Dagblaðið Vísir - DV - 18.01.2006, Blaðsíða 18

-f
Jt
18 MIÐVIKUDAGUR 18. JANÚAR 2006
Neytendur DV
Sjómanna
Fasteignakaup eru yfirleltt ein stærsta fjárfesting sem einstaklingur eða fjölskylda leggst í um
ævina. Það er því þess virðl að líta yfir markaðinn og athuga hverjir bjóða best, bankamir,
íbúðalánasjóður eða jafnvel lífeyrissjóðirnir.
Vteílr Ifciiíiíáii fejij1 iíi
Horft til framtíðar
Þar sem fasteignakaup eru meðal stærstu fjárfestinga sem almenn-
ingur leggur í ætti gaumgæfileg rannsókn að fara fram á hvar bestu vext-
ina og kjörin só að finna í frumskógi bankanna. Það segir sig sjálft að með
skemmri lánstíma eru greiddar lægri upphæðir í vexti, en að sama skapi
er greiðslubyrðin hærri.
Fjölmargir þjónustufulltrúar bankanna segja marga einblína á
greiðslubyrði lánanna og velja því það sem lægst gerist á þeim tfma-
punkti. Það getur þó aldrei reiknast til hagsbóta fyrir lántakann nema til
skamms tíma litið.
Að lækka kostnaðinn
Möguleikar á að lækka greiðslubyrði eru tii dæmis að afþakka prent-
aða greiðsluseðla, eins og sumir baríkar bjóða upp á. Það munar þó ekki
miklu, en safnast þegar saman kemur. Að nýta sér greiðsluþjónustur
bankanna getur líka verið leið til að lækka heildarkostnaðinn.
Margir bankar leggja svokallað uppgreiðslugjald á ef höfuðstóllinn er
greiddur áður en lánstími rennur út. Það nemur 2% af höfuðstól lánsins
hjá flestum. Þar sem ekkert gjald er tekið fyrir innborgun á höfuðstól um-
fram áætíun lætur nærri að höfuðstóllinn getur verið mjög lágur þegar
lánið er greitt upp að fullu. Það eru því hæpin röksemdafærsla að setja
þetta uppgreiðslugjald fyrir sig þegar val á lánastofnunum fer fram, því á
endanum skipta vextimir og lánstímabilið alltaf mestu máli. ,

Ibúðalánasjóður
jjj-f
■■ '
Eftir að íbúðalán vom gefin fijáls fyrir réttum tveimur árum síðan hafa umsvif fbúðalánasjóðs farið
minnkandi. Vextir þax eru 4,45% Cmeð sérstakri uppgreiðsluþóknun) og 4,70% án þóknunar sem nem-
ur 2% af höfuðstól hjá flestum bönkum.
„Hlutverk íbúðalánasjóðs var að tryggja öllum jafnan rétt til aðgengi til láns óháð hvar þeir búa,“
segir Guðmundur Bjamason, framkvæmdastjóri íbúðalánasjóðs. Hann telur bankana ekki hafa sýnt
það og sannað að þeir hafi sama hlutverk, enda takmarka margir bankar íbúðalán við það landssvæði
sem þeir starfi á. Þótt sjóðurinn bjóði upp á ívið hærri vexti en sumirbankanna bjóða segir Guðmund-
tu það vera eðlilegt - viðskiptavinir leiti þess sem hagstæðast gerist hverju sinni. Guðmtmdur telur að
verklag sjóðsins um greiðsluerfiðleika og möguleika á lausnum innan sjóðsins þar að lútandi sé ótví-
ræður kostur og gefi sjóðnum forskot á samkeppnisaðiiana.
„Eftir að bankamir fóm inn á fasteignamarkað tóku útíán íbúðalánasjóðs dýfú - allt niður fyrir 30%
hlutdeiid nýrra lána,‘‘ segir Guðmundur. „Gróft reiknað lætur nærri að sjóðurinn sé nú með um 60 til
70% markaðshlutdeild, svo einhverjir viðskíptavinir hafa séð hag sinn í að versla við okkur.“
Munurinn á
jafngreiðsluláni
og láni með
jöfnum afborg-
unurn
Greiðslubyrði jalhgreiðsluláns
er jöfn allan lánstímann, þ.e.
vaxtahlutfall er hærra til að byrja
með og hlutfall afborgunar er
lægra. Þetta snýst síðan við þegar
líða tekur á lánstímann. Þetta lán
er því hagstæðara í byrjun fyrir
þá, sem eiga f greiðsluerfiðleik-
um. Lán með jöfnum afborgun-
um er með jafn háar afborganir
allan tímann og vextir reiknast af
eftirstöðvum hverju sinni. Þar
sem afborgun er hærri í byrjun
heldur en á jafngreiðsluláni,
lækkar höfuðstóllinn hraðar,
þannig að vaxtagreiðslur lækka,
eftir því sem líður á lánstímann.
Athugið, að verðbólgan hækkar
þessar greiðslur, ef um verðtryggt
lán er að ræða.
Fengið frá Ráðgjafarstofu um
fjármál heimilanna,
fjolskylda.is/fjarmal
KB banki
■ Bankinn býður 100% lán með hámarli upp
SpF á 25 milljónir króna. Vextir lána bankans eru
4,15% sem er það lægsta sem gerist á markaðn-
um eins og hann h'tur út í dag. Viðsldptavinir sem
ekki eru með önnur viðskipti hjá bankanum fá 4,90% vexti á sín lán. Engin
hámarksupphæð er á fasteignalánum bankans ef veðsetning fer ekki yfir
80% af markaðsvirði. Friðrik Halldórsson, framkvæmdastjóri viðskipta-
bankasviðs, hjá KB Banka segir að eftirspumin eftir lánum með jöfhum af-
borgunum hafi engin verið hjá viðskiptavinum bankans. Því hafi sú þjón-
usta gengið frá sér sjálf. „Það þýðir ekkert að hafa vöru í hillu sem enginn
vill kaupa," segir Friðrik.
Landsbankinn
J Hjá Landsbankanum [Lf] eru vextir mis-
y jafiiir eftir því hvort lántaki sé í öðrum við-
skiptum hjá bankanum. Vextir eru 4,45% á fast-
eignalánum hjá LÍ fýrir þá sem hafa launaxeikning sinn hjá bankanum, eru
með tryggingu sem kallast Launavemd og/eða félagar í Vörðu, íjármála-
þjónustu bankans. Tvær leiðir í boði, annars vegar að vextimir séu óbreytt-
ir út lánstímabilið og hins vegar að þeir séu endurskoðaðir á fimm ára
fresti. Það varð töluvert fréttaefrú þegar LÍ lækkaði hámarksveðhlutfall fast-
eignalána úr 90% f 80% af markaðsverði fýrir nokkrum mánuðum, en þrátt
fýrir það er hvert tilfelli skoðað sérstaklega og viðbótarlán brúuð með öðr-
um hætti ef svo ber undir.