Þá eru nú gengin í gildi hin lengi þráSu
launalög.
Má fullyrSa, að fjölda rnargar stéttir op-
inberra stafsmanna og einstaklingar, fagna
þeim, því hvað sem um þau má segja, eins
og þau kornu úr deiglu Alþingis, verður því
ekki neitað, að mikill meiri hluti opinberra
starfsmanna fær með þeim bætt launakjör að
miklum mun. Enda var ástandið orðið svo í
launakjörum opinberra starfsmanna, að það
sætir næstum furðu um fjölda þeirra að
ríkið skyldi halda þeitn í þjónustu sinni degi
lengur en hin almenna atvinnuþröng neyddi
þá til þess. En það er nú einu sinni svo, að
þeir sem ekki meta allt á mælikvarða pen-
inganna, Ir.t? e’rW af lífsstarfi sinu, þeirra
vcgua, fyrr en í tuiir hnefana. Þeir hcrta
heldur sultarólina, og tií þess hafa alilof
margir opinberir starfsmenn n vðst á und-
anförnum árum.
En þrátt fyrir það, að launa1 iiir alls
fjöldans af opinberum starfsmön: i hafa
batnað, þá er þó enn svo, að fjö!!; þeirra
á við rniklu lélegri launakjör að búa,
en sambærilegir starfsmenn aimarra at-
vinnuveitenda. Verður á það að benda cnn
sem oft áður, að slikt er mjög varhugavcrt,
ef hið opinbera vill ekki sætta sig við það,
að hæfileikamennirnir fáist ekki til að starfa
i þjónustu þess.
* * *
En þó að margir opinbcrir starfsmenn
hafi, með launalögunum, fcngið bætt launa-
kjör, — þá er þó nokkuð stór hópur manna,
Greitt fyrir umsjon og rafur-
magn yfir sumarmánuðina .....258.30
Skilti í sambandi við Vogina .. 110.00
Ymislegt ........................ 23-50
8527.11
Inneign í Landsbanka ........ 1663.27
10190.38
Sjóður um áramót 1663.27.
26. j'.núar 1945.
Kristján Snorrason.
sem lækkað hefur stórkostlega í launum, —'
og sá hópur fagnar launalögunum mfeð
blandinni ánægju, svo sem eðlilegt er.
Lækkun þcssi stafar af tvennu: niður-
fellingu aukalattna og bitlinga, sem takmark-
aður hópur mauna hefur setið að, — og af
niðurfærslu til samræmis þar sem launin voru
orðin hærri, en samkomulag náðist um í
launamálnncfndinni. Kemur lækkun launa
af þeirri ástæðu einna harðast niður á ýms-
um starfsmönnum pósts og síma, en félags-
samtök þeirra höfðu um áratugi unnið mark-
víst að bættum launakjörum þessara stétta.
Viö þessar launalækkanir er margt að at-
h.uga, — þó þær sé gerðar til samræmis.
Þær verða ekki réttlættar með öðru en
sönnun á því, að viðkomandi stafsmanna-
flokkur veða einstaklingur hafi verið hærra
launaðir sem lækkuninni nemur, en sambæri-
legir starfsmenn við aðrar atvinnugreinar.
En elcki þarf lengi að leita til að sanna, í
mörguni tilfellum að það er lengt frá því.
Á það ber einnig að líta, að hið opinbera
hefur sjálft verið búið að viðurkenna rétt-
mæti þeirra launa, sem hér er um að ræða, —-
þó að það heyktist á að færa önnur laun
til samræmis við þau, af ótta við hina miklu
heildar- launafúlgu, sem jafnan er fyrst lit-
ið á innan veggja alþingis. Og er oft þvi
likast, sem margir þingmenn gleymi jafnan
að lita á þá hækkun þessarar launafúlgu,
sem stafar af síauknu starfsliði hins opin-
bera og sem útaf fyrir sig er mjög alvar-
legt mál, — og er ekki sízt á ábyrgð þing-
flokkanna.
í ákvæðum launalaga og laUnafrumvarpa
hefur jafnan þótt réttmsétt að sitja ákvæði
cr tryggði opinbera starfsmenn gegn launa-
kckkun, meðan þeir héldi embætti sínu —-
þó laun embættisins væri lækkuð. Hefur slík
lækkun jafnan þótt óviðeigandi. — Enda
er þ-að hart af því opinbera, að koma til
gamalla starfsmanna sinna, sem þó aldrei
hafa haft nein konungleg launakjör og
segja þeim, að nú verði þeir að breyta
lifnaðarháttum sínum. Ákvæði gegn slíkri
framkomu voru þá líka í því launalaga-
fumvarpi sem nú er orðið að lögum, og var
talið eitt af meginatriðum þess.
Ríkisstjórn nýskipunarinnar hét stjórn
B. S. R. B. því að frumvarpinu skyldi ekki